Οι συγκεντρώσεις των νεοναζί και των λευκών ακροδεξιών πρέπει να αντιμετωπίζονται βιαίως; Το ερώτημα αυτό τέθηκε μετά τα τραγικά γεγονότα στο Σάρλοτσβιλ της Βιρτζίνια στις 12 Αυγούστου. Σε συνέντευξη Τύπου που ακολούθησε ο πρόεδρος Τραμπ δήλωσε ότι ευθύνη έφεραν και οι δύο πλευρές. Τη δήλωση αυτή καταδίκασαν στη συνέχεια ακόμη και εξέχοντες Ρεπουμπλικανοί. Παρ’ όλο όμως που δεν μπορεί ασφαλώς να εξισωθούν οι νεοναζί και οι ακροδεξιοί μ’ εκείνους που αντιτίθενται στον ρατσισμό, οι παρατηρήσεις του αμερικανού προέδρου επιδέχονται και μια πιο επιεική ερμηνεία.
Ο Τραμπ τεκμηρίωσε τη δήλωσή του λέγοντας ότι πολλοί αριστεροί διαδηλωτές επιτέθηκαν με ρόπαλα. Αγνόησε έτσι το γεγονός ότι ένας ακροδεξιός έπεσε σκοπίμως με το αυτοκίνητό του πάνω σε διαδηλωτές. Τίποτα ανάλογο δεν έκαναν οι αντιρατσιστές διαδηλωτές. Οι «New York Times», όμως, έγραψαν για την ανάπτυξη μιας χαλαρής ομάδας αριστερών που αυτοαποκαλούνται antifa (από το «αντιφασίστες») και είναι αποφασισμένοι να πολεμήσουν τους νεοναζί με μπαστούνια και γροθιές.
«Χρειάζεσαι βία για να υπερασπιστείς την αντι-βία», είπε μια ακτιβίστρια, η Εμιλι Ρόουζ Νάουερτ. «Βρισκόμαστε σε ολομέτωπο πόλεμο». Αλλοι αντιφασίστες ακτιβιστές υποστήριξαν ότι δεν είναι ανήθικο να χρησιμοποιούν βία για να σταματήσουν τους ρατσιστές, αφού κι εκείνοι προκαλούν βίαιες επιθέσεις εναντίον μεμονωμένων μελών μειονοτήτων.
Εστω ότι έχουν δίκιο. Στις ΗΠΑ, όμως, όπως και σε άλλες χώρες όπου ο δρόμος για την εξουσία περνά από τις εκλογές, η Ακροδεξιά μπορεί να πετύχει τους στόχους της μόνο κερδίζοντας τους ψηφοφόρους του μεσαίου χώρου. Οι ψηφοφόροι αυτοί αποκλείεται να πάρουν το μέρος των αντιπάλων του ρατσισμού βλέποντάς τους να κτυπούν τους ρατσιστές με όπλα ή να τους πετούν μπουκάλια γεμάτα με ούρα. Οι εικόνες αυτές μεταδίδουν την ιδέα ότι οι αντιρατσιστές είναι χούλιγκαν. Η μη βίαιη αντίσταση και η πειθαρχημένη πολιτική ανυπακοή συμβάλλουν περισσότερο στον στόχο για μια καλύτερη και μη ρατσιστική κοινωνία από την επίθεση με μπαστούνια και ούρα.
Η βίαιη αντίσταση είναι ιδιαίτερα επικίνδυνη στις ΗΠΑ γιατί ορισμένες πολιτείες επιτρέπουν σε οποιονδήποτε να φέρει όπλο. Στο Σάρλοτσβιλ πολλοί ακροδεξιοί κυκλοφορούν με στολές παραλλαγής και ημιαυτόματα όπλα. Πώς θα απαντήσουν σε αυτό οι antifa; Και πόσο δύσκολο είναι αυτά τα φονικά όπλα που επιδεικνύονται ανοιχτά κάποια στιγμή να χρησιμοποιηθούν;
Ορισμένοι antifa αντλούν έμπνευση από τις οργανώσεις που πολέμησαν τους φασίστες στην Ευρώπη τις δεκαετίες του 1920 και του 1930. Στη Γερμανία, πριν αναλάβει ο Χίτλερ την εξουσία, οι Μελανοχίτωνες επετίθεντο σε Εβραίους και πολιτικούς αντιπάλους και η Αριστερά απαντούσε με τις δικές της πολιτοφυλακές. Το αποτέλεσμα ήταν να κλιμακωθεί η βία και να επικρατήσει η αίσθηση ότι ο νόμος και η τάξη κατέρρεαν. Πολλοί πίστεψαν τότε ότι αυτό που χρειαζόταν ήταν σιδηρά πυγμή, αυτό ακριβώς δηλαδή που υποστήριζε και ο Χίτλερ. Τη συνέχεια τη γνωρίζουμε όλοι.
«Αν δεν επιτεθούμε στους ακροδεξιούς, θα τους επιτρέψουμε να δημιουργήσουν ένα κίνημα που ο τελικός του στόχος είναι η γενοκτονία», είπε ένας ακτιβιστής. Αν πράγματι αυτός είναι ο κίνδυνος, θα πρέπει να βρούμε έναν καλύτερο τρόπο να τον καταπολεμήσουμε από την τακτική που καταφανώς απέτυχε στη Γερμανία.
Ο Πίτερ Σίνγκερ είναι καθηγητής Βιοηθικής στο Πανεπιστήμιο του Πρίνστον.
Τελευταία Νέα