Θα μπορούσε να το δει κανείς και ως κοινωνικοπολιτικό πείραμα. Στον ρόλο της ερευνήτριας, η Νίκη Κεραμέως αναπαράγει στο twitter τη δήλωσή της σε ραδιόφωνο της Κομοτηνής ότι «η Αριστερά έχει δώσει αγώνες στον τόπο». Και το εργαστήριο τινάζεται σχεδόν στον αέρα: το δεξιό δείγμα που συμμετέχει στο πείραμα δεν ηρεμεί ούτε από την αντιδιαστολή, από εκείνη την επισήμανση της Κεραμέως ότι «η κυβέρνηση των ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ είναι κατ’ ευφημισμόν Αριστερά». Αντιδρά τόσο έντονα, ώστε η Κεραμέως τρέχει να μαζέψει τους σωλήνες για να γλιτώσει την έκρηξη: το tweet εξαφανίζεται από τον λογαριασμό της.

Ακόμη κι αν πάσχει η πειραματική μέθοδος, αν δηλαδή η Αριστερά δεν είναι μία αλλά πολλές, η αντίδραση του δείγματος στα σόσιαλ μίντια δείχνει ότι η διαιρετική τομή ανάμεσα στη Δεξιά και την Αριστερά εξακολουθεί να χαράζεται κυρίως από τις ιστορικές της αναφορές. Και ότι αυτές οι ιστορικές αναφορές δεν είναι υλικό ενός μειλίχιου αναστοχασμού του παρελθόντος, δεν οδηγούν στην αναψηλάφηση εγκληματικών λαθών και του μεγαλύτερου από αυτά που ήταν ο Εμφύλιος. Αλλά παραμένουν μια εύφλεκτη ύλη, ένα ελατήριο που τινάζει στον αέρα τα πάθη σαν να μην έχει στεγνώσει ακόμη το αίμα.

Αυτή όμως είναι η μια πλευρά του φεγγαριού. Γιατί στην άλλη η Νίκη Κεραμέως έχασε τον έλεγχο του πειράματος, επειδή το κοινό της δεν είναι έτοιμο να ακούσει αυτό που υπονόησε. Οτι υπάρχει μια Αριστερά, ως αφηρημένη έννοια, που ενσαρκώνει ένα σύστημα κοινωνικών και ουμανιστικών αξιών και πως ό,τι δεν αντιστοιχεί στην πράξη σε αυτή την πολιτική αγιογραφία δεν είναι Αριστερά, αλλά κάτι άλλο. Το δείγμα της δεν μπόρεσε να δεχθεί αυτό το θεωρητικό σχήμα, αλλά σχεδόν την ίδια δυσανεξία εμφάνισε και το δείγμα ενός άλλου πειραματιστή, του Κωστή Χατζιδάκη, που έμεινε περισσότερο πιστός στις τυπολογίες: η πολιτική αντιαισθητική συμπεριφορά του ΣΥΡΙΖΑ, έγραψε, δεν θυμίζει σε τίποτε την Αριστερά του Λεωνίδα Κύρκου.

Στο ογκώδες πόνημά του «Οι Αριστερές της Γαλλίας» (εκδ. Πόλις), ο Ζακ Ζιλιάρ διακρίνει τέσσερις τέτοιες: τη φιλελεύθερη, την ιακωβινική, την κολεκτιβιστική και την ελευθεριακή. Η μετεγγραφή αυτών των τυπολογιών στην ελληνική εμπειρία θα ήταν αυθαίρετη. Πού θα μπορούσε να καταταχθεί, για παράδειγμα, μια κυβερνώσα Αριστερά που δυσφημίζει τόσο βάναυσα την Αριστερά; Ή πού κατατάσσεται η κομμουνιστική Αριστερά του Βαφιάδη και του Μπαρτζώτα, για τους οποίους ένας πραγματικός άγιος της Αριστεράς, ο Κύρκος, έλεγε ότι ήταν περιτρίμματα και σκεφτόταν με τρόπο ότι μπορεί και να είχαν κυβερνήσει;

Το πείραμα της Κεραμέως απέτυχε όχι μόνο επειδή η ιστορική μνήμη εξακολουθεί να ενεργοποιείται εμφυλιοπολεμικά. Αλλά και επειδή, ως μη αριστερή, δεν έλαβε υπόψη της στα δεδομένα του πειράματος αυτό που διατύπωσε με σοφή πύκνωση ο Αρκάς: «Οσοι δεν υπήρξαν ποτέ στη ζωή τους αριστεροί, δεν έχουν ιδέα σε τι έχουμε μπλέξει».

Τελευταία Νέα