Τη δική της εκδοχή για την αποκάλυψη που έκαναν «ΤΑ ΝΕΑ Σαββατοκύριακο» σχετικά με τις διόπτρες νυκτός και την περίεργη ανάθεση της προμήθειάς τους από το υπουργείο Αμυνας, με συνοπτικές διαδικασίες και μάλιστα σε τιμή υπερδιπλάσια της αγοράς, δίνει η εταιρεία ΘΕΩΝ. Υπενθυμίζεται ότι η εν λόγω εταιρεία υπέγραψε σύμβαση για την κατασκευή 1.950 διοπτρών νυκτερινής παρατήρησης – σκόπευσης (ΟΝΥΠΑΣ) για τα αντιαρματικά όπλα Carl Gustav, αντί του πόσου των 17 εκατ. ευρώ, δηλαδή για καθεμία διόπτρα –με τεχνολογία που σύμφωνα με τους ειδικούς θεωρείται κατά βάση ξεπερασμένη –το τίμημα έφτασε τις 8.700 ευρώ, όταν μάλιστα στο Διαδίκτυο πανομοιότυπες διόπτρες δεν κοστίζουν πάνω από 3.800 ευρώ.

Στη σχετική ανακοίνωση που εξέδωσε η εταιρεία υποστηρίζει ότι «οι διόπτρες νυκτερινής όρασης τρίτης γενιάς σε καμία περίπτωση δεν είναι πεπερασμένης τεχνολογίας, αλλά σήμερα λειτουργούν συμπληρωματικά αυτών που διαθέτουν θερμικό αισθητήρα και αλληλοσυμπληρώνονται επιχειρησιακά». Επιπλέον, στη σχετική ανακοίνωση επιχειρώντας να απαντήσει στο γεγονός ότι τον Ιούνιο του 2016 έγινε από την ίδια εταιρεία εξαγωγή προς την Ινδία διοπτρών νυκτερινής όρασης –με δυνατότητα προσαρμογής και στα Carl Gustav –έναντι μόλις 2.465 ευρώ εκάστη, αναφέρει ότι «η εξαγωγή τεσσάρων δειγμάτων αφορούσε διαφορετικό επί της ουσίας υλικό, ασυναρμολόγητο σε μορφή ΚΙΤ στα πλαίσια μεταφοράς τεχνογνωσίας σε εταιρεία κολοσσό της χώρας, η οποία μας είχε ήδη καταβάλει τίμημα για τη μεταφορά της τεχνογνωσίας». Επιπροσθέτως, διευκρινίζεται εκ μέρους της εταιρείας ότι «στο συνολικό κόστος προμήθειας ενσωματώνεται και το κόστος των ανταλλακτικών όλων των κλιμακίων καθώς και τα ειδικά εργαλεία – συσκευές που είναι αναγκαία για τη συντήρηση των οργάνων». Στην ανακοίνωση – απάντησή της η εταιρεία ΘΕΩΝ Αισθητήρες ΑΕΒΕ διαβεβαιώνει ότι «δεν υπάρχει καμία αύξηση του κόστους προμήθειας τα τελευταία δέκα χρόνια όσον αφορά την εταιρεία μας, αλλά και για τα ΕΑΣ καθόσον γνωρίζουμε». Διευκρινίζει επίσης ότι «το πραγματικό υποκατασκευαστικό κομμάτι της ΘΕΩΝ είναι κάτω των 5.000 ευρώ για μια ΔΝΟ ειδικής κατασκευής, ειδικών προδιαγραφών». Τέλος, αναφέρει ότι «η συμφωνία με τα ΕΑΣ δεν έγινε σε μία ημέρα από την υπογραφή της κύριας σύμβασης, καθότι αυτή αφορούσε το τυπικό σκέλος. Η συνεργασία μας για το συγκεκριμένο αμυντικό σύστημα είναι σε εξέλιξη τα τελευταία οκτώ χρόνια και λόγω εκτεταμένων δοκιμών πεδίου».

Με καλή πίστη «ΤΑ ΝΕΑ» ασφαλώς και δημοσιεύουν τα κύρια σημεία της απάντησης του γενικού διευθυντή της εταιρείας Βασίλη Σαββαΐδη και φυσικά το πλήρες κείμενο της πολυσέλιδης ανακοίνωσής της υπάρχει από σήμερα ανηρτημένο στο σάιτ. Τα σχόλια και οι απαντήσεις της εταιρείας όμως αφήνουν πολλά κενά και αναπάντητα ερωτήματα. Για παράδειγμα, ξέχασαν ότι η υπογραφή της συμφωνίας έγινε πράγματι την ίδια ημέρα, υπάρχουν μάλιστα οι φωτογραφίες που δημοσίευσαν «ΤΑ ΝΕΑ».
Σύμφωνα με τη ΘΕΩΝ, το προς προμήθεια υλικό είναι πολύ ανώτερο από αυτό που αρχικά (2009) προσφέρθηκε και έτσι δικαιολογείται η αύξηση του κόστους.
Αυτό βέβαια είναι μια γενική και αόριστη δικαιολογία εφόσον δεν συνοδεύεται από συγκεκριμένα στοιχεία κόστους: διόπτρες τρίτης γενιάς 2009, σε σχέση με διόπτρες τρίτης γενιάς 2017. Σύμφωνα με τη διεθνή πρακτική, οι τιμές πέφτουν και οι επιδόσεις αυξάνονται.

