Σε ένα βιαστικά οργανωμένο δημοψήφισμα που διενεργήθηκε στις 16 Ιουλίου για να απορρίψει το σχέδιο του προέδρου Νικολάς Μαδούρο για Συντακτική Συνέλευση, ψήφισαν στο εξωτερικό περισσότεροι από 720.000 Βενεζουελανοί. Στις προεδρικές εκλογές του 2013 ψήφισαν μόνο 62.311. Και στις 22 Ιουλίου, όταν άνοιξαν τα σύνορα με την Κολομβία, 35.000 Βενεζουελανοί πέρασαν τη στενή γέφυρα μεταξύ των δύο χωρών για να αγοράσουν τρόφιμα και φάρμακα.
Τα διεθνή μέσα ενημέρωσης αναφέρονται στη Βενεζουέλα καταγράφοντας φρικτές καταστάσεις με εικόνες λιμοκτονίας, απελπισίας και οργής. Το εξώφυλλο του «Economist» της 29ης Ιουλίου το συνοψίζει: «Η Βενεζουέλα στο χάος».
Σύμφωνα με το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, το κατά κεφαλήν ΑΕΠ της Βενεζουέλας το 2017 είναι 40% χαμηλότερο σε σχέση με το 2013. Αυτό σημαίνει ότι η οικονομική καταστροφή της χώρας είναι μεγαλύτερη από εκείνη που είχαν βιώσει οι ΗΠΑ στη Μεγάλη Υφεση την περίοδο 1929-1933, όταν το ΑΕΠ τους είχε μειωθεί κατά 28%.
Αρκετοί παράγοντες καθιστούν την κατάσταση στη Βενεζουέλα ακόμη πιο ζοφερή. Ενώ η συρρίκνωση του ΑΕΠ της (σε σταθερές τιμές) από το 2013 έως το 2017 περιλαμβάνει μείωση κατά 17% της παραγωγής πετρελαίου, εξαιρεί την κατά 55% πτώση των τιμών του πετρελαίου την περίοδο αυτή. Οι χώρες συνήθως αμβλύνουν τέτοιες αρνητικές αναταράξεις τιμών, βάζοντας στην άκρη κάποια χρήματα σε καλές εποχές και χρησιμοποιώντας αυτές τις αποταμιεύσεις σε δύσκολες στιγμές, ώστε οι εισαγωγές να μη μειώνονται όσο και οι εξαγωγές.
Η Βενεζουέλα όμως δεν θα μπορούσε να το κάνει αυτό. Η ασωτία σε καλές εποχές άφησε λίγα περιουσιακά στοιχεία για να ρευστοποιηθούν σε δύσκολες στιγμές και οι αγορές δεν επιθυμούσαν να δανείσουν έναν υπερχρεωμένο δανειολήπτη. Αλλά, όπως και η Ρουμανία του Νικολάε Τσαουσέσκου τη δεκαετία του ’80, η κυβέρνηση αποφάσισε να μειώσει τις εισαγωγές συνεχίζοντας να εξυπηρετεί το εξωτερικό της χρέος.
Η διοικητικά επιβληθείσα πτώση των εισαγωγών προκάλεσε ελλείψεις πρώτων υλών, έτσι έγινε η κατάρρευση της γεωργίας και της μεταποίησης.
Αναπόφευκτα, έπεσε το επίπεδο ζωής. Ο ελάχιστος μισθός, ο οποίος στη Βενεζουέλα είναι το εισόδημα του μέσου εργαζομένου, μειώθηκε 75% από τον Μάιο του 2012 έως τον Μάιο του 2017.
Με τον ελάχιστο μισθό τους οι Βενεζουελανοί θα μπορούν να αγοράσουν λιγότερο από το ένα πέμπτο των τροφίμων που αγοράζουν οι παραδοσιακά φτωχότεροι Κολομβιανοί.
Το Παρατηρητήριο για την Υγεία της Βενεζουέλας αναφέρει αύξηση θνησιμότητας των ασθενών κατά δέκα φορές και κατά 100 φορές των νεογνών στα νοσοκομεία το 2016. Και όμως, η κυβέρνηση Μαδούρο έχει απορρίψει επανειλημμένως προσφορές ανθρωπιστικής βοήθειας.
Η ολομέτωπη επίθεση της κυβέρνησης Μαδούρο στην ελευθερία και τη δημοκρατία έχει τραβήξει τη διεθνή προσοχή. Ωστόσο, τα προβλήματα της Βενεζουέλας δεν είναι μόνο πολιτικά. Η αντιμετώπιση της πρωτοφανούς οικονομικής καταστροφής που προκάλεσε η κυβέρνησή της θα απαιτήσει επίσης τη συντονισμένη υποστήριξη της διεθνούς κοινότητας.
O Ρικάρντο Χάουσμαν είναι πρώην μέλος της κυβέρνησης της Βενεζουέλας, ενώ σήμερα διδάσκει στο Πανεπιστήμιο Χάρβαρντ
Τελευταία Νέα