Πρώτα ήρθαν οι σούπερ φόροι. Μετά οι εξοντωντικές ασφαλιστικές εισφορές. Τη χαριστική βολή στα μικρομάγαζα της αγοράς αναμένεται να δώσουν τα POS. Η υποχρέωση των καταστηματαρχών να αποδέχονται πληρωμές με πλαστικό χρήμα έγινε σε μια προσπάθεια αποκάλυψης της παραοικονομίας και πάταξης της φοροδιαφυγής.
Το αρχικό σχέδιο προέβλεπε τη δημιουργία ενός ειδικού ακατάσχετου τραπεζικού λογαριασμού στον οποίο θα πήγαιναν οι εισπράξεις από πλαστικό χρήμα. Το μέτρο εξαγγέλθηκε πανηγυρικά από τον ίδιο τον Πρωθυπουργό Αλέξη Τσίπρα, στην περυσινή ΔΕΘ αλλά έμεινε στη σφαίρα των εξαγγελιών χωρίς αντίκρισμα.
Οι εισπράξεις από POS περνούν σήμερα απευθείας στον τραπεζικό λογαριασμό των επαγγελματιών στον οποίο επίσης τρυπώνει καθημερινά ο εισπρακτικός μηχανισμός της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων. Φόροι πληρώνονται, αλλά μετρητά για να τρέξει ο επαγγελματίας την επιχείρησή του δεν μένουν. Επιπρόσθετα οι χρεώσεις και οι προμήθειες τις οποίες επιβάλλουν τράπεζες και εταιρείες ηλεκτρονικού χρήματος ροκανίζουν τα όποια κέρδη του επιχειρηματικού κόσμου φέρνοντας τους μικρομεσαίους σε απόγνωση.
Ο νόμος που προβλέπει τη δόμηση του αφορολόγητου αποκλειστικά με τη χρήση πιστωτικών και χρεωστικών καρτών έχει χτυπήσει τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις, όπως είναι τα περίπτερα, τα μίνι μάρκετ στις γειτονιές, καταστήματα με αναλώσιμα κ.λπ. Από τη μία εάν δεν διαθέτουν POS στα καταστήματά τους, οι πελάτες θα προτιμήσουν τις μεγάλες αλυσίδες για τις αγορές τους, αφού είναι ο μόνος τρόπος να χτίσουν το αφορολόγητό τους. Από την άλλη τα POS είναι πλέον υποχρεωτικά και τα πιστωτικά ιδρύματα απαιτούν προμήθεια σε κάθε συναλλαγή ειδικά από τις μικρές επιχειρήσεις.
«Υπάρχουν προϊόντα όπως είναι οι κάρτες για τα κινητά και τα τσιγάρα που το περιθώριο κέρδους είναι από 1% έως 3%. Με την υποχρεωτική χρήση POS όμως στην καλύτερη περίπτωση το κέρδος αυτό εξανεμίζεται, ενώ στη χειρότερη πληρώνουμε στην τράπεζα από την τσέπη μας», εξηγεί στα «ΝΕΑ» ο Θοδωρής Μοναστηριώτης, ιδιοκτήτης μίνι μάρκετ στην Αθήνα. Κι αυτό διότι τα μηχανήματα POS που διαβάζουν τις πιστωτικές και χρεωστικές κάρτες έχουν στις περισσότερες περιπτώσεις μηνιαία συνδρομή ή ετήσιο κόστος, ενώ σε κάθε περίπτωση η προμήθεια που παρακρατεί η τράπεζα σε κάθε συναλλαγή σε επιχείρηση με χαμηλό τζίρο, είναι σε κάποιες περιπτώσεις αρκετά πάνω από το 1%.
Για να βάλει κάποιος στο κατάστημά του POS θα πρέπει να είναι ιδιαίτερα προσεκτικός με τις προσφορές και τα ψιλά γράμματα, αφού οι τακτικές προώθησης των προϊόντων που χρησιμοποιούν τα πιστωτικά ιδρύματα είναι αρκετά σύνθετες.
Διπλοί τιμοκατάλογοι. Το σπορ των προηγουμένων ετών στο οποίο επιδίδονταν όσοι επιχειρούσαν να κρατήσουν τα έσοδά τους μακριά από τα μάτια της Εφορίας είναι γνωστό. Με απόδειξη το κόστος περιελάμβανε τον ΦΠΑ, χωρίς απόδειξη γινόταν κάποια έκπτωση. Τώρα το κόλπο άλλαξε.
Το παράδειγμα είναι πραγματικό. Ιδιοκτήτης ΙΧ απευθύνθηκε προ ημερών σε ιδιοκτήτη βουλκανιζατέρ για να αλλάξει τα δύο μπροστινά λάστιχα του οχήματός του. Με τη χρήση της κάρτας το κόστος ήταν 120 ευρώ. Με μετρητά το κόστος έπεσε στα 100. Κάρτα δεν πέρασε από το POS, τα μετρητά μπήκαν στην τσέπη, απόδειξη δεν εκδόθηκε. Το όριο πληρωμών με πλαστικό χρήμα για την κάλυψη του αφορολογήτου είναι χαμηλό. Ο πελάτης έχει τη δυνατότητα να διαπραγματευτεί με τον επιχειρηματία για την έκδοση απόδειξης. Εξτρα αποδείξεις δεν του φέρνουν καμία πρόσθετη έκπτωση φόρου.
