Η φετινή «επιστροφή στα θρανία» των αρχηγών κρατών και κυβερνήσεων της ΕΕ είναι κάπως διαφορετική. Και αυτό διότι στη μεν Γαλλία έχει πλέον εγκατασταθεί το «new boy» –όπως αποκάλεσε τον Εμανουέλ Μακρόν ο ούγγρος λαϊκιστής πρωθυπουργός Βίκτορ Ορμπάν -, ενώ στη Γερμανία όλα δείχνουν ότι η Ανγκελα Μέρκελ θα παραμείνει εκ νέου στην καγκελαρία μετά τις βουλευτικές εκλογές της 24ης Σεπτεμβρίου.

Το γεγονός ότι η Γαλλία και η Γερμανία δεν θα έχουν πλέον μπροστά τους εκλογικές αναμετρήσεις έχει ιδιαίτερη πολιτική σημασία, αφού αν μη τι άλλο διευκολύνει την απολύτως απαραίτητη για την Ευρώπη επαναλειτουργία του γαλλογερμανικού άξονα και τους μακροπρόθεσμους σχεδιασμούς για τη μορφή και το περιεχόμενο της ΕΕ στη μετά BREXIT εποχή.

Στο μεταξύ –και εν αναμονή της πιθανολογούμενης επανεκλογής της Μέρκελ –ο νέος πρόεδρος της Γαλλίας προετοιμάζει το έδαφος για την προώθηση των ευρωπαϊκών μεταρρυθμίσεων που υποσχέθηκε προεκλογικά στους συμπατριώτες του, αρχής γενομένης από την «Ευρώπη που προστατεύει». Ετσι, χθες και προχθές επισκέφθηκε την Αυστρία και τέσσερις χώρες της Ανατολικής Ευρώπης (την Τσεχία, τη Σλοβακία, τη Ρουμανία και τη Βουλγαρία) με βασικό στόχο τον δραστικό περιορισμό του αριθμού των εργατών από τις ανατολικές χώρες που εργάζονται κυρίως στη Γερμανία και τη Γαλλία με εξαιρετικά χαμηλούς μισθούς και περιορισμένες ασφαλιστικές εισφορές. Η Γαλλία επιδιώκει εν προκειμένω τον περιορισμό της δυνατότητας «απόσπασης» αυτών των εργατών στους έξι μήνες τον χρόνο και στην εξασφάλιση ότι οι απολαβές τους θα ισούνται τουλάχιστον με το επίδομα επιβίωσης που δίδεται στη χώρα όπου αποσπώνται για εργασία.

Η «Ευρώπη που προστατεύει», αλλά αυτή τη φορά σε σχέση με το Προσφυγικό, θα βρεθεί εξάλλου στο επίκεντρο της συνάντησης του άτυπου διευθυντηρίου της Ευρώπης, η οποία θα πραγματοποιηθεί τη Δευτέρα στο Παρίσι με τη συμμετοχή, πλην του Μακρόν, της Μέρκελ, των πρωθυπουργών της Ιταλίας και της Ισπανίας Τζεντιλιόνι και Ραχόι, καθώς και της υπουργού Εξωτερικών της ΕΕ Μογκερίνι. Κύριο θέμα της συνάντησης το Προσφυγικό, και ειδικότερα ο έλεγχος των δραστηριοτήτων των Μη Κυβερνητικών Οργανώσεων. Ενας έλεγχος που θα επιχειρηθεί να ασκηθεί μέσω της δημιουργίας ενός κώδικα δεοντολογίας, ο οποίος θα διέπει τη λειτουργία τους ούτως ώστε να μη δυσχεραίνουν το έργο των κρατικών αρχών, κάτι που όπως λέγεται συμβαίνει συχνά.

