Την περασμένη εβδομάδα ο γερμανός υπουργός Εξωτερικών Ζίγκμαρ Γκάμπριελ έκανε ένα διάλειμμα από τις διακοπές του για να σχολιάσει τη φυλάκιση στην Τουρκία ενός γερμανού ακτιβιστή ανθρωπίνων δικαιωμάτων, προειδοποιώντας τους γερμανούς τουρίστες για τους κινδύνους της επίσκεψης στην Τουρκία και καλώντας τις γερμανικές επιχειρήσεις να το σκεφτούν καλά πριν επενδύσουν σε μια χώρα όπου η αφοσίωση των Αρχών στο κράτος δικαίου είναι όλο και πιο αμφίβολη. Η ανακοίνωση του Γκάμπριελ αναστάτωσε την τουρκική κυβέρνηση, καθώς θύμισε την αντίδραση του προέδρου Πούτιν στην κατάρριψη του ρωσικού μαχητικού από την Τουρκία το 2015. Οι κυρώσεις που επέβαλε η Ρωσία κόστισαν στην οικονομία της Τουρκίας 15 δισ. δολάρια και ανάγκασαν τον πρόεδρο Ερντογάν να ζητήσει ταπεινωτική συγγνώμη.
Ο βετεράνος γερμανός διπλωμάτης Βόλκερ Στάντσελ μού είπε ότι με την κίνηση αυτή ο Γκάμπριελ εγκαινιάζει ένα εξωστρεφές στυλ διπλωματίας για τον 21ο αιώνα. Απέναντι στη Ρωσία, την Τουρκία, την Κίνα και τις Ηνωμένες Πολιτείες, η Γερμανία χρησιμοποιεί όλο και περισσότερο την οικονομική της δύναμη για να προωθήσει μεγαλύτερους στρατηγικούς στόχους. Μετά την προσάρτηση της Κριμαίας από τον Πούτιν το 2014, η Γερμανία πρωτοστάτησε στη διπλωματία με τη Ρωσία και την Ουκρανία. Στη συνέχεια, έπεισε την Ευρωπαϊκή Ενωση να συμφωνήσει σε πρωτοφανείς κυρώσεις κατά της Ρωσίας για να αποτρέψει νέες επιθετικές ενέργειες. Και τώρα, με τα σκάνδαλα που σχετίζονται με τη Ρωσία και την κυβέρνηση του αμερικανού προέδρου Ντόναλντ Τραμπ, οι Ευρωπαίοι αναζητούν όλο και περισσότερο τον ηγετικό ρόλο της Γερμανίας.
Η Γερμανία διαπραγματεύθηκε επίσης τη συμφωνία με την Τουρκία για μείωση των προσφυγικών ροών της Μέσης Ανατολής προς την Ευρώπη, αναδιαμορφώνοντας αποτελεσματικά τη σχέση ΕΕ – Τουρκίας. Η προθυμία της καγκελαρίου Ανγκελα Μέρκελ να αντιμετωπίσει τον Τραμπ ίσως είναι το στοιχείο αυτής της νέας πολιτικής που προκαλεί τη μεγαλύτερη έκπληξη: στη σύνοδο του G7 στη Σικελία τον Μάιο η Μέρκελ κάλεσε την Ευρώπη να «πάρει τη μοίρα της στα χέρια της».
Η Γερμανία ενισχύει τις γεωπολιτικές σχέσεις διαφοροποιώντας τις παγκόσμιες συνεργασίες της ειδικά με την Κίνα. Σύμφωνα με τον Στάντσελ, «η Μέρκελ δεν έχει ψευδαισθήσεις για την Κίνα, αλλά τη βλέπει ως εταίρο για το κλίμα, το εμπόριο και την παγκόσμια τάξη». Οικοδομεί διμερείς στρατιωτικούς δεσμούς με χώρες που ξεκινούν από τη Νορβηγία και την Ολλανδία και φτάνουν έως την Ιαπωνία. Αναλαμβάνει επίσης ενεργό ρόλο αναπτύσσοντας στρατεύματα στο Αφγανιστάν και το Μάλι και παρέχοντας υποστήριξη στους κούρδους μαχητές στη Συρία και το Ιράκ. Παράλληλα ηγείται μιας προσπάθειας, από κοινού με τη Γαλλία, για τη δημιουργία κοινού αμυντικού προϋπολογισμού στην ΕΕ.
Ολα αυτά αποτυπώνουν την απόφαση της Γερμανίας να φέρει την τεράστια οικονομική της δύναμη στην παγκόσμια σκηνή. Η πρόσφατη απάντηση του Γκάμπριελ στην Τουρκία είναι ένα βήμα προς αυτήν την κατεύθυνση. Γιατί να στέλνετε στρατεύματα στο εξωτερικό, όταν μπορείτε να έχετε μεγαλύτερο αντίκτυπο κρατώντας τους τουρίστες και τις μεγάλες επιχειρήσεις στο εσωτερικό;
O Μαρκ Λέοναρντ είναι επικεφαλής του Tμήματος Διεθνών Σχέσεων του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου
Τελευταία Νέα