Ο δούρειος… δράκος στην Ελλάδα

Αμέσως μετά τη νίκη του ΣΥΡΙΖΑ στις εκλογές τον Ιανουάριο του 2015, ο πρώτος ξένος αξιωματούχος που επισκέφθηκε τον Πρωθυπουργό Αλέξη Τσίπρα ήταν ο πρεσβευτής της Κίνας Ζου Σιαολί, ο οποίος τον πίεσε να τηρήσει τη συμφωνία της προηγούμενης κυβέρνησης για την πώληση του ΟΛΠ στην COSCO. Λίγες μόλις μέρες μετά, στον Αλέξη Τσίπρα τηλεφώνησε ο ίδιος ο κινέζος πρωθυπουργός Λι Κετσιάνγκ για να βεβαιωθεί ότι δεν έχουν υπάρξει παρανοήσεις στο μήνυμα της χώρας του. Ως απάντηση η νέα κυβέρνηση έκανε λόγο για νέες βελτιωμένες σχέσεις μεταξύ της Ελλάδας και της Κίνας στην προσπάθεια της τελευταίας να επεκταθεί στην Ευρώπη.

Αυτό αποκαλύπτουν σε εκτεταμένη τους έρευνα για τις ελληνοκινεζικές σχέσεις οι «Τάιμς της Νέας Υόρκης». Οι συντάκτες της αμερικανικής εφημερίδας Τζέισον Χόροβιτς και Λιζ Αλντερμαν περιγράφουν πως η Ελλάδα, μια χώρα χτυπημένη από την κρίση και έχοντας απέναντί της τους σκληρούς Ευρωπαίους, αγκάλιασε τις επενδύσεις της Κίνας, η οποία με τον τρόπο αυτόν βγήκε κερδισμένη όχι μόνο οικονομικά αλλά και γεωπολιτικά. Η αύξηση της επιρροής του Πεκίνου και η στενή φιλία με την Ελλάδα αποτέλεσαν μάλιστα σημείο ανησυχίας όχι μόνο για τους Ευρωπαίους, αλλά και για τις ΗΠΑ, που δεν βλέπουν με καλό μάτι τα επεκτατικά σχέδια της Κίνας.

Δεν ήταν αυτή η πρώτη επίθεση φιλίας του Πεκίνου στην Αθήνα. Το 2010, όταν οι πιστωτές της χώρας απαιτούσαν μαχαίρι στις συντάξεις και αυξήσεις-σοκ στη φορολογία, οι Κινέζοι προσφέρθηκαν να αγοράσουν ελληνικά κρατικά ομόλογα, τα οποία τότε οι αγορές θεωρούσαν τοξικά. Το 2013 οι Κινέζοι ξαναχτύπησαν με μαζικές επενδύσεις, την ώρα που η λιτότητα στην Ελλάδα έφτασε σε επίπεδα χωρίς προηγούμενο για την εποχή.

Με την αγορά του πακέτου του ΟΛΠ, οι σχέσεις των δύο πλευρών μπήκαν σε νέα εποχή αφού πλέον η Κίνα σκοπεύει να κάνει το λιμάνι του Πειραιά καθοριστικό παράγοντα στα σχέδια για τη δημιουργία ενός νέου Δρόμου του Μεταξιού, αυτή τη φορά στην Ευρώπη. Ο ΟΛΠ θα γίνει το «κεφάλι του δράκου» για το σχέδιο αυτό, το λιμάνι της Μεσογείου με τη μεγαλύτερη κίνηση μέσω της εταιρείας COSCO, σχολιάζουν οι «Τάιμς της Νέας Υόρκης», προσθέτοντας ότι αυτό το διάστημα το Πεκίνο προσπαθεί να επεκτείνει αντίστοιχα την επιρροή του και σε χώρες όπως η Ισπανία, η Πορτογαλία και η Ουγγαρία που αντιμετωπίζουν οικονομικά προβλήματα.

Η COSCO δεν ήταν η μόνη μεγάλη κινεζική επένδυση σε ελληνικό έδαφος. Η κινεζική κοινοπραξία Fosun International Holdings σε συνεργασία με έλληνες και άραβες επενδυτές ετοιμάζεται να ξοδέψει αρκετά δισ. για την αναμόρφωση του πρώην αεροδρομίου του Ελληνικού. Ολα αυτά στο πλαίσιο σχεδίου να επισκεφθούν μέσα στα επόμενα πέντε χρόνια την Ελλάδα 1,5 εκατ. κινέζοι τουρίστες.

