Είκοσι μήνες σχεδόν μετά την πρωτοβουλία – πρόταση της Φώφης Γεννηματά να ανοίξει τη διαδικασία εκλογής από τη βάση του επικεφαλής της δημοκρατικής προοδευτικής παράταξης και αφού ακολούθησαν ατέρμονες διαδικασίες, ζυμώσεις και εκατέρωθεν αναζητήσεις, φθάσαμε σήμερα ένα βήμα πριν από την εκλογή. Τότε σημείωνα σε άρθρο μου στα «ΝΕΑ» ότι η υποβολή υποψηφιότητας από τους επικεφαλής ή από κεντρικά στελέχη των κομμάτων και κινήσεων που θα συμπράξουν στη δημιουργία του νέου φορέα αλλά και όποιων άλλων στελεχών φιλοδοξούν να ηγηθούν της προσπάθειας θα έφερνε στην κάλπη κάποιες εκατοντάδες χιλιάδες που θα οριοθετήσουν το νέο ξεκίνημα του χώρου και θα αποτελέσουν την οργανωμένη βάση του νέου φορέα. Η συρροή υποψηφιοτήτων που ακολούθησε το επιτυχημένο κατά κοινή ομολογία Συνέδριο της Δημοκρατικής Συμπαράταξης δίνει στο εγχείρημα τη δυναμική που μπορεί να οδηγήσει στην επίτευξη του στόχου.
Τις επόμενες εβδομάδες θα γίνει ένας ανοιχτός, δημοκρατικός, προεκλογικός αγώνας σε συνθήκες ενότητας, ευθύνης και σοβαρότητας. Προφανώς το κεντρικό θέμα είναι αυτό της ανανέωσης, της αλλαγής, της νέας φυσιογνωμίας, του νέου και σύγχρονου πολιτικού λόγου. Καθετί που μπορεί να οδηγήσει στη διεύρυνση και συσπείρωση νέων δυνάμεων για τον χώρο, στη διατύπωση των προτάσεων για τη χώρα, στην ανάδειξη των δημιουργικών δυνατοτήτων του συνόλου της παράταξης κι όχι των επιμέρους δυνάμεων, θα δώσει πνοή στο εγχείρημα.
Είναι φανερό ότι αυτό δεν μπορεί να γίνει σε μια ατέρμονη συζήτηση για το χθες. Τους λογαριασμούς μας με το παρελθόν πρέπει να τους κλείσουμε οριστικά. Να μετρηθούμε σε σχέση με το παρόν και το μέλλον της χώρας και του χώρου.
Τα βήματα που έγιναν μέχρι τώρα είναι αναμφισβήτητα επιτυχημένα. Ηδη έχουμε βρεθεί στο επίκεντρο της πολιτικής ατζέντας και όλοι προσβλέπουν σε εμάς τη μοναδική δυνατότητα να αλλάξει ο πολιτικός χάρτης και το τοπίο της κρίσης. Οι εξελίξεις δεν μπορούν να γυρίσουν προς τα πίσω το ποτάμι της νέας αλλαγής. Οι εβδομάδες που ακολουθούν μέχρι την εκλογή και η επόμενη μέρα της είναι το μεγάλο στοίχημα. Τα βήματα να γίνουν ένα άλμα προς τα εμπρός, άλμα που θα αναβαθμίσει τους πολιτικούς και εκλογικούς μας στόχους.
Κατ’ αρχάς δεν ξεκινούν όλα από το μηδέν. Στο διάστημα που μεσολάβησε έχουμε κατοχυρώσει ώς τώρα: την αυτόνομη πορεία του χώρου. Τη στρατηγική της εθνικής συνεννόησης. Τις θέσεις για τις αναγκαίες μεταρρυθμίσεις που εκπόνησε η Επιτροπή στην οποία συμμετείχε και Το Ποτάμι και συμπεριλήφθηκαν στο Σχέδιο Ελλάδα. Το επόμενο βήμα είναι η διατύπωση μιας περιεκτικής πρότασης μετεκλογικής κυβερνητικής συνεργασίας προς όλες τις δυνάμεις του δημοκρατικού ευρωπαϊκού τόξου που θα αποτελέσει και την εκλογική στρατηγική του νέου φορέα. Εδώ είναι και το πρώτο ζήτημα πάνω στο οποίο οι υποψήφιοι θα πρέπει να διατυπώσουν τις θέσεις τους και να ανοίξουμε έναν συγκεκριμένο διάλογο με την κοινωνία.
