Χαμόγελα και μαχαιρώματα

Δεκάδες αγωνίες βασανίζουν τον Αλέξη Τσίπρα, τις οποίες κατορθώνει να κρύψει επιμελώς πίσω από την επίπλαστη αισιοδοξία της πορείας προς την έξοδο από τα Μνημόνια και την επιτροπεία, το επόμενο καλοκαίρι. Αγωνίες υπαρξιακές για την κυβέρνηση του, που έχουν κοινό παρονομαστή την τρίτη αξιολόγηση, η οποία αρχίζει το φθινόπωρο.

Το κλίμα ευφορίας που εντείνει η επίσκεψη Μακρόν και το restart που επιχειρεί η κυβέρνηση με αφορμή τη ΔΕΘ, ευαγγελιζόμενη ένα εύθραυστο success story που βασίζεται στην ανάπτυξη, τη δημιουργία θέσεων εργασίας και τις επενδύσεις, αλλά κλυδωνίζεται από την κατάσταση στην πραγματική οικονομία και την ασφυξία που προκαλεί η υπερφορολόγηση, φαίνεται πως δεν αρκούν για να μπουν τα προβλήματα κάτω από το χαλί. Ούτε καν το αριστερό πρόσωπο που επιχειρεί να δείξει η κυβέρνηση με στοχευμένες κοινωνικές παρεμβάσεις που ξυπνούν ιδεολογικά αντανακλαστικά του «βαθέος» ΣΥΡΙΖΑ.

Την ίδια στιγμή, σε ενδοκυβερνητικό επίπεδο, με τις συζητήσεις για ανασχηματισμό να παραμένουν στο προσκήνιο, παρά τις διαψεύσεις και το μπλόκο σε εκτεταμένη αναδόμηση του κυβερνητικού σχήματος που βάζει η παραμονή του Ευκλείδη Τσακαλώτου στο υπουργείο Οικονομικών, οι σχέσεις μεταξύ των μελών του Υπουργικού Συμβουλίου ή η επαφή τους με τα κομματικά στελέχη βρίσκονται σε οριακό σημείο, δημιουργώντας ρήγματα στην κυβερνητική συνοχή.

Προσώρας, το μεγαλύτερο αγκάθι στα πλευρά της κυβέρνησης φαίνεται πως είναι ο Πάνος Καμμένος και γενικότερα η κυβερνητική συμβίωση με τους ΑΝΕΛ, η οποία μοιάζει αναγκαστική και έχει ημερομηνία λήξης τις εκλογές. Ωστόσο, ένα «βίαιο» διαζύγιο αποκλείεται, δεδομένου ότι θα οδηγήσει στην πτώση της κυβέρνησης –ιδιαίτερα από τη στιγμή που το ΠΑΣΟΚ και η Δημοκρατική Συμπαράταξη δεν ανταποκρίνονται στο πολιτικό φλερτ της κυβέρνησης. Οι συνομιλίες του υπουργού Αμυνας με τον ισοβίτη Ευθύμιο Γιαννουσάκη αποτελούν ανοιχτή πληγή για την κυβέρνηση και η επικείμενη συζήτηση στη Βουλή, με αφορμή τη γαλάζια πρόταση για σύσταση Εξεταστικής Επιτροπής, προμηνύεται θυελλώδης.

Γκρίνια υπάρχει γενικότερα στο κυβερνητικό στρατόπεδο για τους χειρισμούς Καμμένου σε διάφορα θέματα, ενώ η αριστερή στροφή του ΣΥΡΙΖΑ το επόμενο διάστημα μοιραία θα φέρει σε ιδεολογική σύγκρουση τους δύο κυβερνητικούς εταίρους. Αλλά με το μόνο συνεκτικό στοιχείο για ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ την παραμονή στην εξουσία, Τσίπρας – Καμμένος δείχνουν αποφασισμένοι να… κρατήσουν αλλήλους έως το τέλος.