Πλέον οι επενδύσεις και η φιλία που επέδειξε η Κίνα στην Ελλάδα αρχίζουν να αποδίδουν καρπούς, επιτρέποντας στο Πεκίνο να αυξήσει την επιρροή του στην Ευρώπη, όπως σχολιάζει η αμερικανική εφημερίδα χρησιμοποιώντας τρία πρόσφατα παραδείγματα. Πριν από λίγες εβδομάδες, η Ελλάδα άσκησε βέτο στην έκδοση κοινού ανακοινωθέντος της ΕΕ, με το οποίο οι Ευρωπαίοι ήθελαν να καταδικάσουν την κινεζική πολιτική στη Θάλασσα της Νότιας Κίνας. Τον Ιούνιο η Αθήνα δεν άφησε την ΕΕ να καταδικάσει την Κίνα για θέματα ανθρώπινων δικαιωμάτων. Λίγες μέρες μετά, η Ελλάδα αντιτάχθηκε στην άσκηση αυστηρότερης εποπτείας κινεζικών επενδύσεων στην Ευρώπη. Οι Κινέζοι ξέρουν καλά τι θέλουν και ακολουθούν μακροπρόθεσμη στρατηγική για να το πετύχουν, αναφέρει στην αμερικανική εφημερίδα ο υφυπουργός Οικονομίας και Ανάπτυξης Στέργιος Πιτσιόρλας.

Εν ολίγοις, οι Ευρωπαίοι αρχίζουν να φοβούνται πλέον ότι η Ελλάδα μπορεί να γίνει η φωνή της Κίνας για ευαίσθητα πολιτικά και οικονομικά ζητήματα μέσα στην ΕΕ. Κι αυτό σε μια χρονική στιγμή που χώρες όπως η Γερμανία κάνουν ό,τι μπορούν για να αποτρέψουν την πώληση ευαίσθητων τεχνολογιών σε κινεζικά συμφέροντα.

Περισσότερο όμως φαίνεται ότι ανησυχούν οι ΗΠΑ που για τον λόγο αυτόν ανέλαβαν πρόσφατα δράση για να βάλουν φρένο στην αύξηση της επιρροής της Κίνας στην Ελλάδα. Τον Μάιο, όταν η Fosun και άλλες δύο εταιρείες προσπάθησαν να εξαγοράσουν την Εθνική Ασφαλιστική, ο υπουργός Εμπορίου των ΗΠΑ Ουίλμπουρ Ρος παρενέβη αποφασιστικά. Το αποτέλεσμα ήταν η εταιρεία να καταλήξει στα χέρια της ελληνοαμερικανικής επενδυτικής εταιρείας Calamos Investments, της οποίας το αφεντικό είναι υποστηρικτής του Ντόναλντ Τραμπ, αφού τελικά την Εθνική Ασφαλιστική την αγόρασε η Exin Group, μια ολλανδική εταιρεία που συνεργάζεται με την Calamos. Ο Ουίλμπουρ Ρος μάς έστειλε επιστολή ζητώντας μας να εξετάσουμε την περίπτωση της Calamos, λέει ο υπουργός Οικονομίας Δημήτρης Παπαδημητρίου, όπως αναφέρουν οι «Τάιμς της Νέας Υόρκης». Ο ίδιος συμπλήρωσε ότι στη σχετική επιστολή ο Ρος υπονοούσε ότι με την ολοκλήρωση του ντιλ μπορεί να γίνουν κι άλλες επενδύσεις στην Ελλάδα.

Για το ντιλ της COSCO στον Πειραιά υπάρχει και μια σκοτεινή πλευρά, αναφέρουν οι «Τάιμς της Νέας Υόρκης». Η εταιρεία έχει δημιουργήσει 1.000 θέσεις εργασίας εκεί, αλλά οι γερανοί που εγκαταστάθηκαν κατασκευάστηκαν στην Κίνα και όχι στην Ελλάδα. Επίσης η επέκταση της προβλήτας έγινε με υλικά που μεταφέρθηκαν από την Κίνα. Ακόμη η εταιρεία χρησιμοποίησε υπεργολάβους για να προσλάβει προσωπικό 1.500 ατόμων με καθεστώς προσωρινής απασχόλησης και μισθούς πολύ χαμηλότερους από αυτούς που λαμβάνουν οι έλληνες εργαζόμενοι των ναυπηγείων που ανήκουν σε εργατικά συνδικάτα. Η Ελλάδα όμως χρειάζεται τις θέσεις εργασίας και ευνοείται από τις κινεζικές επενδύσεις, αναφέρεται ακόμη.