Γκρίνια α λα ιταλικά για τον Εμανουέλ Μακρόν

Το σύνολο των Macronleaks, των 71.848 e-mail που είχαν υφαρπαχθεί και κοινοποιηθεί στο Ιντερνετ στις 5 Μαΐου, λίγο πριν από τον δεύτερο γύρο των γαλλικών προεδρικών εκλογών, ανέβασε χθες το Wikileaks, συνοδεία μηχανής αναζήτησης για όποιον επιθυμεί να τα εξερευνήσει. Αλλά οι Γάλλοι δεν συγκινήθηκαν ιδιαίτερα: μια πρώτη ανάλυση των (δυσανάγνωστων βέβαια αρχικά) αρχείων δεν είχε αποκαλύψει τίποτα το σημαντικό όσον αφορά την προεκλογική καμπάνια του En Marche!, του κινήματος του Εμανουέλ Μακρόν. Και από τότε έχει κυλήσει αρκετό νερό στο αυλάκι. Ο Μακρόν είναι πλέον στο Ελιζέ και το ενδιαφέρον επικεντρώνεται στις προεδρικές του κινήσεις, προκαλώντας άλλοτε ικανοποίηση και άλλοτε δυσφορία. Το τελευταίο διάστημα, οι Ιταλοί εντάσσονται ξεκάθαρα στην κατηγορία των ενοχλημένων.

Την περασμένη Πέμπτη, ο Νίκολα Ντάντι, ευρωβουλευτής του κεντροαριστερού Δημοκρατικού Κόμματος (PD), ανέβασε στο facebook μια ολόκληρη λίστα με παράπονα από τον Μακρόν. Κατ’ αρχάς, για την υποδοχή που επεφύλαξε στις 14 Ιουλίου, Ημέρα της Βαστίλλης, στον Ντόναλντ Τραμπ. Επειτα, για τη «θεατρινίστικη» σύνοδο με τους λίβυους ηγέτες που διοργάνωσε στο Παρίσι, υπονομεύοντας τον παραδοσιακό διπλωματικό ρόλο της Ρώμης στη βορειοαφρικανική αυτή χώρα. Και τέλος, για την απόφασή του να εθνικοποιήσει προσωρινά τα ναυπηγεία του Σεν-Ναζέρ, τα STX France, ώστε να μην περάσουν στον έλεγχο της ιταλικής, κρατικής ναυτιλιακής εταιρείας Fincantieri. «Αντί για έναν νέο Σούμαν, έχουμε απέναντί μας έναν μικρό Ντε Γκολ» εξανέστη ο Ντάντι. Το ξέσπασμά του είναι ενδεικτικό του κλίματος που επικρατεί στην Ιταλία.

Οπως επισημαίνουν οι «Financial Times», αφότου άρχισε η χρηματοπιστωτική κρίση, όσες φορές εξέφρασε δυσαρέσκεια η Ιταλία για κάποιον ευρωπαίο εταίρο της, ήταν κατά κανόνα για τη Γερμανία και δη για την επιμονή της Ανγκελα Μέρκελ στον δρόμο της λιτότητας και της αυστηρής ρύθμισης του ευρωπαϊκού τραπεζικού τομέα. Μόλις δύο μήνες αφότου εισήλθε στο Ελιζέ, ωστόσο, ο Μακρόν έχει καταφέρει να υποκαταστήσει τη γερμανίδα καγκελάριο στον ρόλο του «μεγαλύτερου ευρωπαϊκού αγκαθιού στο πλευρό της Ιταλίας».

