Μεγέθους Πελοποννήσου είναι η καθεμία από τις δύο θαλάσσιες περιοχές στα νοτιοδυτικά και δυτικά της Κρήτης που πρόκειται να παραχωρηθούν για έρευνα και εκμετάλλευση υδρογονανθράκων.
Αυτό προκύπτει από τους χάρτες με τα προς παραχώρηση θαλάσσια οικόπεδα που αναρτήθηκαν στην Εφημερίδα της Κυβέρνησης και από τους οποίους προκύπτει ότι καθεμιά από τις περιοχές είναι περίπου 20.000 τετραγωνικά χιλιόμετρα.
Τόσο για τη μία όσο και για την άλλη ο διαγωνισμός προκηρύχθηκε προ δεκαημέρου, κατόπιν αιτήματος της κοινοπραξίας που απαρτίζουν η αμερικανική ExxonMobil, η γαλλική Total και τα ΕΛΠΕ. Τόσο το παραπάνω σχήμα όσο και τυχόν άλλοι ενδιαφερόμενοι καλούνται εντός τριών μηνών να υποβάλουν τις προσφορές τους, των οποίων η αξιολόγηση θα διαρκέσει δύο μήνες. Τούτο σημαίνει ότι στις αρχές του 2018 θα γνωρίζουμε ποιο σχήμα θα ξεκινήσει έρευνες στις θάλασσες της Κρήτης.
Η σύμβαση ακολουθεί το ισχύον μοντέλο μίσθωσης (lease agreement) των παραχωρούμενων περιοχών, όπου τα έσοδα του κράτους προέρχονται από την μακροχρόνια ενοικίαση, τα δικαιώματα (royalties) και τη φορολογία. Σύμφωνα με την προκήρυξη, το μίσθωμα ισούται με τουλάχιστον 4% επί της παραχθείσας ποσότητας, σε χρήμα ή σε είδος, και το σχήμα που θα επικρατήσει στον διαγωνισμό θα υπόκειται σε φόρο εισοδήματος με συντελεστή 20% και σε περιφερειακό φόρο 5%.
ΟΙ ΑΝΑΔΟΧΟΙ. Η διάρκεια του σταδίου ερευνών διαιρείται σε τρεις φάσεις, ενώ μπορεί να φτάσει και τα οκτώ χρόνια. Ο ανάδοχος θα έχει πρόσβαση σε σεισμικά δεδομένα 12.347 χιλιομέτρων που καλύπτουν το Βόρειο και Κεντρικό Ιόνιο όπως και την περιοχή νότια της Κρήτης και τα οποία είχαν πραγματοποιηθεί κατά την περίοδο 2012-2014. Επίσης θα έχει πρόσβαση σε παλαιά σεισμικά δεδομένα 9.727 χιλιομέτρων, τα οποία και έχουν υποστεί νέα επεξεργασία.
Στους χάρτες που αναρτήθηκαν με τα προς παραχώρηση θαλάσσια οικόπεδα περιλαμβάνεται και η περιοχή εμβαδού 6.671 τετραγωνικών χιλιομέτρων στην Δυτική Ελλάδα, για την οποία επίσης έχει προκηρυχθεί διαγωνισμός κατόπιν αιτήματος της ελληνικής Energean Oil & Gas. Το θαλάσσιο οικόπεδο ανήκει στην Περιαδριατική Ζώνη και θεωρείται ότι έχει γεωλογική συγγένεια με τις υπό έρευνα και εκμετάλλευση περιοχές του Μαυροβουνίου, της Κροατίας, της Αλβανίας, όπου έχουν ανακαλυφθεί κοιτάσματα.
ΟΙ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΙ για Κρήτη και Ιόνιο προκηρύχθηκαν στις αρχές Αυγούστου, λίγες ημέρες μετά τον θόρυβο που είχαν προκαλέσει τα σενάρια ότι η κυβέρνηση επιχειρεί να ανοίξει την κουβέντα για αντικατάσταση του υφιστάμενου μοντέλου συμβάσεων μίσθωσης (Leasing agreement) με τις λεγόμενες συμβάσεις διάθεσης της παραγωγής (production sharing agreement). Στη δεύτερη περίπτωση το Δημόσιο, εφόσον φυσικά βρει τα ανάλογα κεφάλαια, έχει τη δυνατότητα να μετέχει ως μέτοχος ή να έχει ακόμη και την πλειοψηφία των μετοχών στις κοινοπραξίες εκμετάλλευσης, που σημαίνει ότι λειτουργεί και ως έμπορος.
Η φόρμουλα αυτή, παρ’ ότι προβλέπεται από το θεσμικό μας πλαίσιο, δεν εφαρμόζεται στη Δυτική Ευρώπη και στις ΗΠΑ παρά μόνο σε χώρες με αποδεδειγμένα εδώ και δεκαετίες κοιτάσματα και μακρά εμπειρία στην εξόρυξη πετρελαίου. Τέτοιες για παράδειγμα είναι η Νορβηγία, η Ινδία, η Κίνα και χώρες της Αφρικής και της Λατινικής Αμερικής, όπως η Βενεζουέλα μέσω της κρατικής PDVSA. Επειτα από αντιδράσεις που προκάλεσαν τα σενάρια στην αγορά και σε ξένες πρεσβείες και μπροστά στον κίνδυνο να τιναχτεί στον αέρα ο επικείμενος μεγάλος διαγωνισμός για την Κρήτη, η κυβέρνηση μετέθεσε για το μέλλον την όποια συζήτηση.