Αξημέρωτα, ένα τηλεφώνημα ξυπνά τον υπουργό. Ενα φοβερό δυστύχημα συνέβη. Πρέπει να πάει αμέσως εκεί, επιτόπου. Και πρέπει να οργανώσει γρήγορα την επικοινωνιακή διαχείριση του δυστυχήματος για να ελέγξει την πολιτική ζημιά, για να μην ανατραπούν τα φιλόδοξα πολιτικά του σχέδια.

Ετσι αρχίζει μια γαλλική ταινία του 2011 –«Ο υπουργός», ήταν ο ελληνικός τίτλος –που επιχειρούσε μια ρεαλιστική και εξαιρετικά διεισδυτική απεικόνιση του κόσμου της πολιτικής, με τα δράματα και τις συνωμοσίες, τα πάθη και την αθλιότητά του. Ηταν η εικονογράφηση αυτού για το οποίο οι Γάλλοι έχουν βρει ένα πολύ ταιριαστό όνομα: La politique politicienne. Η «πολιτικάντικη πολιτική» σε ελεύθερη μετάφραση. Η πολιτική, δηλαδή, που νοιάζεται για τον εαυτό της περισσότερο απ’ όσο για τη χώρα, την κοινωνία, το έθνος που κυβερνά. Η πολιτική που είναι υποχρεωμένη να έχει ως κεντρικό, μοναδικό σχεδόν στόχο, επιδίωξη, έγνοια την αναπαραγωγή της, την κυριαρχία της. Για την οποία η επικοινωνία δεν είναι εργαλείο, είναι αυτοσκοπός. Και σκληρή αιχμαλωσία. Τα ανακλαστικά της οποίας σε κάθε απρόοπτο (ή όχι τόσο απρόοπτο) κακό –ένα δυστύχημα, μια οικονομική κρίση, έναν σεισμό ή μια πυρκαγιά –την οδηγούν να σχεδιάσει πρώτα και κυρίως την επικοινωνιακή της άμυνα. Τα υπόλοιπα, η δυσάρεστη πραγματικότητα, έπονται ή είναι δουλειά άλλων. Των πυροσβεστών, στην περίπτωσή μας.

Θυμήθηκα την ταινία καθώς έβλεπα την φροντισμένη εικόνα του Αλέξη Τσίπρα στο ελικόπτερο, να υπερίπταται της καμένης γης και να αποφαίνεται –σε μια παραλλαγή του γνωστού ανεκδότου «ευτυχώς που δεν πάθαμε και τίποτε» –πως η ζημιά ήταν περιορισμένη, λίγα στρέμματα, λιγότερα απ’ όσα είχαν κάποτε, κάποια φορά καεί επί των ημερών των άλλων, η σύγκριση με τους οποίους είναι πια η μόνη επικοινωνιακή «ασπίδα του Αχιλλέα». Με τον Πολάκη να την κρατά στον ρόλο του Πάτροκλου, στη δική μας, κάπως γκροτέσκα εκδοχή της ομηρικής ιστορίας.

Κάποιοι το βρήκαν εξοργιστικό. Κάποιοι το βρήκαν απλώς μελαγχολικό. Ηταν σίγουρα αποκαλυπτικό. Αποκαλυπτικό, πρώτα απ’ όλα, της βαθύτερης πολιτικής και ηθικής συγγένειας που συνδέει τον «κύκλο Τσίπρα» με τον «κύκλο Κώστα Καραμανλή». Ολες οι κυβερνήσεις της Μεταπολίτευσης αντιμετώπισαν καλοκαίρια πυρκαγιών, με τις φλόγες να καίνε πολιτικό κεφάλαιο και τα Μέσα να κάνουν κριτική (υπερβολική κριτική; αυτή είναι η φύση τους). Αλλά μόνον αυτές οι δύο, η κυβέρνηση Καραμανλή το καλοκαίρι του 2007 και η κυβέρνηση Τσίπρα τώρα, αντέδρασαν με αυτόν τον τρόπο: με εξωφρενικές θεωρίες συνωμοσίας, για καταχθόνια σχέδια αποσταθεροποίησης και με την επικοινωνιακή ανάδειξη του αρχηγού –ο ένας με εκείνο το αλησμόνητης γελοιότητας στρατιωτικό τζάκετ αυγουστιάτικα, ο άλλος κομψότερος, με την κατόπιν εορτής ελικοπτεράδα.

Αποκαλυπτικό, προπάντων, γι’ αυτό που φαίνεται πως είναι η μοίρα της πολιτικής, ακόμη και για εκείνους που ίσως πιστεύουν για τον εαυτό τους πως είναι άτρωτοι, πως διαφέρουν από τους άλλους, τους προηγούμενους, πως διατηρούν στο σφαγείο της εξουσίας που ασκούν καλά αισθήματα και αγνές προθέσεις. Στο γαλλικό φιλμ του Πιερ Σελέρ εμφανίζεται στους εφιάλτες του υπουργού ένας κροκόδειλος που καταβροχθίζει μια γυμνή γυναίκα, η οποία σέρνεται ηδονικά και με τη θέλησή της στο στόμα του. Μια μικρή αλληγορία για την ηδονή της εξουσίας και τη μοίρα εκείνων που την ασκούν: να τους κάνει στο τέλος μια μπουκιά.

Τελευταία Νέα