Σαράντα ολόκληρα χρόνια στην οθόνη την κατατάσσουν σήμερα στο πάνθεον των ιερών τεράτων της έβδομης τέχνης, που όταν φεύγουν αφήνουν δυσαναπλήρωτο κενό. Η Ζαν Μορό, όμως, δεν λέει να εγκαταλείψει. Στα εξήντα δύο της χρόνια βρέθηκε από το Παρίσι στη μικρή Φλώρινα για να πάρει μέρος στην ταινία του Θόδωρου Αγγελόπουλου «Το μετέωρο βήμα του πελαργού» και να επιβεβαιώσει έτσι ότι τα ταλέντα «όποια ηλικία και αν έχουν, μπορούν».

Η ντίβα δεν χρειάζεται συστάσεις. Απλά να υπενθυμίσουμε ότι άρχισε να γίνεται γνωστή το 1950 –από κριτικές, λέει η ίδια –και «περισσότερο γνωστή» το 1958 από τη Νουβέλ Βαγκ, το Νέο Κύμα δηλαδή. Οι ταινίες «Νύχτα» του Μικελάντζελο Αντονιόνι το 1960 και «Ζιλ και Ζιμ» του Φρανσουά Τριφό έναν χρόνο αργότερα ήταν τα εφαλτήρια που την εκτόξευσαν στον γαλαξία των μεγάλων κυριών του παγκόσμιου κινηματογράφου. Πρωταγωνίστησε ή συμμετείχε σε δεκάδες ταινίες διάσημων σκηνοθετών και πλέον δηλώνει ότι είναι στη διάθεση αυτών που θα τη «χρησιμοποιήσουν για τις επιδιώξεις, για τις ταινίες τους».

«Διάλεξα το επάγγελμα του ηθοποιού γιατί είναι επάγγελμα μοναχικό» θα πει στα «ΝΕΑ» η γαλλίδα σταρ που θα ήθελε να ήταν «μέλος των αφορισμένων απ’ όλες τις εκκλησίες σαλτιμπάγκων». Σε μια αποκαλυπτική συνέντευξή της στα «ΝΕΑ», συνέντευξη που δόθηκε σε μεσαιωνική ατμόσφαιρα, την οποία συνέθεταν οι πένθιμες κωδωνοκρουσίες και τα… πολεμικά εμβατήρια του «Αγίου» Αυγουστίνου Καντιώτη στη Φλώρινα, η Ζαν Μορό μιλάει για τον αφορισμό, τον Θόδωρο Αγγελόπουλο, το μέλλον του κινηματογράφου, τον ρόλο της στην ταινία «Το μετέωρο βήμα του πελαργού», τον υπαρξισμό και τον νεορεαλισμό, ακόμα και για το αν η ίδια ως Υδροχόος είναι προοδευτική!

Την είδαμε στις όχθες του ποταμού Σακουλέβα, στη Φλώρινα, την Παρασκευή να παρακολουθεί εμβρόντητη τους οπαδούς του Αυγουστίνου Καντιώτη να επιτίθενται εναντίον του συνεργείου του Θόδωρου Αγγελόπουλου και ήταν φυσικό, λίγο αργότερα, όταν μιλήσαμε μαζί της, να τη ρωτήσουμε για το πώς αισθάνθηκε ως καλλιτέχνις βλέποντας να παρεμποδίζεται η καλλιτεχνική δημιουργία του σκηνοθέτη της.

«Εμεινα έκπληκτη και το βρήκα σχεδόν γελοίο. Οι απαίσιοι αυτοί ήχοι από τα μεγάφωνα, το επεισόδιο, έμοιαζαν με επαρχιώτικη γιορτή. Πολύ γρήγορα όμως ένιωσα ότι αυτό σήμαινε μια εσωτερική ακαταστασία, η οποία έκρυβε μια πολύ μεγάλη βία. Ωστόσο, λίγο αργότερα, όταν βρέθηκα στη γαλήνη της φύσης, αντιλήφθηκα ότι στην πραγματικότητα ήταν μια αναταραχή που δεν πρέπει να την πάρουμε ελαφριά και η οποία καθρεφτίζει πράγματα που αυτή τη στιγμή συμβαίνουν κυρίως στην Κεντρική Ευρώπη. Επίσης, σκέφτηκα ότι αυτό που φοβίζει πάρα πολύ τον κόσμο είναι η κίνηση. Εδώ και έναν χρόνο, διάφορα τείχη, που όμως δεν είναι αληθινά, έχουν αρχίσει να πέφτουν και συνειδητοποίησα ότι άνθρωποι που έχουν μια συγκεκριμένη ισχύ, η οποία δεν είναι απεριόριστη αλλά συγκεκριμένη μέσα στον χρόνο, φοβούνται ότι τα τείχη θα τους αφαιρέσουν την ισχύ».