Πέραν της απευθείας διαπραγμάτευσης για την έκδοση απόδειξης ή μη δεν λείπουν οι επιτηδευματίες οι οποίοι επικαλούνται χαλασμένο POS, αναμονή για την τοποθέτησή του ή αδυναμία του μηχανήματος να διαβάσει την κάρτα του πελάτη. Το τελευταίο παράδειγμα ενίοτε είναι πραγματικό. Ορισμένα POS δεν διαβάζουν συγκεκριμένους τύπους πιστωτικών καρτών φέρνοντας πολλές φορές σε δύσκολη θέση τους πελάτες.
Ατέλειωτα βάσανα. Μικρομεσαίοι επιχειρηματίες οι οποίοι μίλησαν στα «ΝΕΑ» στρέφουν τα βέλη τους κατά της κυβέρνησης κατηγορώντας την ότι τους έχει βάλει θηλιά στο λαιμό με το δίλημμα «ή κλείνεις ή παραχωρείς μέρος από τα κέρδη σου στην τράπεζα».
Τα βάσανα αρχίζουν από την ώρα που ο επιτηδευματίας επιχειρεί να προμηθευτεί το POS.
Σε αρκετές περιπτώσεις τραπεζών, αν ο ενδιαφερόμενος ζητήσει πληροφορίες από το τηλέφωνο, ενημερώνεται ότι πρέπει οπωσδήποτε να περάσει από κατάστημα τράπεζας για τα ψιλά γράμματα. Κι αυτό διότι ο μηνιαίος τζίρος του έχει σημαντικό ρόλο. Σε επικοινωνία που είχαμε με μεγάλη τράπεζα και ύστερα από 32 λεπτά αναμονής στην τηλεφωνική γραμμή, ενημερωθήκαμε ότι για την προμήθεια του μηχανήματος ο ενδιαφερόμενος πρέπει να καταβάλει πάγιο τέλος που ξεκινά από 99 ευρώ συν ΦΠΑ. Δεν υπάρχει δυνατότητα να αγοράσει κάποιος το POS από τη συγκεκριμένη τράπεζα, καθώς προβλέπεται μόνο «ενοικίασή» του, ενώ διατίθενται και μηχανήματα που δεν απαιτούν σύνδεση στο Διαδίκτυο, η οποία προκαλεί επιπλέον μηνιαίο κόστος. Επίσης, ορισμένα POS δεν δέχονται συγκεκριμένους τύπους καρτών, άρα ο επιχειρηματίας δεν καλύπτεται πλήρως για τις ανάγκες όλων των πελατών του. Οταν όμως ρωτήσαμε για την προμήθεια που παρακρατά η τράπεζα σε κάθε συναλλαγή, η απάντηση ήταν ότι δεν μπορούμε να έχουμε τηλεφωνική ενημέρωση, αλλά πρέπει να επισκεφτούμε κατάστημα για προσωποποιημένη ενημέρωση.
Σε άλλη μεγάλη τράπεζα, όπου απάντησαν σε τρία λεπτά, η πρώτη πληροφορία που μου έδωσαν ήταν ότι μπορώ να πάρω προσφορές από όλες τις τράπεζες και το καλύτερο θα ήταν να επισκεφθώ τα καταστήματα. Στην ίδια τράπεζα το κόστος που καλείται ο επιχειρηματίας να πληρώσει είναι 37,2 ευρώ κάθε έξι μήνες ως τέλος παροχής υπηρεσιών, ενώ υπάρχει και χρέωση για την αγορά του μηχανήματος. Και σε αυτή την περίπτωση, δεν χρειάζεται σύνδεση στο Internet για τη λειτουργία του POS και τα χρήματα περνούν στον λογαριασμό του επιχειρηματία την επόμενη ημέρα από τη συναλλαγή και αφού έχει αφαιρεθεί η προμήθεια της τράπεζας.
Υποχρεωτική σύνδεση στο Διαδίκτυο απαιτεί η υπηρεσία POS γνωστής εταιρείας ηλεκτρονικού χρήματος, τα προϊόντα της οποίας επίσης δεν δέχονται με άμεση διαδικασία συγκεκριμένους τύπους καρτών. Στην περίπτωση που επιλέξει κάποιος που δεν έχει σύνδεση στο Internet τα προϊόντα από αυτή την εταιρεία, πρέπει να αγοράσει και κάρτα SIM στην οποία θα βάλει 100 MB για χρήση Διαδικτύου. Η αγορά του μηχανήματος είναι 240 ευρώ και η προμήθεια 1,5% σε κάθε συναλλαγή, ενώ για μηνιαίο τζίρο κάτω των 700 ευρώ το ποσοστό αυτό μειώνεται κατά 0,2%.