Δυσφορία και παράπονα, ωστόσο, δεν καταγράφονται μόνο για τον Καμμένο και τους ΑΝΕΛ. Ανέκαθεν, από την εποχή των συνιστωσών, ο ΣΥΡΙΖΑ είχε τα εσωτερικά του ζητήματα. Κι αν μεν η υπόθεση Τσακαλώτου φαίνεται να κλείνει οριστικά –τουλάχιστον έως την ολοκλήρωση της τρίτης αξιολόγησης και παρά τη σύγκρουσή του με τον ισχυρό στις ενδοκυβερνητικές ισορροπίες Νίκο Παππά –δεν φαίνεται να συμβαίνει το ίδιο με άλλα κυβερνητικά στελέχη. Ιδιαίτερα σε όχι άμεσα «μνημονιακούς» τομείς του κυβερνητικού έργου, αλλά της καθημερινότητας, όπως είναι η Δημόσια Τάξη, η Ασφάλεια, το Μεταναστευτικό, η Υγεία, η Παιδεία ή ακόμη και ο Πολιτισμός.

Αυτό δεν σημαίνει ότι τα πράγματα εμφανίζονται ρόδινα και στα παραγωγικά υπουργεία. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι το υπουργείο Οικονομίας και Ανάπτυξης, όπου η παρουσία του Δημήτρη Παπαδημητρίου δεν φαίνεται να ικανοποιεί ούτε το Μαξίμου, το οποίο, σύμφωνα με πληροφορίες, θα ήθελε να δει αναβαθμισμένο –λόγω επενδύσεων και ΕΣΠΑ –το δίδυμο Χαρίτση – Πιτσιόρλα. Στο στόχαστρο εσωκομματικής κριτικής, ανεξαρτήτως των χειρισμών του, αναμένεται να βρεθεί το επόμενο διάστημα και ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας Γιώργος Σταθάκης, αφού θα τρέξει το project της πώλησης των λιγνιτικών μονάδων παραγωγής της ΔΕΗ, που συγκεντρώνει αντιδράσεις από τις τοπικές κοινωνίες στη Δυτική Μακεδονία και από κομματικά στελέχη.

Σε ό,τι αφορά τη δημόσια τάξη και την ασφάλεια, οι τελευταίες πυρκαγιές έφεραν στο μάτι του κυκλώνα τον αναπληρωτή υπουργό Προστασίας του Πολίτη Νίκο Τόσκα, ο οποίος όμως έχει την πλήρη κάλυψη του Πρωθυπουργού. Ισως για να μη χρεωθεί ο Αλέξης Τσίπρας την καθυστερημένη εμφάνισή του στα καμένα της ΒΑ Αττικής και το φιάσκο των κυβερνητικών χειρισμών. Ισως όμως –όπως υποστηρίζουν πηγές που γνωρίζουν πρόσωπα και πράγματα στο κυβερνητικό στρατόπεδο –και διότι ανήκει στην ομάδα Πράττω του Νίκου Κοτζιά. Για τον οποίο επίσης δεν είναι πολλοί… χαρούμενοι στην κυβέρνηση, αλλά ο υπουργός Εξωτερικών είναι ξεκάθαρο πως απολαμβάνει την εμπιστοσύνη του Τσίπρα.

Στον τροχό της κριτικής βρίσκονται επίσης ο Χρήστος Σπίρτζης με τον Παναγιώτη Κουρουμπλή, καθώς ουδέποτε στην Κουμουνδούρου είδαν με καλό μάτι τους λεγόμενους πασοκογενείς. Και οι δύο, όμως, αναδεικνύονται σε χρήσιμα εργαλεία για τον Αλέξη Τσίπρα. Με ποια έννοια; Συνομιλούν με αρκετά στελέχη του ΠΑΣΟΚ –κυρίως ο υπουργός Μεταφορών, διά μέσου επιστημονικών φορέων και συνδικαλιστών –και εμφανίζονται ως μπροστάρηδες στην προσπάθεια που κάνει ο ΣΥΡΙΖΑ να διεμβολίσει τον χώρο της Κεντροαριστεράς και να διεκδικήσει ρόλο σε αυτόν. Μέτωπα έχει ανοίξει με δημάρχους, συναδέλφους του και κομματικά στελέχη στο υπουργείο Εσωτερικών ο Πάνος Σκουρλέτης, ο οποίος μάλιστα απηχεί κατά βάση τις απόψεις των αντιμνημονιακών του ΣΥΡΙΖΑ. Δεν είναι τυχαίο ότι εγκατέλειψε γι’ αυτόν τον λόγο το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας, μετά τη διαφωνία του για την πώληση των μονάδων της ΔΕΗ και τη διαμάχη με την Ελληνικός Χρυσός στα ορυχεία της Χαλκιδικής, αλλά, παρά τα θρυλούμενα για διάρρηξη των σχέσεών του με το Μαξίμου, εξακολουθεί να αποτελεί ένα από τα ισχυρά χαρτιά του Τσίπρα.