Εν μέρει, βέβαια, ευθύνονται για αυτό οι υπερβολικές προσδοκίες της Ρώμης. Η εκλογή του Μακρόν χαιρετίστηκε ευρέως στην Ιταλία ως αρχή μιας προσπάθειας ενίσχυσης και εμβάθυνσης της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης. Παρότι είναι παραδοσιακά μια φιλευρωπαϊκή χώρα, η Ιταλία έχει βιώσει μια άνοδο των λαϊκιστικών και ευρωσκεπτικιστικών πολιτικών δυνάμεων –τύπου Λέγκας του Βορρά και Κινήματος Πέντε Αστέρων. Με τις επόμενες εκλογές σε λιγότερο από έναν χρόνο, κάποιοι στο PD ήλπιζαν πως ο Μακρόν στο Ελιζέ θα τους βοηθούσε να φτάσουν στη νίκη. Κατέληξαν να βγάζουν καπνούς με κάποιες πρωτοβουλίες του.

Ενα σκίτσο στο φύλλο Παρασκευής της «Corriere della Sera» συνέκρινε τον γάλλο πρόεδρο με τον Ζινεντίν Ζιντάν, τον γάλλο ποδοσφαιριστή που έριξε κάτω με κουτουλιά έναν ιταλό αμυντικό στον τελικό του Παγκόσμιου Κυπέλλου του 2006. Και ο πρώην διευθυντής της εφημερίδας, ο Φερούτσιο ντε Μπορτόλι, κατήγγειλε τον Μακρόν ότι συμπεριφέρεται σαν ψευτοπαλίκαρο και τα βάζει με την Ιταλία μόνο και μόνο για να «φανεί». «STX France και όχι μόνο: ο Μακρόν χτυπάει τον αδύναμο για να φανεί ισχυρότερος στην Ευρώπη» έγραψε στο twitter.

Γνωρίζοντας την ενόχληση που έχει προκαλέσει στη Ρώμη, ο γάλλος πρόεδρος προσπαθεί να επανορθώσει. Είχε τηλεφωνική επικοινωνία με τον ιταλό πρωθυπουργό Πάολο Τζεντιλόνι και οι φήμες τον θέλουν να επισκέπτεται προσεχώς τη Ρώμη, ενώ ο υπουργός Οικονομικών του, Μπρινό Λεμέρ, αναμένεται σήμερα στην ιταλική πρωτεύουσα σε αναζήτηση μιας συμβιβαστικής λύσης στο μέτωπο των γαλλικών ναυπηγείων. Αλλά το κακό έχει ήδη γίνει.

Η εθνικοποίηση των ναυπηγείων του Σεν-Ναζέρ δεν υποδηλώνει απλά έλλειψη εμπιστοσύνης σε μια ιταλική ιδιοκτησία, ήταν ιδιαίτερα ταπεινωτική διότι γάλλοι επενδυτές έχουν εξαγοράσει τελευταία αρκετές ιταλικές εταιρείες χωρίς αντίρρηση από την κυβέρνηση. Οσο για το μέτωπο της Λιβύης, οι Ιταλοί δεν νιώθουν απλώς παραγκωνισμένοι, πιστεύουν πως οι πρωτοβουλίες του Μακρόν θα γυρίσουν μπούμερανγκ∙ και η λιγοστή προθυμία την οποία έχει δείξει μέχρι στιγμής να συνδράμει την Ιταλία στη διαχείριση των χιλιάδων μεταναστών που φτάνουν κάθε μήνα στις νότιες ακτές της δεν βοηθάει την κατάσταση.

Προτεραιότητα του γάλλου πρόεδρου μοιάζει να είναι επί του παρόντος η ανάδειξη της Γαλλίας σε διεθνή πρωταγωνιστή και η αναζωογόνηση του γαλλογερμανικού άξονα, όχι η ευρύτερη συνεργασία με άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Οπως βέβαια αναγνωρίζουν οι «Financial Times», και αυτό προς όφελος της Ιταλίας (και όλου του ευρωπαϊκού Νότου, φυσικά) μπορεί να αποβεί, ιδίως αν ο Μακρόν κατορθώσει να εκμαιεύσει υποχωρήσεις από το Βερολίνο για μεταρρυθμίσεις στην ευρωζώνη. Στη Ρώμη, ωστόσο, ο φόβος της απομόνωσης εντείνεται –και την εποχή Μακρόν την είχαν φανταστεί αλλιώς.