Γνωρίζετε ότι ο τοπικός μητροπολίτης σάς έχει αφορίσει και τι συναισθήματα σας προκαλεί αυτό, κυρία Μορό;

Δεν είμαι ορθόδοξη. Εχω την πίστη, αλλά δεν ακολουθώ καμιά Εκκλησία. Για μένα αυτό δεν έχει κανένα νόημα.

Είναι η πρώτη φορά που συνεργάζεστε με τον Θόδωρο Αγγελόπουλο. Εχετε συνεργαστεί όμως με κορυφαίους ευρωπαίους σκηνοθέτες. Πού κατατάσσετε, αλήθεια, τον Θόδωρο Αγγελόπουλο;

Αυτό δεν μπορώ να το πω. Κάθε συγκεκριμένη χρονική στιγμή έχει τους κινηματογραφιστές της. Ηξερα ότι ο Θόδωρος Αγγελόπουλος είναι ένας μεγάλος κινηματογραφιστής. Η μόνη ταινία του που είδα είναι «Ο μελισσοκόμος», αλλά όταν είδα ότι θα συμπρωταγωνιστούσα με τον Μαρτσέλο Μαστρογιάνι, τότε δεν δίστασα να πω το «ναι» σ’ αυτή την ταινία.

Γνωρίζετε τις ιδιαιτερότητες του σεναρίου της ταινίας «Το μετέωρο βήμα του πελαργού» που προκάλεσαν και τις αντιδράσεις μερίδας της Εκκλησίας. Πώς θα το χαρακτηρίζατε;

Πιστεύω ότι ο κινηματογράφος είναι ο καθρέφτης του κόσμου, ακόμα και αν μια ταινία δεν είναι σημαντική. Οταν διάβασα το σενάριο της ταινίας του Θόδωρου Αγγελόπουλου, είδα ότι προμηνύει τον καθρέφτη της Ευρώπης και όλου του κόσμου, και αυτό είναι το ίδιον των καλλιτεχνών, είναι η σημαντικότητά τους. Γιατί είναι ο φανταστικός αλλά και ο αληθινός λόγος. Από τη στιγμή που ο ποιητής, ο κινηματογραφιστής, ο ηθοποιός, ο καλλιτέχνης, ο μουσικός δεν μπορούν να εκφραστούν, τότε ο κόσμος βρίσκεται μπροστά σε μεγάλο κίνδυνο. Εκείνο που είναι παράλογο σ’ αυτόν τον αφορισμό είναι ότι απευθύνεται σε δημιουργούς και καλλιτέχνες και όχι, για παράδειγμα, σε πολιτικούς ή οικονομολόγους. Και αυτό επιβεβαιώνει τη μεγάλη σημασία της τέχνης και για τούτο μας βρίσκει και τόσο επικίνδυνους. Για την εσωτερική ελευθερία που δεν έχει να κάνει καθόλου με τα σύνορα. Αυτή η εσωτερική ελευθερία είναι που κάνει τους ανθρώπους να είναι ίσοι, της ίδιας οικογένειας, χωρίς θρησκευτικές διαφορές ή φυλετικές.

Τι σημαίνει για σας, μια σταρ, η συμμετοχή σε μια ταινία του Θόδωρου Αγγελόπουλου;

Την ελευθερία μου!..

Ποιον ακριβώς ρόλο υποδύεστε στην ταινία;

Υποδύομαι μια γυναίκα της οποίας η ζωή κόπηκε στα δύο (σ.σ.: της γυναίκας του Μαρτσέλο Μαστρογιάνι). Είχα έναν άντρα που εξαφανίστηκε, ξαναέκανα τη ζωή μου και τότε ένας νέος δημοσιογράφος, θρασύς και περίεργος, με σπρώχνει να κάνω αυτό το βήμα προς το παρελθόν μου. Αυτό φέρνει ένα σχίσμα, έναν διχασμό μέσα μου. Μου είναι πολύ δύσκολο να μιλάω για ένα πρόσωπο που ακόμα δεν έχω υποδυθεί, όταν δεν έχουν γίνει ακόμα τα γυρίσματα, γιατί το πρόσωπο του σεναρίου είναι εντελώς διαφορετικό από το πρόσωπο που θα δημιουργηθεί γυρίζοντας την ταινία, κυρίως που τα γυρίσματα του Θόδωρου Αγγελόπουλου φέρουν κάθε μέρα και κάτι το διαφορετικό. Ηρθα χωρίς προκαθορισμένες ιδέες και αυτό κάνει ευχάριστο ένα γύρισμα.

