Αν είχαν κάποιο δικό τους σύνθημα σε αυτήν την προεκλογική εκστρατεία οι πολίτες της Γερμανίας, θα ήταν ένα: «Σταθερότητα». Είναι ακριβώς αυτό που ζητούν ενόψει των εθνικών εκλογών της 24ης Σεπτεμβρίου και αυτό που, όπως φαίνεται, κάνει αδιαμφισβήτητο φαβορί την Ανγκελα Μέρκελ. Αυτό δείχνουν τουλάχιστον με μια επίμονη σταθερότητα οι δημοσκοπήσεις: ο κεντροδεξιός συνασπισμός CDU-CSU βρίσκεται σταθερά στο 38%-40%, ενώ οι Σοσιαλδημοκράτες του SPD έχουν εγκλωβιστεί στο 22%-24%. Τα μικρότερα κόμματα (Η Αριστερά, Φιλελεύθεροι Δημοκράτες, Εναλλακτική για τη Γερμανία και Πράσινοι) κινούνται πέριξ του 7%.
Η επιθυμία για σταθερότητα δίνει, ωστόσο, τη μικροσκοπική εικόνα. Η μακροσκοπική λέει ότι μία από τις αιτίες που η ψαλίδα ανάμεσα στα δύο μεγάλα κόμματα παραμένει τόσο ανοικτή είναι ότι το SPD έχει χάσει τους εργάτες. Επί δεκαετίες ολόκληρες, υπενθυμίζουν οι «Financial Times», το Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα ήταν το φυσικό καταφύγιο της εργατικής τάξης. Στις βιομηχανικές περιοχές, όπως εκείνη της Ρουρ, το SPD σάρωνε. Σήμερα όμως οι περισσότεροι από τους βιομηχανικούς εργάτες, μεταλλωρύχους και ανθρακωρύχους, είτε απέχουν από τις εκλογές είτε ψηφίζουν το λαϊκιστικό αντιμεταναστευτικό κόμμα Εναλλακτική για τη Γερμανία.
Δεν υπάρχει διαζύγιο χωρίς αιτία. Και η αιτία αυτού του διαζυγίου βρίσκεται στην «Ατζέντα 2010», το πρόγραμμα μεταρρυθμίσεων στην αγορά εργασίας και το κράτος πρόνοιας που προώθησε ο Σοσιαλδημοκράτης καγκελάριος Γκέρχαρντ Σρέντερ πριν παραδώσει την εξουσία στην Ανγκελα Μέρκελ στις εκλογές του 2010. Η «Ατζέντα 2010» υποτίθεται ότι ήταν ο καταλυτικός παράγοντας στις αντοχές που επέδειξε η οικονομία την περίοδο της κρίσης. Για τους παραδοσιακούς ψηφοφόρους του SPD ωστόσο ήταν ένα είδος προδοσίας. Η μεταρρύθμιση έφερε εργασιακή ανασφάλεια ενώ πήρε επιδόματα και ενισχύσεις. Το αποτέλεσμα; «Εξοργίστηκαν πάρα πολλοί εδώ γύρω» όπως δηλώνει στους «Φαϊνάνσιαλ Τάιμς» παλιός ψηφοφόρος των Σοσιαλδημοκρατών.
Το «εδώ γύρω» είναι το Γκέλζενκίρχεν, μια πόλη ανθρακωρύχων στην καρδιά της Βόρειας Ρηνανίας – Βεστφαλίας, που είναι και το πολυπληθέστερο κρατίδιο της Γερμανίας. Τα 46 από τα 51 τελευταία χρόνια το κρατίδιο βρισκόταν στα χέρια των Σοσιαλδημοκρατών. Αλλά στις τοπικές εκλογές του περασμένου Μαΐου υπέστη δεινή ήττα. Η κατάρρευση έγινε αισθητή στο Γκέλζενκίρχεν, το οποίο πλήττεται από την ανεργία ενώ φιλοξενεί πολλούς μετανάστες. Στις εκλογές του 2012, το SPD είχε αποσπάσει το 57% των ψήφων. Φέτος περιορίστηκε στο 38%, ενώ η Εναλλακτική για τη Γερμανία έφτασε το 15%. Πολλοί από αυτούς τους ψηφοφόρους αποδίδουν την οικονομική τους κατάσταση στο SPD: «Δεν ξεχνούν ότι αυτό είναι το κόμμα των μεταρρυθμίσεων του Σρέντερ» όπως αναφέρεται.
Εχει διαρραγεί οριστικά η εμπιστοσύνη; Οχι ακριβώς. Οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι οι γερμανοί πολίτες παραμένουν ευαίσθητοι στα θέματα που είναι ψηλά στην προεκλογική ατζέντα του Σοσιαλδημοκράτη υποψηφίου Μάρτιν Σουλτς. Σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα του ινστιτούτου δημοσκοπήσεων YouGov, το 80% όσων ρωτήθηκαν εκτιμά ότι η Γερμανία υποφέρει από έλλειψη κοινωνικής δικαοισύνης. Και ποιος είναι ο τίτλος του προεκλογικού προγράμματος του Μάρτιν Σουλτς; «Εχει έρθει η ώρα για περισσότερη δικαιοσύνη». Οι πολίτες την ζητούν, εκείνος το λέει. Θα τον πιστέψουν πηγαίνοντας στις κάλπες; Ή θα παραμείνουν δύσπιστοι απέναντι στο κόμμα που είχαν κάποτε στην καρδιά τους; Η Ανγκελα Μέρκελ δεν φαίνεται πάντως να ανησυχεί.

Κλειδί οι αναποφάσιστοι

Μπορεί να ελπίζει κάπου το SPD; Στους αναποφάσιστους, απαντούν οι ειδικοί. Σύμφωνα με δημοσκόπηση που δημοσιεύθηκε στην «Φρανκφούρτερ Αλγκεμάινε Τσάιτουνγκ», το 46% των ψηφοφόρων δεν έχει αποφασίσει ακόμη τι θα ψηφίσει – το μεγαλύτερο ποσοστό των τελευταίων είκοσι χρόνων. Είναι ένα ερώτημα εάν θα πάνε στις κάλπες αυτές που έχουν χαρακτηριστεί από τον γερμανικό Τύπο «οι εκλογές της βαρεμάρας».

Τελευταία Νέα