Στην αρχή (Ιούνιος – Ιούλιος) σημειώθηκαν θερμοκρασίες-ρεκόρ. Στη συνέχεια, ακολούθησε το μίνι φθινόπωρο, με ισχυρές καταιγίδες, σφοδρή χαλαζόπτωση, χιλιάδες κεραυνούς και χιονοθύελλα στον Ολυμπο(!). Τώρα, ο υδράργυρος κινείται και πάλι στο κόκκινο. Και το καλοκαίρι δεν έχει ακόμη τελειώσει…
Οπως εξηγεί ο ερευνητής – μετεωρολόγος στο Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών Κώστας Λαγουβάρδος, δύο είναι τα στοιχεία που χαρακτηρίζουν τον «τρελό» Ιούλιο:
* Ο ισχυρότερος καύσωνας των τελευταίων χρόνων που σημειώθηκε στο ξεκίνημα του μήνα.
* Η ισχυρή κακοκαιρία μεγάλης διάρκειας και έκτασης που σημειώθηκε στα μέσα του μήνα (16-17 Ιουλίου) και άφησε πίσω της έναν νεκρό –από χτύπημα κεραυνού στην Αμφιλοχία -, μεγάλες πλημμύρες σε Χαλκιδική και Λήμνο, αλλά και τη χιονοθύελλα που σημειώθηκε στις κορυφές του Ολύμπου.
Συνέβη και στο παρελθόν
Ωστόσο, χιονόπτωση και κακοκαιρία μέσα στο καλοκαίρι δεν είχαμε μόνο φέτος. Χιονόπτωση σημειώθηκε και στις 4 Ιουλίου 2006, ενώ εκτεταμένη κακοκαιρία μέσα στο κατακαλόκαιρο εκδηλώθηκε και το διήμερο 27-28 Ιουλίου 2002.
Οπως έχουν γράψει «ΤΑ ΝΕΑ» (Σαββατοκύριακο 1-2 Ιουλίου 2017), την τελευταία δεκαετία αυξάνονται οι πρώιμοι καύσωνες (αυτοί που συμβαίνουν τον Ιούνιο).
Πρώιμους καύσωνες τον Ιούνιο είχαμε το 2007, το 2010, το 2016 και φέτος. Πολλοί ειδικοί αποδίδουν το φαινόμενο στην εκδήλωση της κλιματικής αλλαγής στην περιοχή μας (αύξηση της συχνότητας εμφάνισης ακραίων υψηλών θερμοκρασιών και καυσώνων).
Ο φετινός πρώιμος καύσωνας (του Ιουνίου) συνέπεσε με δύο θλιβερές επετείους: τη συμπλήρωση 10 χρόνων από τον πρώτο καύσωνα του 2007 και 30 χρόνων από τον φονικό καύσωνα του 1987 που έμεινε στην Ιστορία για τη διάρκεια και τους χιλιάδες νεκρούς. Ανατρέχοντας στα τελευταία 30 χρόνια, τρεις είναι οι πιο σημαντικοί καύσωνες:
*Ο πρώτος σημειώθηκε τον Ιούνιο του 2007 όταν για έξι μέρες έσπαγαν το ένα μετά το άλλο όλα τα ρεκόρ της θερμοκρασίας και μόλις σταμάτησε, στις 28 Ιουνίου, ξέσπασε η καταστροφική πυρκαγιά της Πάρνηθας, η οποία έκαψε 48.744 στρέμματα.
* Ο δεύτερος εκδηλώθηκε τον Ιούλιο του 2007 και διήρκεσε πέντε μέρες με εξίσου πολύ υψηλές θερμοκρασίες.
* Ο καύσωνας του 1987 ήταν ο μεγαλύτερος της περιόδου σε διάρκεια, καθώς για οκτώ συνεχόμενες μέρες σημειώθηκαν θερμοκρασίες μεγαλύτερες από 40 βαθμούς Κελσίου.
Αναψαν τα θερμόμετρα
Στο μεταξύ, στο κόκκινο κινείται ήδη ο υδράργυρος σε όλη τη χώρα. Οι θερμοκρασίες θα κυμαίνονται –κατά μέσο όρο –στους 40-41 βαθμούς Κελσίου, ενώ δεν αποκλείεται κατά τόπους ο υδράργυρος να ανέβει ακόμη περισσότερο. Οι μετεωρολόγοι κάνουν λόγο για έναν καύσωνα με διάρκεια. Και σύμφωνα με τον Κώστα Λαγουβάρδο, «η διάρκεια θα είναι το κύριο χαρακτηριστικό αυτής της νέας θερμής περιόδου».
