Η Μπόμπι Ουόλτερς ήταν 31 ετών όταν άρχισε να τρέχει. Βρισκόταν στο σπίτι στο Μαϊάμι όταν η μητέρα της τής τηλεφώνησε ότι η αδελφή της, που ζούσε σε άλλη πόλη, θα γεννούσε από στιγμή σε στιγμή. Ηταν τόσο αγχωμένη και συγκινημένη, που δεν ήξερε τι να κάνει. Ετσι, αυθόρμητα, έβαλε τα αθλητικά της και βγήκε να τρέξει. Ηταν κάτι που πραγματικά δεν είχε ξανακάνει ποτέ.
Την επόμενη μέρα, η Ουόλτερς είχε έναν νεογέννητο ανιψιό και ένα νέο χόμπι. «Ενιωσα τόσο καλά έπειτα από εκείνο το πρώτο τρέξιμο», θυμάται, «που και την επόμενη μέρα μόλις ξύπνησα βγήκα και έτρεξα μερικά χιλιόμετρα. Εκτοτε, δεν σταμάτησε ποτέ. Ακόμη και τώρα, στα 70 της, τρέχει κάθε πρωί. Και παρόλο που σε γενικές γραμμές τα τρεξίματά της ήταν πάνω-κάτω ίδια, όσο τα χρόνια περνούσαν παρατήρησε αλλαγές τρέχοντας μετά τα 40, τα 50 και τα 60 της. Αυτές οι αλλαγές είναι συνηθισμένες, αλλά δεν είναι κάτι που πρέπει να αγνοεί κανείς, λέει στο αμερικανικό περιοδικό «Runner’s World» ο δρ Χαλίντ Σάλεχ, ορθοπεδικός χειρουργός στο Ιατρικό Κέντρο του Ντιτρόιτ. «Το να γνωρίζεις πώς ακριβώς το τρέξιμό σου μπορεί να αλλάξει όσο μεγαλώνεις ίσως να σε βοηθήσει όχι μόνο να προλάβεις εγκαίρως τραυματισμούς, αλλά να διατηρήσεις τις επιδόσεις σου για περισσότερο καιρό» παρατηρεί. Τόσο εκείνος όσο και η Ουόλτερς μοιράζονται κάποιους από τους τρόπους με τους οποίους αλλάζει το τρέξιμό μας μετά τα 40, αλλά και τα σημεία που παραμένουν ίδια.
1 Το πιάσιμο και οι πόνοι αυξάνονται…
Οι σύνδεσμοι και οι τένοντες, που βοηθούν στην κίνηση και τη σταθεροποίηση των αρθρώσεων, μικραίνουν και χάνουν την ευλυγισία τους με την ηλικία, λέει ο δρ Σάλεχ. Και από τη στιγμή που το τρέξιμο μπορεί να τεστάρει τα όριά τους, όσο περνούν τα χρόνια, το πιθανότερο είναι να πονάτε περισσότερο μετά το τρέξιμο. Οταν το πρωτοαντιλήφθηκε αυτό η Ουόλτερς, εξεπλάγη. Ωστόσο στην πορεία ο πόνος τής δίδαξε να ακούει καλύτερα το σώμα της. «Εκανα διαλείμματα για να αφήνω τους μυς μου να ξεκουραστούν ώστε και να μην τραυματιστώ, αλλά και να προλάβω το υπερβολικό πιάσιμο μετά το τρέξιμο» λέει. Και πολύ σωστά έκανε. Αλλωστε, δεν πάμε να σπάσουμε όλοι το παγκόσμιο ρεκόρ, ε;
…αλλά η σωστή τεχνική μας διατηρείται
Αν μάθει κανείς να τρέχει με σωστό τρόπο, αυτό δεν θα αλλάξει, όσα χρόνια κι αν περάσουν, λέει η Ουόλτερς. Η διατήρηση μικρού και γρήγορου διασκελισμού, το να βρίσκεται το πέλμα σας κάτω από το γόνατο όταν πατάει στο έδαφος, το λύγισμα των αγκώνων σας σε γωνία 90 μοιρών ή μικρότερη, τα χαλαρά χέρια χωρίς σφιγμένες γροθιές και η συμμετοχή του κορμού στο τρέξιμο είναι όλα στοιχεία σωστής δρομικής φόρμας που δεν αλλάζουν με την ηλικία.
2 Η αντοχή μειώνεται…
Δυστυχώς, τα χρόνια στην πλάτη σας δεν βοηθούν όταν έχετε να κάνετε με το πόσο γρήγορα και πόσο μακριά μπορείτε να τρέξετε. Σύμφωνα με μια μελέτη που δημοσιεύτηκε στην Αμερικανική Επιθεώρηση Φυσιολογίας, η αντοχή βρίσκεται στην κορύφωσή της στα 35 μας, μετά σταδιακά μειώνεται έως τα 60 και πέφτει κατακόρυφα μετά τα 65. Η Ουόλτερς πλέον λαχανιάζει γρηγορότερα και περισσότερο. «Ομως και τι μ’ αυτό;» σημειώνει. «Σιγά, απλά, τρέχω λίγο πιο αργά!».
