Γιατί η Ελλάδα; Τον τίτλο του διάσημου βιβλίου της Ζακλίν ντε Ρομιγί θυμήθηκαν αυτές τις ημέρες οι Γάλλοι προσπαθώντας να καταλάβουν γιατί ο πρόεδρος Μακρόν επιλέγει την Αθήνα για το πρώτο του ταξίδι μετά τη rentrée. Είναι αλήθεια ότι προηγουμένως θα περάσει από την Ανατολική Ευρώπη, ή μάλλον από τις συνεργάσιμες χώρες της Ανατολικής Ευρώπης, αλλά αυτό ακούγεται λίγο βαρετό, λίγο διαδικαστικό, η μεγάλη του στιγμή θα είναι η συνάντηση με τον Τσίπρα και η ομιλία στην Πνύκα ή σε όποιον άλλο συμβολικό τόπο επιλεγεί.
Το γαλλικό πάθος για την Ελλάδα είναι παλιό. Ηδη τον 19ο αιώνα, στην οπερέτα του «Ωραία Ελένη», ο Ζακ Οφενμπαχ –που γεννήθηκε στη Γερμανία αλλά θεωρείται γάλλος συνθέτης –βάζει τον Αγαμέμνονα να λέει: «Καταλαβαίνεις / πως αυτό δεν μπορεί να κρατήσει ακόμη για καιρό / Δείτε την κατάσταση της Ελλάδας». Σε πιο σύγχρονους καιρούς, ο Ζισκάρ έβαλε την Ελλάδα στην Ευρώπη με το επιχείρημα ότι δεν μπορείς να αφήσεις έξω τον Σωκράτη, ο Μιτεράν ανέχθηκε όλα τα καπρίτσια του Ανδρέα και ο Ολάντ κράτησε τη χώρα στην ευρωζώνη. Γιατί αυτή η εύνοια; Οι Πορτογάλοι, ας πούμε, είναι παιδιά κατώτερου θεού;
Η απάντηση έχει απ’ όλα: και ιστορία, και λογοτεχνία, και πολιτική, και οικονομία. Κυρίως, όμως, έχει συμβολισμούς. Ο πιο διανοούμενος από τους τελευταίους προέδρους της Γαλλίας επιλέγει την Ελλάδα για να στείλει μήνυμα στους εταίρους του, και κυρίως στη Γερμανία, ότι η ευρωζώνη πρέπει να μεταρρυθμιστεί και να ενισχυθεί. «Αποφύγαμε τα χειρότερα», είπε χθες ένας σύμβουλος του προέδρου Μακρόν, «αλλά δεν αντέχουμε άλλη κρίση, ούτε στην Ελλάδα ούτε αλλού».
Με άλλα λόγια, η επίσκεψη του γάλλου προέδρου θα παίξει σε ευρωπαϊκό επίπεδο τον ρόλο που είχε παίξει η επίσκεψη του Γιώργου Παπανδρέου στο Καστελλόριζο για να ανακοινώσει την είσοδο στο Μνημόνιο: πολύς ντόρος, λίγη ουσία. Θα την αξιοποιήσουν βέβαια δεόντως όλες οι πλευρές. Ο Αλέξης Τσίπρας θα εμπλουτίσει το φωτογραφικό του άλμπουμ. Ομως η Ελλάδα δεν θα βρεθεί την επόμενη ημέρα πιο κοντά στην έξοδο από την κρίση: αυτό δεν θα το πετύχει χάρις στην επίσκεψη οποιουδήποτε ξένου ηγέτη, αλλά χάρις στις μεταρρυθμίσεις που θα κάνει με επιμονή και τόλμη στο εσωτερικό της.
Ευτυχώς τουλάχιστον που θα έχει τελειώσει το συνέδριο των Εσθονών για τα εγκλήματα του κομμουνισμού. Γιατί θα ήταν μάλλον δυσάρεστο για τον άνθρωπο που χαρακτήρισε έγκλημα κατά της ανθρωπότητας την αποικιοκρατική ιστορία της Γαλλίας στην Αλγερία να ακούσει από τους συνομιλητές του ότι ο Στάλιν δεν ήταν δα και κανένα τέρας, ούτε έναν Ελληνα δεν σκότωσε στο κάτω κάτω, ούτε ένα ελληνικό χωριό δεν έκαψε.
Και κάπου εκεί, όλες οι αναφορές στη Ζακλίν ντε Ρομιγί, όλοι οι πολύτιμοι συμβολισμοί για την αρχαία σοφία και τη συνέχειά της, θα κατέρρεαν.