Είτε στους μεν καταλογίσεις τις ευθύνες είτε στους δε προσάψεις μομφές, το καταθλιπτικό είναι ότι ο τόπος βιώνει φάση «πολιτικού σεσηπότος»! Κυριολεκτικά. Καθώς η κατάσταση του πολιτικού συστήματος παρουσιάζει εμφανή συμπτώματα παθογενούς αποστήματος! Κι αυτό είναι η διάγνωση μιας έκδηλης και κακοήθους υποτροπής. Την οποία, σε τελική ανάλυση, πληρώνει φυσικά ο πολίτης. Ο οποίος όμως δεν είναι καθόλου άμοιρος ευθυνών. Οταν μάλιστα είναι ο κατ’ εξοχήν άμεσος εντολοδόχος και των θεσμικών διαχειριστών της εξουσίας και των θεσμικών ελεγκτών τους. Ακόμη και αν θεωρηθεί ότι ο πολίτης πλανήθηκε. Ή και απεπλανήθη. Ετερον εκάτερον.
Το «πώς» και το «γιατί» έχουν πολλές αναγνώσεις και άλλες τόσες ερμηνείες. Κι άλλωστε το καθαυτό ζητούμενο σήμερα είναι το δέον γενέσθαι. Δεν είναι η αιτιογονία του τραύματος αλλά η αποτροπή της μετεξελισσόμενης υποτροπής του. Γιατί αν αυτή αφεθεί, ούτε οι διαγνωστικές αναλύσεις ενδιαφέρουν ούτε ο καταλογισμός ευθυνών θα έχει αντικείμενο. Η άλλη και εξίσου αδυσώπητη αλήθεια. Που επιβάλλεται να γίνει συνείδηση. Και εφόσον γίνει συνείδηση, να οδηγήσει σε ανάλογες υπερβάσεις. Αντί στη σημερινή (και ζοφερή) σύγχυση και παρέλκουσα περιδίνηση.
Οπου λοιπόν σε αυτήν προεξάρχουν οι έως και εμφυλιοπολεμικές περιχαρακώσεις. Και οι εν πολλοίς ιδεοληπτικές εμμονές. Διάγομεν περίοδο ανατεταγμένων διχαστικών συνδρόμων που υφέρπουν και επικινδύνων ρεβανσιστικών απωθημένων που σοβούν! Και που μοχλεύουν έωλα και λανθάνοντα πάθη. Επιλιπαίνοντας τριβές και επανοδηγώντας σε μοιραία λάθη. Οπότε και όλοι καταλαβαίνουν ότι κάτι δεν πάει καλά. Και θα πάει ακόμη χειρότερα.
Το θέμα τελικά είναι πως ό,τι και αν κάποιος προσάψει στο πολιτικό σύστημα και όσους και αν ενδεχομένως ενοχοποιήσει για τη βάναυση χρεοκοπική κατολίσθηση, τίποτε θετικό δεν μπορεί να προκύψει και καμιά ιδιαιτέρως σωστική προοπτική δεν πρόκειται να ενεργοποιηθεί. Απλώς θα επιτείνεται η εσωστρέφεια και θα ανατροφοδοτούνται οι παθογένειες. Αρα, το πρόβλημα επιδεινώνεται.
Γιατί μόνη οδός (και κατ’ ακρίβειαν μονόδρομος) ανακοπής του περνά μέσα από την εθνική συνεννόηση. Οχι με όρους συναισθηματικού αυθορμητισμού και περιστασιακής αναγκαιότητας που προκύπτει από την αντίληψη των τελικών φάσεων ενός προσεγγίζοντος «Τιτανικού». Αλλά κυρίως από την ψύχραιμη ανάλυση των δεδομένων, από τον αυτοσκοπικό προσδιορισμό των ευθυνών και, τέλος, από την υπεύθυνη ανάληψή τους. Προτού είναι πολύ αργά.
Το διά ταύτα: Το πολιτικό σύστημα συνεχίζει να υποκύπτει σε αυτοάνοσες αγκυλώσεις. Με τους βασικούς του φορείς να εμβυθίζονται ολοένα και περισσότερο σε διαπαραταξιακό διχασμό. Αδυνατώντας να συνδιαλεχθούν και περισσότερο να συνδιαλλαγούν. Οταν η κατάσταση της χώρας προαπαιτεί, αν όχι μείζονες συναινέσεις, τουλάχιστον ελάσσονες συγκλίσεις. Με συνείδηση της αναγκαιότητας ενός περιεκτικού ιστορικού συμβιβασμού. Ως του ρεαλιστικού εφαλτηρίου, που μπορεί να υπερκεράσει σύνδρομα και να συνθέσει δυναμικές.