Ο περυσινός εφιάλτης αναβιώνει. Χωρίς εκπτώσεις και απαλλαγές, όπως είχε υποσχεθεί σε αλλεπάλληλες εκδοχές η κυβέρνηση, χωρίς καμία προσδοκία ελαφρύνσεων, το επόμενο πεντάμηνο 6,4 εκατομμύρια ιδιοκτήτες ακινήτων θα κληθούν να σηκώσουν ένα φορτίο υποχρεώσεων 650 εκατομμυρίων ευρώ τον μήνα από τον Σεπτέμβριο έως και τον Ιανουάριο.
Η εκκαθάριση του ΕΝΦΙΑ, η οποία αναμένεται να ολοκληρωθεί το επόμενο δεκαήμερο, θα γίνει για μία ακόμα χρονιά με πλασματικές αντικειμενικές αξίες, την ώρα που χιλιάδες ιδιοκτήτες είτε προσπαθούν να ξεφορτωθούν όσο όσο τα ακίνητά τους, είτε κινδυνεύουν να τα χάσουν στο σφυρί των πλειστηριασμών.
Μετά την ανάπαυλα του Αυγούστου, οι πλειστηριασμοί ακινήτων επανέρχονται δριμύτεροι. Από τις 30 του μήνα έως και τις αρχές Απριλίου 2018 έχουν ήδη προγραμματιστεί 3.671 πλειστηριασμοί ακινήτων, με επισπεύδουσες κυρίως τις τράπεζες.
Σε αυτό το περιβάλλον, η εισπραξιμότητα του ΕΝΦΙΑ συνιστά μεγάλο στοίχημα. Πέρυσι, η εισπραξιμότητα των φόρων ακινήτων κινούνταν σε μηνιαία βάση από 75% έως και 83%. Το τοπίο όμως έχει μεταβληθεί και η ανησυχία είναι πρόδηλη στις αρμόδιες υπηρεσίες. Ηδη τον Ιούλιο, τρεις στους δέκα φορολογουμένους δεν πλήρωσαν την πρώτη δόση του φόρου εισοδήματος συνολικού ύψους 1,1 δισ. ευρώ και με την υπερφορολόγηση να έχει χτυπήσει κόκκινο είναι τουλάχιστον αμφίβολο κατά πόσο θα εξοφλείται ΕΝΦΙΑ 650 εκατ. ευρώ κάθε μήνα, από τον Σεπτέμβριο έως και τον Ιανουάριο. Τυχόν αστοχίες στα έσοδα κρύβουν παγίδες νέων μέτρων από το 2018, με τον κόφτη ενεργό.
Κόπωση. Παράγοντες της αγοράς ακινήτων επισημαίνουν τη φορολογική κόπωση αλλά και την πρακτική αδυναμία χιλιάδων φορολογουμένων να σηκώσουν για μία ακόμα χρονιά τεράστια βάρη, κυρίως στις περιπτώσεις όπου επιβάλλεται και συμπληρωματικός ΕΝΦΙΑ.
Η εκκαθάριση αναμένεται να οδηγήσει σε βεβαίωση συμπληρωματικού φόρου της τάξεως των 650 εκατ. ευρώ για περίπου 500.000 ιδιοκτήτες ακινήτων των οποίων η αντικειμενική αξία της περιουσίας τους υπερβαίνει τα 300.000 ευρώ. Πρακτικά δηλαδή λιγότερο από το ένα δέκατο των ιδιοκτητών ακινήτων στη χώρα καλούνται να πληρώσουν το ένα τέταρτο των συνολικά βεβαιωμένων εσόδων από ΕΝΦΙΑ και συμπληρωματικό φόρο.
Και στα χαμηλότερα κλιμάκια περιουσίας (πάντα με πλασματικές αντικειμενικές αξίες) το φορτίο του ΕΝΦΙΑ παραμένει ασήκωτο για εκατοντάδες χιλιάδες ιδιοκτήτες.