…αλλά τα οφέλη στην υγεία παραμένουν ίδια
«Αν τρέχει κανείς με ασφάλεια και ακολουθώντας τις συμβουλές των γιατρών του, θα διαπιστώσει πως το τρέξιμο έχει πολλά θετικά αποτελέσματα στο σώμα, ειδικά όσο μεγαλώνει ηλικιακά» λέει ο δρ Σάλεχ. Αυτό συμβαίνει επειδή τα οφέλη στην υγεία που παρατηρεί ένας νέος δρομέας –όπως η βελτιωμένη καρδιοαναπνευστική λειτουργία, η δύναμη, η διάθεση, η ενέργεια, η διαχείριση του σωματικού βάρους κ.ά. –δεν χάνονται. Στην πραγματικότητα, έρευνες δείχνουν πως το τρέξιμο βοηθά στη διατήρηση της πνευματικής διαύγειας όσο μεγαλώνουμε, ενώ κερδίζουμε και χρόνια ζωής. Η Ουόλτερς λέει πως το τρέξιμο τη βοηθά στο να διατηρήσει υγιεινές συνήθειες, όπως το να τρώει σωστά και να κοιμάται αρκετά. «Δεν αφήνω τον εαυτό μου να ξεφεύγει συχνά στα γεύματα το βράδυ, διότι αμέσως σκέφτομαι “Ωχ, αν φάω πολύ, πώς θα τρέξω αύριο το πρωί;”. Ναι, νομίζω ότι οφείλω στο τρέξιμο το ότι είμαι υγιής».
3 Ο χρόνος αποκατάστασης αυξάνεται…
Οταν η Ουόλτερς ήταν ακόμη στα 30 της, πεταγόταν από το κρεβάτι κάθε μέρα στις 5.30 τα ξημερώματα να βγει για τρέξιμο. Οσο περνούσαν τα χρόνια, άρχισε να μην είναι τόσο αυστηρή με το πρόγραμμά της. «Οπως μεγάλωνα, παρατηρούσα πως κάποια πρωινά ακόμη ένιωθα στα πόδια μου το τρέξιμο της προηγούμενης ημέρας» λέει. Ο δρ Σάλεχ σχολιάζει πως πιθανότατα αυτό οφείλεται στη μυϊκή φθορά. Μετά τα 30 η μυϊκή μας μάζα μειώνεται 1% τον χρόνο. Ως αποτέλεσμα, στα 40 μας έχουμε ήδη χάσει το 10% της, πράγμα που μπορεί να μας κάνει να νιώθουμε πιο σφιγμένοι μετά το τρέξιμο. Η συμβουλή του αμερικανού ορθοπεδικού για δρομείς 40+; Η ενσωμάτωση σωστών προπονήσεων ενδυνάμωσης μερικές φορές την εβδομάδα για την καταπολέμηση της μυϊκής απώλειας, οι οποίες βοηθούν και στη γρηγορότερη αποκατάσταση και στο «σβήσιμο» του πόνου. Ενας αφρώδης κύλινδρος (foam roller) βοηθά στο μασάζ των μυών. Μια αμερικανική έρευνα, μάλιστα, έδειξε πως λίγο μασάζ με foam roller πριν από την προπόνηση μειώνει την κόπωση μετά την άσκηση.
…αλλά το στρες εξακολουθεί να φεύγει
Οι περισσότεροι δρομείς θα σας πουν ότι κάτι μαγικό συμβαίνει μόλις δέσουν τα κορδόνια τους και βγουν στον δρόμο: το άγχος σβήνει και ξαφνικά νιώθουν πιο «γεμάτοι», ανεξάρτητα από το τι συμβαίνει στις ζωές τους. «Το τρέξιμο πάντα με βοηθούσε να διώξω το στρες από τη ζωή μου» λέει η Ουόλτερς. Είτε επρόκειτο για τη γέννηση του ανιψιού της –το χαρούμενο γεγονός που την έκανε να βγει στους δρόμους για πρώτη φορά –είτε για τον θάνατο του αγαπημένου της συζύγου, η 70χρονη δρομέας λέει πως πάντοτε στρεφόταν στα… χιλιόμετρα για να αντιμετωπίσει τα συναισθήματά της. «Οταν η ζωή μου ήταν σούπερ, έτρεχα. Οταν τα πράγματα ήταν δύσκολα, πάλι έτρεχα» αναφέρει. Το τρέξιμο ήταν πάντα μια σταθερά στη ζωή της, γι’ αυτό και δεν σκοπεύει να το εγκαταλείψει. «Οσο μπορώ να τρέχω, θα τρέχω» καταλήγει.