Πολύς λόγος γίνεται και πολλές απόψεις διατυπώνονται γύρω από το θέμα της ιδεολογικοπολιτικής φυσιογνωμίας, αν ο νέος φορέας θα είναι αμιγώς «κεντρώος» ή «κεντροαριστερός». Η συζήτηση είναι «περί όνου σκιάς». Ο νέος φορέας δεν μπορεί παρά να είναι δύναμη προοδευτικής αλλαγής που οριοθετείται στον χώρο της ευρωπαϊκής σοσιαλδημοκρατίας. Ιδιαίτερα σε μια εποχή όπου όλοι τσαλαβουτούν σε θολά νερά με προεξάρχουσα τη γραφική προσπάθεια του ΣΥΡΙΖΑ να εισβάλει στον χώρο. Εμείς δεν μπορούμε για κανένα λόγο και με κανένα τρόπο να απεμπολήσουμε την ιστορική παρακαταθήκη της παράταξής μας, τον πολιτικό φιλελευθερισμό, την κοινωνική αλλαγή και τις προοδευτικές μεταρρυθμίσεις.
Σε ό,τι αφορά την πολιτική των συμμαχιών μας, μια που γίναμε «πολύφερνη νύμφη» τόσο για τη συντηρητική παράταξη όσο και για τους όψιμους «σοσιαλδημοκράτες» του αριστερού λαϊκισμού, κανείς στον ευρύτερο χώρο μας δεν αμφισβήτησε στα σοβαρά την αυτόνομη στρατηγική της παράταξης, που αρνείται να γίνει ουραγός και συμπληρωματική δύναμη στις μετεκλογικές εξελίξεις. Πάνω στη δική μας πρόταση θα επιχειρήσουμε να συγκροτήσουμε την προοδευτική διακυβέρνηση της χώρας με τη δύναμη που θα μας δώσει η λαϊκή ετυμηγορία.
Το κρισιμότερο, ίσως, ερώτημα διατυπώνεται γύρω από τη μορφή και τη δομή που θα πάρει η παράταξη και για την οποία αρμόδια να αποφασίσει είναι η βάση της διά των εκπροσώπων της στο ιδρυτικό Συνέδριο που θα ακολουθηθεί αμέσως μετά.
Είμαι από αυτούς που τάχτηκαν ανοιχτά υπέρ της δημιουργίας ενός νέου φορέα ως απαύγασμα των αναγκών της νέας εποχής αλλά και της αθεράπευτης κρίσης του πολιτικού μας συστήματος. Ομως, ιστορικά νέος φορέας δημιουργείται είτε από χαρισματική ηγεσία που διατυπώνει μια νέα εθνική επαγγελία και συσπειρώνει αθρόα τις λαϊκές δυνάμεις είτε μέσα από τη μετεξέλιξη των υπαρχουσών δυνάμεων του χώρου που ενοποιούνται στη βάση μιας συγκροτημένης πρότασης ως απόρροια συλλογικής επεξεργασίας. Προφανώς οι συνθήκες επιβάλλουν να ακολουθήσουμε τον δεύτερο δρόμο. Ο τελικός στόχος είναι ένας νέος και ενιαίος φορέας. Το αν και μέχρι πότε θα παραμείνει πολυκομματικός ή θα γίνει πολυτασικός είναι θέμα προς συζήτηση, με την αίρεση ότι για τη μετεξέλιξη του κάθε κόμματος θα αποφασίσει η βάση του.
Εκείνο πάντως που είναι αναγκαίο, αμέσως μετά την εκλογή του επικεφαλής η παράταξη να αποκτήσει δομή και αιρετά όργανα μέσα από το ιδρυτικό Συνέδριο. Δεν θα κυβερνιέται από «συμβούλιο αρχηγών». Παράλληλα, αν συμμετέχει Tο Ποτάμι, να ενοποιηθούν οι κοινοβουλευτικές ομάδες έτσι ώστε να πολλαπλασιαστεί η κοινοβουλευτική της ισχύς και έκφραση.
Είναι πολύ σημαντική η εξέλιξη της υποβολής υποψηφιοτήτων από τον ευρύτερο χώρο που αποδέχτηκαν την πρόσκληση και την πρόκληση της ανασυγκρότησης της μεγάλης προοδευτικής δημοκρατικής παράταξης. Ολοι οφείλουν να συνομολογήσουν εκ των προτέρων τόσο την αποδοχή των κανόνων των διαφανών διαδικασιών και εν συνεχεία την κοινή συμπόρευση μέχρι την ολοκλήρωση του εγχειρήματος. Σημαντικοί ρόλοι υπάρχουν για όλους και οι δυνατότητες της παράταξης που θα έχει ασπίδα προστασίας τους πολίτες που συνειδητά θα προσέλθουν στην κάλπη θα πολλαπλασιαστούν. Ετσι η επόμενη μέρα θα μας βρει νικητές.