Επί της ουσίας –από σήμερα –έχουμε επέκταση της υψηλής θερμοκρασίας σε όλη την Ελλάδα. Ηδη, τις τελευταίες μέρες επικρατούν υψηλές θερμοκρασίες στη Δυτική Ελλάδα, που κυμαίνονται από 37 έως 39 βαθμούς Κελσίου, και τώρα με την εξασθένηση του μελτεμιού η ζέστη εξαπλώνεται στη Βόρεια, την Ανατολική Ελλάδα (νησιά) και την Αττική.
Χθες, σύμφωνα με το meteo.gr, ο υδράργυρος ξεπέρασε τους 40 βαθμούς Κελσίου στις περιοχές: Γαβαλού Αιτωλοακαρνανίας (40,9 βαθμοί), Ξάνθη (40,9 βαθμοί), Κόνιτσα (40,7 βαθμοί), Παρανέσι Δράμας (40,3 βαθμοί), Ανάβυσσος (40,2 βαθμοί), Λάρισα (40,1 βαθμοί) και Μικρόκαμπος Δράμας, όπου το θερμόμετρο έδειξε το απόγευμα 40,1 βαθμούς Κελσίου.
To ισχυρό μελτέμι –που ενίσχυσε όλα τα μέτωπα της φωτιάς –των τελευταίων ημερών δείχνει να εξασθενεί. Η έντασή του θα κυμαίνεται από 4 έως 5 μποφόρ. Ωστόσο, κανείς δεν μπορεί να αποκλείσει το ενδεχόμενο να αρχίσουν να πνέουν και πάλι πιο ισχυροί βοριάδες στο Αιγαίο, μιας και ο Αύγουστος είναι –συνήθως –ο μήνας των ισχυρών μελτεμιών.
Καυτός Αύγουστος
Σύμφωνα με τα έως τώρα διαθέσιμα στοιχεία, το σκηνικό της ζέστης φαίνεται ότι θα είναι το ίδιο έως την ερχόμενη Παρασκευή 11 Αυγούστου, με τις πολύ υψηλές θερμοκρασίες να δείχνουν μια «εμμονή» στα δυτικά και βόρεια τμήματα.
Ωστόσο, όπως υποστηρίζει ο Κώστας Λαγουβάρδος, οι εκτιμήσεις των ειδικών στο Εθνικό Αστεροσκοπείο (για το θέμα υπάρχει συνεργασία και με ιταλικό ινστιτούτο) δείχνουν ότι οι υψηλές θερμοκρασίες αναμένεται να διατηρηθούν όλο τον Αύγουστο.
Ειδικότερα, σήμερα οι μέγιστες θερμοκρασίες 39-40 βαθμών αναμένονται στις περιοχές της Κεντρικής Μακεδονίας, Θράκης και Θεσσαλίας. Στα υπόλοιπα μέρη αλλά και στα νησιά του Ανατολικού Αιγαίου οι μέγιστες θερμοκρασίες θα φτάσουν τους 37-38 βαθμούς Κελσίου.
Οι βόρειοι άνεμοι στο Αιγαίο δεν θα ξεπεράσουν τα 5 μποφόρ, με τις μέγιστες

τιμές θερμοκρασίας στα νησιωτικά τμήματα να είναι κοντά στους 34 βαθμούς Κελσίου (στη Νότια Κρήτη θα φτάσει τους 36-37 βαθμούς).

Πυρκαγιές και θνησιμότητα
Υψηλές θερμοκρασίες σημαίνει και αύξηση των πιθανοτήτων εκδήλωσης δασικών πυρκαγιών, οι οποίες με τη σειρά τους ευθύνονται για τη θνησιμότητα από καρδιακά και αναπνευστικά αίτια. Αυτό προκύπτει από μελέτη που πραγματοποιήθηκε από το Εργαστήριο Υγιεινής της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών (Κλέα Κατσουγιάννη, Γιάννης Γεωργιάδης) για το διάστημα Μάιος – Σεπτέμβριος της περιόδου 1998-2004, η οποία δημοσιεύτηκε το 2012 («ΤΑ ΝΕΑ», Σαββατοκύριακο 1-2 Ιουλίου 2017).
Από την έρευνα προέκυψε ότι τις μέρες με μεγάλες πυρκαγιές (όταν καίγεται έκταση μεγαλύτερη των 30.000 στρεμμάτων) σημειώνεται αύξηση κατά 50% στον συνολικό αριθμό των θανάτων: 44% στους θανάτους ανθρώπων κάτω από 75 ετών και 56% στους μεγαλύτερους. Η έρευνα έδειξε ότι ο συνολικός αριθμός των θανάτων και οι θάνατοι από καρδιακές αιτίες αυξάνονται περισσότερο τις ημέρες των πυρκαγιών, ενώ οι θάνατοι από αναπνευστικά προβλήματα αυξάνονται περισσότερο και τις δύο επόμενες μέρες.