Στο υπουργείο Παιδείας ο Κώστας Γαβρόγλου έχει γίνει στόχος κριτικής για τις αποφάσεις του σχετικά με την αριστεία και τη σημαία στα σχολεία, αλλά και την Εκκλησία. Οι αιτιάσεις προέρχονται κυρίως από τη δεξιά πτέρυγα της κυβέρνησης, δηλαδή από τους ΑΝΕΛ. Ο ίδιος, ωστόσο, φαίνεται πως έχει τη στήριξη του Πρωθυπουργού, όπως φάνηκε και τις προηγούμενες μέρες με τις αλλεπάλληλες επισκέψεις του στο Μαξίμου και μολονότι εξακολουθεί να επικρατεί θολό τοπίο σχετικά με τις κυβερνητικές εξαγγελίες για τις Πανελλαδικές Εξετάσεις και το ενδεχόμενο κατάργησής τους.

Ενα μεγάλο μέρος από το φιάσκο με τον ΕΦΚΑ και τις εισφορές έχει εισπράξει στο υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης ο αναπληρωτής υπουργός Τάσος Πετρόπουλος, ενώ η ετέρα αναπληρώτρια υπουργός Θεανώ Φωτίου έχει γίνει στόχος κριτικής από συναδέλφους της για την κοινωνική πολιτική της κυβέρνησης, η οποία αναμένεται αναβαθμισμένη, λόγω αριστερού προσήμου, το επόμενο διάστημα.

Προβληματικές φέρεται επίσης ότι είναι οι σχέσεις του Σταύρου Κοντονή με τον πολιτικό του υφιστάμενο Δημήτρη Παπαγγελόπουλο στο υπουργείο Δικαιοσύνης, ενώ και ο πρώτος δεν φαίνεται να κερδίζει πολλές συμπάθειες στο κυβερνητικό στρατόπεδο, ιδίως μετά τους χειρισμούς του στην υπόθεση Καμμένου. Γκρίνια υπάρχει ασφαλώς και για τις διαδικτυακές παρεμβάσεις και το ύφος του Παύλου Πολάκη, αλλά ο αναπληρωτής υπουργός Υγείας έχει αποδειχθεί κατ’ επανάληψη ένα από τα «πιστόλια» του Μαξίμου.

Στο Μεταναστευτικό, τα παράπονα εις βάρος του Γιάννη Μουζάλα αφορούν κυρίως την επικοινωνία του παρά την αποτελεσματικότητά του, ενώ ακριβώς το αντίθετο φαίνεται πως συμβαίνει με τους Λυδία Κονιόρδου στο υπουργείο Πολιτισμού και Βαγγέλη Αποστόλου στο υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης.

Ξεχωριστό κεφάλαιο αποτελεί ο συντονισμός της κυβέρνησης και αρκετά στελέχη να έχουν εκφράσει τις ενστάσεις τους, με κορυφαίες αυτών των Τσακαλώτου – Σκουρλέτη. Αλέκος Φλαμπουράρης και Χριστόφορος Βερναρδάκης, μολαταύτα, αποτελούν πρόσωπα της απολύτου εμπιστοσύνης του Πρωθυπουργού, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι τον ρόλο του γενικότερου συντονισμού δεν μπορεί να αναλάβει ένα τρίτο πρόσωπο. Ηδη μάλιστα έχει ακουστεί το όνομα του γραμματέα του Υπουργικού Συμβουλίου Μιχάλη Καλογήρου.