Αναζητώντας τηλεφωνικές πληροφορίες για τα μηχανήματα POS σε μεγάλη εταιρεία τηλεπικοινωνιών και έπειτα από τρεις παραπομπές σε διαφορετικά τμήματα, ενημερωνόμαστε ότι το POS που δεν χρειάζεται Διαδίκτυο κοστίζει 296 ευρώ και έχει επιπλέον πάγιο 4,99 ευρώ. Πληροφόρηση για την προμήθεια των συναλλαγών δεν έδινε ούτε αυτή η εταιρεία. Επιπλέον, δεν γνώριζαν να μου απαντήσουν αν δέχεται όλες τις πιστωτικές κάρτες το μηχάνημα που πωλούν και για άλλες ερωτήσεις με παρέπεμψε σε κατάστημα.
Απειλή προστίμου. Η προθεσμία για την εγκατάσταση POS σε 85 κατηγορίες επαγγελματιών έληξε 27 Ιουλίου. Η ισχύουσα νομοθεσία προβλέπει τη διενέργεια ελέγχων για την τήρηση της υποχρέωσης εγκατάστασης POS και σε διαφορετική περίπτωση επιβάλλεται πρόστιμο 1.500 ευρώ.
Δεκάδες χιλιάδες υπόχρεοι εγκατάστασης POS, εκτιμάται ότι δεν έχουν τοποθετήσει ακόμα τα απαραίτητα «μηχανάκια». Ο ελεγκτικός μηχανισμός αναμένεται ότι τουλάχιστον κατά τη διάρκεια του Αυγούστου θα είναι σχετικά επιεικής. Ηδη έχει ανακοινωθεί από τη Γενική Γραμματεία Εμπορίου ότι δεν θα επιβάλλονται πρόστιμα σε όσους υπόχρεους έχουν παραγγείλει, αλλά χωρίς δική τους υπαιτιότητα δεν έχουν τοποθετήσει ακόμα τα POS.
Θοδωρής Μοναστηριώτης
Ιδιοκτήτης μίνι μάρκετ
Πληρώνω στην Εθνική Τράπεζα 3,90 ευρώ τον μήνα για το POS και επιπλέον 0,9% προμήθεια από κάθε συναλλαγή. Το πιθανότερο είναι να σταματήσω να διαθέτω προϊόντα που έχουν περιθώριο κέρδους 1% όπως είναι οι κάρτες κινητής τηλεφωνίας, διότι καλούμαι να πληρώσω από την τσέπη μου. Επιπλέον, βάσει τζίρου, θα πρέπει να πληρώσω και κατά μέσον όρο 187 ευρώ στην Εφορία και μου μένει κέρδος 50 ευρώ τον μήνα. Αν είχα ενοίκιο, θα είχα βάλει λουκέτο.
Πόσες e-αποδείξεις χρειάζονται για το αφορολόγητο
Mισθωτοί, συνταξιούχοι και κατά κύριο επάγγελμα αγρότες, προκειμένου να εξασφαλίσουν την έκπτωση φόρου των 1.900 έως 2.100 ευρώ, θα πρέπεινα καλύψουν φέτος ένα ποσοστό του ετήσιου εισοδήματός τους με δαπάνες που εξοφλούνται με πλαστικό χρήμα ή με άλλα ηλεκτρονικά μέσα πληρωμής. Το ελάχιστο ποσό των απαιτούμενων αποδείξεων προσδιορίζεται με την εξής προοδευτική κλίμακα:
10% για εισόδημα έως 10.000 ευρώ
15% για εισόδημα από 10.000,01 έως 30.000 ευρώ
20% για εισόδημα από 30.000,01 και άνω
Το ανώτατο ποσόe-αποδείξεων που πρέπει να συγκεντρώσει κάποιος ανεξαρτήτως εισοδήματος είναι 30.000 ευρώ. Ετσι, για παράδειγμα, ένας μισθωτός με εισόδημα 10.000 ευρώ θα πρέπει να πραγματοποιήσει φέτος συναλλαγές με ηλεκτρονικό χρήμα 1.000 ευρώ για να δικαιούται την έκπτωση φόρου. Για όσους δεν καταφέρουν να συγκεντρώσουν το απαιτούμενο ποσό δαπανών με πλαστικό χρήμα, ο φόρος εισοδήματος προσαυξάνεται κατά το ποσό που θα προκύπτει από τη θετική διαφορά μεταξύ του απαιτούμενου και του δηλωθέντος ποσού, πολλαπλασιαζόμενης με συντελεστή 22%.
Για παράδειγμα, φορολογούμενος με εισόδημα 12.000 ευρώ πραγματοποιεί φέτος πληρωμές με πλαστικό χρήμα 500 ευρώ αντί των απαιτούμενων ύψους 1.300 ευρώ. Στη διαφορά των 800 ευρώ επιβάλλεται συντελεστής 22% και προκύπτει επιπλέον φόρος 176 ευρώ.