Το Καστελλόριζο των ντοκιμαντέρ

Επί επτά ημέρες το ανατολικότερο άκρο της Ελλάδας μετατρέπεται σε επίκεντρο του ιστορικού και κοινωνικοπολιτικού ντοκιμαντέρ. Από 28 Αυγούστου έως 3 Σεπτεμβρίου, το Καστελλόριζο –περί ου ο λόγος –φιλοξενεί το 2ο Διεθνές Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Πέρα από τα Σύνορα, που διοργανώνεται από το Ελληνικό Ιδρυμα Ιστορικών Μελετών (ΙΔΙΣΜΕ). «Το σλόγκαν παραμένει “να φέρουμε τον κόσμο στο Καστελλόριζο και να μεταφέρουμε τον πολιτισμό του Καστελλόριζου στον κόσμο”. Τους προηγούμενους αιώνες το νησί ήταν πρώτα απ’ όλα πολιτισμός αφού ήταν πολύ κοντά στη μεγάλη αρχόντισσα της Ιωνίας, τη Σμύρνη, και δεχόταν ουσιαστικές επιρροές. Είχε 14.000 κατοίκους –εύποροι όλοι –οι οποίοι είχαν επενδύσει στα γράμματα και στην καλλιέργεια. Ολα αυτά μέχρι το 1922 όταν άρχισε η φθίνουσα πορεία. Σήμερα δυστυχώς αν ρωτήσετε πανελλαδικά κάποιον διαβάτη στον δρόμο για το Καστελλόριζο θα σας πει ΔΝΤ. Και είναι πολύ άδικο για το νησί να στιγματιστεί μ’ αυτόν τον τρόπο. Εμείς έτσι βοηθάμε το νησί» δηλώνει στο «Νσυν» η συνιδρύτρια και γενική γραμματέας του ΙΔΙΣΜΕ, καθώς και καλλιτεχνική διευθύντρια του φεστιβάλ, Ειρήνη Σαρίογλου.

Στο ανοιχτό κάλεσμα που απηύθυναν οι άνθρωποι του φεστιβάλ τον περασμένο Φεβρουάριο για υποβολή ταινιών ανταποκρίθηκαν 85 δημιουργοί από όλον τον κόσμο. Από αυτούς, η κριτική επιτροπή που αποτελείται από τον σκηνοθέτη και παραγωγό Μισέλ Νολ, τον σκηνοθέτη Απόστολο Καρακάση και τη σκηνοθέτρια Βάσσια Χατζηγιαννάκη, επέλεξε 14 ντοκιμαντέρ για να συμμετέχουν στο διαγωνιστικό τμήμα και άλλα τόσα για προβολές. «Από τις ταινίες που διαγωνίζονται, περίπου οι μισές είναι ελληνικές και οι υπόλοιπες ξένες, από χώρες όπως οι Τουρκία, Γερμανία, Ελβετία, Γαλλία, Αγγλία, Πορτογαλία» συμπληρώνει η καλλιτεχνική διευθύντρια.

ΠΡΟΒΟΛΕΣ. Η αυλαία του φεστιβάλ ανοίγει με την προβολή του φιλμ «Ρόζα της Σμύρνης» του Γιώργου Κορδελλά. «Δεν είναι ιστορικό ντοκιμαντέρ αλλά μια ταινία που νομίζω ότι ταιριάζει στο Καστελλόριζο επειδή είναι πολύ κοντά στο Κας της Τουρκίας» επισημαίνει η Ειρήνη Σαρίογλου, που φέτος δούλεψε για τις ανάγκες της διοργάνωσης μαζί με τον σκηνοθέτη Αγγελο Κοβότσο, καλλιτεχνικό σύμβουλο του φεστιβάλ. Από τις άλλες παραγωγές ξεχωρίζουν το «Τhe others» της Τουρκάλας Αϊσέ Πολάκ με θέμα τη Γενοκτονία των Αρμενίων, το πολυβραβευμένο «Καλάβρυτα – Ανθρωποι και σκιές» του Ηλία Γιαννακάκη και το «Αυτοί που τόλμησαν» του Σπύρου Τσιφτσή με πρωταγωνιστή τον Γιώργο Κοτζιά, τον γιατρό που ανακάλυψε το φάρμακο για τη νόσο Πάρκινσον.

Το πρόγραμμα των εκδηλώσεων, με δωρεάν είσοδο για το κοινό, εμπλουτίζεται με μια σειρά από πολιτιστικές δράσεις. Εδώ, πρωτεύοντα ρόλο παίζουν οι προβολές των παραγωγών του Ιδρύματος. Από εκεί και πέρα θα υπάρχουν οι εικαστικές εκθέσεις του Παύλου Χαμπίδη «Μικρό μου Καστελλόριζο» και του γλύπτη Αλέξανδρου Ζυγούρη «Μεγίστη: Το φως, ο λόγος και η πέτρα» μαζί με τα αντίγραφα των πιο σημαντικών εφευρέσεων των αρχαίων Ελλήνων που φέρνει στο νησί το Μουσείο Κοτσανά από τον Πύργο Ηλείας. Επίσης θα δοθούν μουσικές παραστάσεις, όπως η συναυλία «Ο μισεμός είναι καημός» του Γιώργου Πούλου στην έναρξη του φεστιβάλ και η αντίστοιχη του Γεράσιμου Ανδρεάτου στη λήξη. Για να ενταχθεί η τοπική κοινωνία στις εργασίες τού Πέρα από τα Σύνορα θα ανέβουν και δύο θεατρικές παραστάσεις με παιδιά του Καστελλόριζου, που κάνουν αναφορά στις παραδόσεις και τους μύθους του νησιού. Το πρόγραμμα ολοκληρώνεται με διαλέξεις, παρουσιάσεις βιβλίων και κινηματογραφικά εργαστήρια.

Ολες οι εκδηλώσεις στους δρόμους και τις πλατείες του Καστελλόριζου, μαζί με τις προβολές και τους ξένους που φέρνουν στο νησί, δίνουν έναν αέρα ανανέωσης στο φεστιβάλ και σημαντικής αναβάθμισης του περιεχομένου του. «Πρώτα πρώτα έχουμε έναν ξένο στην κριτική επιτροπή, τη στιγμή που πέρυσι είχαμε μόνο Ελληνες. Ακόμα, πέρυσι μας είχε ασκηθεί κριτική πως ενδιάμεσα στα ντοκιμαντέρ χρειάζεται να είναι κάτι πιο διασκεδαστικό. Οπότε φέτος θα έχουμε το κουαρτέτο Κρεσέντο από τη Συμφωνική Ορχήστρα της ΕΡΤ που θα παίζει μουσική Χατζιδάκι, Θεοδωράκη και Ξαρχάκου. Πέρυσι η πλειονότητα των ταινιών ήταν ελληνικές. Φέτος κρατήσαμε την αναλογία για να μην αδικούμε ούτε τη μία ούτε την άλλη πλευρά. Επίσης, μας είπαν ότι πρέπει να αγκαλιάσουμε την τοπική κοινότητα. Με αυτές τις δύο παραστάσεις γονείς, παιδιά και εκπαιδευτικοί θα δείξουν ενδιαφέρον προς το φεστιβάλ για να μη θεωρείται κάτι ξένο ως προς την τοπική κοινωνία» καταλήγει ο ιθύνων νους του εγχειρήματος.

INFO

2ο Διεθνές Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Πέρα από τα Σύνορα, από 28 Αυγούστου έως 3 Σεπτεμβρίου, στο Καστελλόριζο