Το Διάστημα προσφέρει βοήθεια για την καταπολέμηση των πυρκαγιών!

Η έκταση και τα χαρακτηριστικά κάθε φωτιάς καταγράφονται από δορυφόρους και όλα τα δεδομένα στέλνονται σε πραγματικό χρόνο στην Πυροσβεστική Υπηρεσία.

Πώς γίνεται αυτό; Μέσω του Δορυφορικού Κέντρου Αριστείας Φυσικών Καταστροφών Beyond του Ινστιτούτου Αστρονομίας, Αστροφυσικής, Διαστημικών Εφαρμογών και Τηλεπισκόπησης του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών. Οπως εξηγεί ο διευθυντής Ερευνών στο Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών δρ Χάρης Κοντοές, η ταχεία χαρτογράφηση βασίζεται σε δορυφορικές εικόνες μέσης χωρικής ανάλυσης που συλλέγονται σε 24ωρη βάση από δορυφόρους (Modis, npp-viirs, noaa/avhrr, fy) καθώς και στα δορυφορικά δεδομένα χωρικής (ελάχιστη επιφάνεια εδάφους) και διακριτικής ικανότητας σε σχεδόν πραγματικό χρόνο.

Στο Κέντρο Επιχειρήσεων της Πυροσβεστικής, ανάμεσα στις δεκάδες οθόνες υπάρχει και μία του Αστεροσκοπείου στην οποία κάθε πέντε λεπτά εμφανίζονται όλα τα δεδομένα που αφορούν τη φωτιά που ξέσπασε.

Από τις αρχές Ιουλίου έως και τις 4 Αυγούστου, σύμφωνα με τα στοιχεία από τις δορυφορικές λήψεις, από τέσσερις πυρκαγιές αποτεφρώθηκαν συνολικά 45.934 στρέμματα. Ειδικότερα, 23.400 στρ. κάηκαν στα Κύθηρα, στην Ανατολική Μάνη (Κότρωνας, Παρασυρός) 18.500 στρ., στα Καλύβια 3.312 στρ. και στις Σπέτσες 722 στρ. Προκειμένου να επιτευχθεί το εγχείρημα  της άμεσης και έγκαιρης ενημέρωσης, υπάρχει συνεργασία του Εθνικού Αστεροσκοπείου με τη Διαστημική Εθνική Υπηρεσία.

Σκανάροντας τον κίνδυνο

Σύμφωνα με τον Χάρη Κοντοέ, η εκτίμηση της καταστροφής των φυσικών οικοσυστημάτων σε ημερήσια βάση για κάθε κατηγορία χρήσης γης γίνεται σε ανάλυση εδάφους και περισσότερο από μία φορά την ημέρα. Επιπλέον, κάθε 10 ημέρες γίνεται πανελλήνια χαρτογράφηση σε υψηλή ανάλυση στα 10 μέτρα (ή, όπως λένε οι ειδικοί, αποτύπωση με τις λεπτομέρειες των 10 μέτρων). «Τα αποτελέσματα στέλνονται στην Πυροσβεστική Υπηρεσία σε πραγματικό χρόνο» συμπληρώνει ο διευθυντής Ερευνών του Εθνικού Αστεροσκοπείου.

Επίσης το Κέντρο BEYOND σε συνεργασία με το Διαστημικό Πρόγραμμα Copernicus της Ευρωπαϊκής Ενωσης – κατόπιν ειδικής ενεργοποίησης – αναλαμβάνει για χαρακτηριστικές περιπτώσεις εκ των πλέον καταστροφικών πυρκαγιών να εκτιμήσει τον επερχόμενο κίνδυνο για πλημμύρα, κατολίσθηση και διάβρωση των εδαφών στις πληγείσες περιοχές.

Τα στοιχεία που λαμβάνουν οι ειδικοί από το Κέντρο αφορούν την ημερήσια έκτασης της καταστροφής ως συνολική καμένη έκταση (στρέμματα) αλλά και ανά κατηγορία φυσικής βλάστησης.

Η μεγαλύτερη φωτιά του φετινού καλοκαιριού είναι αυτή που ξέσπασε στα Κύθηρα. Με τα έως τώρα στοιχεία, όπως προαναφέρθηκε, η συνολική έκταση των καμένων φθάνουν τα 23.400 στρέμματα. Σύμφωνα με τον Χάρη Κοντοέ, το επόμενο διάστημα με το πρώτο πέρασμα του δορυφόρου Sentinels θα γίνει ακριβέστερη χαρτογράφηση των 10 μέτρων στο έδαφος.

Το Κέντρο λειτουργεί από το 2013 και ένα χρόνο αργότερα έλαβε το πρώτο διεθνές βραβείο για τη λειτουργικότητά του από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και την Ευρωπαϊκή Διαστημική Υπηρεσία.