Φόρος άνω των 1.000 ευρώ αναμένεται να προκύψει για περίπου 430.000 ιδιοκτήτες ακινήτων, οι οποίοι θα κληθούν να σηκώσουν το 40% των βεβαιώσεων του ΕΝΦΙΑ ή περίπου 1,1 δισ. ευρώ, ενώ αν ο υπολογισμός γίνει στη ζώνη επιβαρύνσεων από 751 έως και 2.000 ευρώ οι υπόχρεοι αθροίζονται σε περίπου 600.000.
Στα φετινά εκκαθαριστικά, οι ιδιοκτήτες ακινήτων δεν θα πρέπει να περιμένουν ουσιαστικές μεταβολές σε σχέση με πέρυσι στον βαθμό όπου δεν έχει αλλάξει η εικόνα του Ε9. Η εκκαθάριση του φόρου εκτιμάται ότι θα οδηγήσει σε βεβαίωση εσόδων της τάξεως των 3,2 δισ. ευρώ για 7,4 εκατομμύρια φορολογουμένους. Το ένα τέταρτο των βεβαιωμένων εσόδων, κοντά στα 650 εκατ. ευρώ, εκτιμάται ότι θα αφορά συμπληρωματικό φόρο και τα υπόλοιπα είναι ο ΕΝΦΙΑ. Οι τυχεροί της εκκαθάρισης υπολογίζονται σε ένα εκατομμύριο φορολογουμένους (κυρίως ιδιοκτήτες μικρών αγροτεμαχίων) στους οποίους ο ΕΝΦΙΑ προκύπτει έως ένα ευρώ και δεν αναζητείται. Για όλους τους υπόλοιπους, ο φθινοπωρινός Γολγοθάς των φόρων μόλις ξεκινά.
Καθυστέρηση. Μετά την ολοκλήρωση της δεύτερης αξιολόγησης με τη νέα δέσμη μέτρων των 5,5 δισ. ευρώ, κανένα κυβερνητικό στέλεχος δεν μιλά για άμεσες διορθώσεις στον ΕΝΦΙΑ όπως έταζαν τους προηγούμενους μήνες. Το στοίχημα είναι τώρα να καταφέρει η αρμόδια επιτροπή, η οποία έχει συσταθεί στο υπουργείο Οικονομικών, να ευθυγραμμίσει στο μέτρο του δυνατού τις αντικειμενικές αξίες με τις εμπορικές. Το Μνημόνιο προβλέπει ότι το εγχείρημα θα πρέπει να έχει ολοκληρωθεί έως το τέλος του έτους, ώστε στις αρχές του επόμενου να τεθούν σε ισχύ οι νέες αξίες ακινήτων.
Στην Καραγιώργη Σερβίας κρατούν τον πήχη των προσδοκιών χαμηλά. Καταβάλλεται προσπάθεια έπειτα από πολύχρονες αναβολές να υπάρξει μετάβαση σε ένα νέο σύστημα τιμών, αλλά η αγορά είναι ρηχή και τα ελάχιστα συμβόλαια μεταβίβασης τα οποία γίνονται αποκαλύπτουν τιμές εξαιρετικά χαμηλές (με ένα πεντοχίλιαρο αγοράζεις διαμέρισμα στο κέντρο της Αθήνας). Υιοθέτηση των τιμών αγοράς για τον υπολογισμό του ΕΝΦΙΑ θα τίναζε τις βεβαιώσεις φόρων στον αέρα. Γι’ αυτόν τον λόγο, το υπουργείο Οικονομικών έχει ήδη δεσμευθεί πως όταν καθιερωθούν νέες τιμές (θεωρητικά από το 2018) θα υπάρξει και η απαραίτητη προσαρμογή στους συντελεστές του ΕΝΦΙΑ. Προς τα πάνω. Ο στόχος βεβαίωσης 3,2 δισ. ευρώ και είσπραξης 2.650 δισ. ευρώ δεν πρόκειται να αλλάξει τουλάχιστον έως το 2022, οπότε η χώρα δεσμεύεται σε στόχο πρωτογενών πλεονασμάτων 3,5% του ΑΕΠ.