Η «Ευρώπη που προστατεύει», αλλά στον οικονομικό τομέα, αναμένεται τέλος να είναι το θέμα που θα κυριαρχήσει τους ερχόμενους μήνες στην ευρωπαϊκή επικαιρότητα. Ο νέος πρόεδρος της Γαλλίας έχει ήδη ανοίξει τα χαρτιά του, γνωρίζοντας φυσικά ότι αποφάσεις θα υιοθετηθούν μετά τις γερμανικές εκλογές. Ωστόσο είναι σαφές ότι η Γαλλία επιθυμεί την αναβάθμιση του ρόλου του Eurogroup, την εκλογή προέδρου του (ει δυνατόν του Μοσκοβισί) που θα είναι αποκλειστικής απασχόλησης και τρόπον τινά θα είναι ο υπουργός Οικονομικών της ευρωζώνης, η οποία θα έχει δικό της προϋπολογισμό και θα υπόκειται στον κοινοβουλευτικό έλεγχο ενός σώματος ευρωβουλευτών αποκλειστικώς από τις χώρες της ευρωζώνης. Στο πλαίσιο αυτό ιδέες πάνε κι έρχονται κυρίως σε σχέση με τον ρόλο που θα μπορούσε να διαδραματίσει στο μέλλον ο Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Σταθερότητας, ο οποίος προς το παρόν δεν είναι παρά μια ευρωπαϊκή εκδοχή του ΔΝΤ. Ιδέες πάνε και έρχονται επίσης για το αν θα πρέπει να δημιουργηθεί στην ΕΕ ένας μηχανισμός ελέγχου των ξένων επενδύσεων σε στρατηγικούς τομείς της ευρωπαϊκής οικονομίας, όπως για παράδειγμα είναι πολλές από τις επενδύσεις του Πεκίνου, το οποίο εξακολουθεί να αρνείται τη διενέργεια ανάλογων ευρωπαϊκών επενδύσεων στην κινεζική επικράτεια.

Προετοιμάζοντας το έδαφος για την έναρξη διαβουλεύσεων επί των θεμάτων της οικονομίας, ο Εμανουέλ Μακρόν θα συναντηθεί την ερχόμενη εβδομάδα με τους πρωθυπουργούς του Βελγίου, της Ολλανδίας και του Λουξεμβούργου, οι απόψεις των οποίων βρίσκονται κοντά στις δικές του. Στη συνέχεια θα αναχωρήσει για την Ελλάδα, όπου ο Αλέξης Τσίπρα θα είναι ο δωδέκατος πρωθυπουργός που θα μιλήσει με τον πρόεδρο της Γαλλίας μέσα στο διάστημα των τελευταίων δέκα ημερών. Για τον Εμανουέλ Μακρόν είναι σαφές ότι η Ευρώπη δεν θα πρέπει ποτέ ξανά στο μέλλον να περάσει κρίση όπως αυτή των τελευταίων ετών με την Ελλάδα, και προς τον σκοπό αυτό θα τονίσει ότι απαιτείται η πλήρης αναμόρφωση του τρόπου λειτουργίας της ευρωζώνης. Μια αναμόρφωση η οποία ευελπιστεί ότι θα μετριάσει τις πολιτικές άκαμπτης λιτότητας που επί της ουσίας έχουν επιβάλει τα τελευταία χρόνια Μέρκελ και Σόιμπλε στην Ευρώπη.Το γεγονός ότι έχει ήδη δηλώσει πως θα λάβει όλα τα αναγκαία μέτρα για την έξοδο της Γαλλίας από τη λεγόμενη διαδικασία περί υπερβολικού ελλείμματος ασφαλώς αυξάνει την αξιοπιστία του, τουλάχιστον στα μάτια του Βερολίνου.

Ωστόσο η Ανγκελα Μέρκελ δεν θέλει προς το παρόν να ανοίξει τα χαρτιά της. Το μόνο σχόλιο που έχει διατυπώσει για τις ιδέες Μακρόν επί της οικονομικής διακυβέρνησης στην Ευρώπη είναι ότι τις βρίσκει «ενδιαφέρουσες» και πως θα αποτελέσουν αντικείμενο συζητήσεων «μετά τις εκλογές». Επί της ουσίας δηλαδή αρνείται να πει προεκλογικά τι θα πράξει μετεκλογικά, επιδεικνύοντας μια εξαιρετικά αντιδημοκρατική νοοτροπία. Η νοοτροπία αυτή έχει ήδη ενοχλήσει πολλούς στη Γερμανία και πολύ περισσότερους στην υπόλοιπη Ευρώπη, αυξάνοντας έτσι τις πιθανότητες να είναι «θερμός» ο φετινός χειμώνας στην ΕΕ. Πολλά φυσικά θα εξαρτηθούν και από τα ποσοστά που θα λάβουν οι αντίπαλοι της Ανγκελα Μέρκελ στις εκλογές με ορισμένους από τους οποίους μάλλον θα είναι αναγκαίο να συγκροτήσει κυβέρνηση συνεργασίας. Ώς τότε πάντως «η Ευρώπη που προστατεύει», μπορεί να περιμένει.

Τελευταία Νέα