Γνωρίζετε άλλους έλληνες σκηνοθέτες;

Οχι.

Ποιο πιστεύετε ότι είναι το μέλλον του κινηματογράφου;

Πιστεύω ότι ο κινηματογράφος θα συνεχίσει να επιβιώνει σε σχέση με την τηλεόραση, αλλά σαν μια μειονότητα. Οπως ακριβώς συνέβη με την ποίηση και τη λαϊκή λογοτεχνία. Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι το σινεμά θα νικηθεί από την τηλεόραση. Ισα ίσα η τηλεόραση, τώρα που έχουν γίνει πάρα πολλά κανάλια, χρησιμοποιεί τον κινηματογράφο για να επιβιώσει.

Είστε διάσημη, αποκτήσατε τα πάντα. Υπάρχει επαγγελματικά κάτι που επιθυμείτε, που επιδιώκετε;

Δεν πέτυχα πάντα. Εκανα, όπως κάθε άνθρωπος, λάθη και τα πλήρωσα κιόλας, όπως κάθε ανθρώπινη ύπαρξη που ζει έντονα, με διάφορες μορφές. Δεν επιθυμώ απολύτως τίποτα. Είμαι στην υπηρεσία αυτών που θα με χρησιμοποιήσουν για τις επιδιώξεις, για τις ταινίες τους. Γιατί με τα χρόνια που πέρασαν δεν φοβάμαι πια ούτε τον ερεθισμό των άλλων ούτε την κρίση τους ούτε έχω ανάγκη τις ζητωκραυγές τους. Ούτε φοβάμαι τίποτε άλλο.

Μετά τον υπαρξισμό λέγεται ότι επιλέξατε τον νεορεαλισμό. Είναι αλήθεια και, αν ναι, γιατί; Σας έχει επηρεάσει ο υπαρξισμός;

Πρώτα απ’ όλα δεν γνώρισα τον νεορεαλισμό. Οταν ανθούσε ο υπαρξισμός, μόλις είχα τελειώσει το κολέγιο, δεν είχα καν το δικαίωμα να πηγαίνω ούτε σινεμά. Κάπου πέρασε δίπλα μου αυτή η ιστορία του υπαρξισμού. Τον νεορεαλισμό δεν τον ξέρω, είναι «Ο κλέφτης ποδηλάτων». Αν υπαρξισμός σημαίνει υπάρχω, τότε είμαι υπαρξίστρια. Υπάρχει μια φράση του Σαρτρ που λέει ότι «η κόλαση είναι οι άλλοι», εγώ λέω ότι κόλαση είμαστε εμείς οι ίδιοι, ο εαυτός μας.

Ως Υδροχόος πιστεύετε ότι είστε προοδευτική;

Ημουνα πάντα περιθωριακή και πιστεύω ότι η παράδοση με την αρτηριοσκληρωτική της έννοια είναι κάτι το αντιδραστικό. Διάλεξα το επάγγελμα του ηθοποιού γιατί είναι ένα επάγγελμα μοναχικό. Οι πιο πολλοί ηθοποιοί όμως όταν γίνονται ηθοποιοί μετατρέπονται αμέσως σε κομφορμιστές, σε αστούς. Εγώ αρνούμαι αυτό το πράγμα. Κρατάω πάντα μια απόσταση από τον κομφορμισμό και προτιμώ να συνεχίζω το επάγγελμά μου έτσι όπως είναι, πλούσιο. Αυτό που θα ήθελα είναι να ήμουν μέλος των σαλτιμπάγκων που εκείνη την εποχή ήταν αφορισμένοι απ’ όλες τις Εκκλησίες και καταδικασμένοι να μη θάβονται σ’ άγια χώματα.

Κυρία Μορό, είστε περιθωριακός, μοναχικός άνθρωπος, είστε μια επαναστάτρια;

Πιστεύω ότι είμαι και τα τρία αυτά και πολλά άλλα μαζί…

Τελευταία Νέα