Σε οποιαδήποτε περίπτωση, αν μιλάμε για υλικό αυξημένων δυνατοτήτων, έγινε επικαιροποίηση των αναγκών του ΓΕΣ με νέες προδιαγραφές και έγκριση του νέου υποπρογράμματος από την αρμόδια Επιτροπή της Βουλής;

Είναι σε όλους γνωστό ότι η option πάντα αφορά το ίδιο με το συμβατικό υλικό και όχι κάτι τελείως διαφορετικό (διόπτρες θερμικής τεχνολογίας στην προκειμένη περίπτωση). Η τροποποίηση των προδιαγραφών της option είναι αυθαίρετη και παράνομη γιατί ουσιαστικά αφορά άλλη προμήθεια, για την οποία έπρεπε να συνταχθούν προδιαγραφές και να ακολουθηθεί διαγωνιστική διαδικασία.

Οσον αφορά την Ινδία, τα ερωτηματικά παραμένουν. Η επιστολή της εταιρείας απλώς προσπαθεί να θολώσει τα νερά. Το υπουργείο Εμπορίου της χώρας είναι σαφές. Ανακοίνωσε τιμή για τη διόπτρα NS-467 της ΘΕΩΝ 1.387 ευρώ και επιπρόσθετα 1.078 ευρώ για το kit εγκατάστασης. Σύνολο, λιγότερο από 2.500 ευρώ. Ενδιαφέρον προκαλεί ότι στις ανακοινώσεις για την επίμαχη σύμβαση δεν αναφέρεται πουθενά ο τύπος της διόπτρας, κάτι που σαφέστατα δεν είναι απόρρητο στοιχείο και εύλογα προκαλεί πολλά ερωτηματικά. Επίσης, τα αναφερόμενα περί μεταφοράς τεχνογνωσίας στην ινδική εταιρεία θολώνουν την εικόνα, αφού σύμφωνα με τα στοιχεία του υπουργείου Εμπορίου της Ινδίας τα υλικά δεν πωλήθηκαν στην ινδική εταιρεία, αλλά εστάλησαν εκεί για δοκιμές και επιστροφή, δηλαδή η αναγραφόμενη τιμή είναι η πραγματική τους αξία.
Εφόσον το θέμα των τιμών έχει τεθεί, αντί για την πολυσέλιδη απάντηση της ΘΕΩΝ, αρκούσε μια αναφορά σε ποιους πελάτες στο εξωτερικό εξήγαγε το προϊόν της και σε ποιες τιμές. (Με 300 εκατ. ευρώ εξαγωγές θα πρέπει να υπάρχουν πολλές ανάλογες εξαγωγικές συμβάσεις για τις συγκεκριμένης διόπτρες ώστε να σταματήσει η όποια συζήτηση. Υπάρχουν;)

Ο ινδικός στρατός πρόσφατα προκήρυξε διαγωνισμό για θερμικά σκοπευτικά για τα Carl Custav.

Τι έγινε με το προϊόν της ΘΕΩΝ; Το έχει πουλήσει τελικά ή όχι;

Τα ανταλλακτικά και οι συσκευές ελέγχου (συνήθως αφορούν το 2%-3% του ποσού μιας προμήθειας) προφανώς υπήρχαν και στην αρχική πρόσκληση υποβολής προσφοράς προς τα ΕΑΣ το 2009 και είχαν συνυπολογιστεί στο προβλεπόμενο τίμημα των 7.942.500 ευρώ.

Περίεργος είναι επίσης ο τρόπος ανάθεσης της προμήθειας από τα ΕΑΣ στη ΘΕΩΝ. Τα ΕΑΣ, ως κρατική εταιρεία, όφειλαν να διενεργήσουν ανοιχτό μειοδοτικό διαγωνισμό, ειδικά λαμβάνοντας υπόψη ότι 450 διόπτρες της option «μετατράπηκαν» σε θερμικές. Εγινε ανοιχτός μειοδοτικός διαγωνισμός και αν ναι, πότε (για να έχει αξία και να διασφαλίζει το δημόσιο συμφέρον, πρέπει να είναι πρόσφατος) ή απλώς τα ΕΑΣ δέχτηκαν τις τιμές τού επί σειράν ετών (όπως αναφέρει η επιστολή) συνεργάτη τους;
Ποια είναι η προστιθέμενη αξία των ΕΑΣ; Μία βάση στήριξης είναι αρκετή για να ανατεθεί το πρόγραμμα στην κρατική εταιρεία;
Το κόλπο είναι παλιό. Χρησιμοποιώντας μια κρατική εταιρεία που μπορεί να παίρνει απευθείας αναθέσεις, μια προμήθεια κατευθύνεται σε τρίτο κατασκευαστή χωρίς έλεγχο τιμών και διαφάνεια.
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει η αναφορά στα αντισταθμιστικά, τα οποία για λόγους διαφάνειας και στρέβλωσης του ανταγωνισμού απαγορεύονται από τη νομοθεσία της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Προφανώς, ο συντάκτης της απαντητικής επιστολής της ΘΕΩΝ ξεχνά ότι ο πρόεδρός της Κρίστιαν Χατζημηνάς έχτισε και εξακολουθεί να χτίζει την καριέρα του πάνω στα αντισταθμιστικά.

Και μια απορία: Πόσες φορές απερρίφθη μέχρι να εγκριθεί από το Ελεγκτικό Συνέδριο η εν λόγω σύμβαση;