Μια ευρωβουλευτής του ΠΑΣΟΚ ανέφερε ότι κάποιοι κομμουνιστές σκότωσαν τον παππού της. Υποθέτω ότι πρόκειται για ένα περιστατικό μεταξύ πολλών άλλων αντίστοιχων περιστατικών που οικογένειες και από τις δυο πλευρές της εμφύλιας σύγκρουσης αφηγούνται στα παιδιά τους και τα εγγόνια τους.
Θα προσπεράσω όσους θίχτηκαν για κάτι που συνέβη (έτσι ή κάπως έτσι) πριν από εβδομήντα χρόνια. Για την οικονομία της συζήτησης θα δεχτώ ότι ενοχλήθηκαν από ένα περιστατικό, το οποίο πάντως δεν τους αφορά.
Αλλά γιατί ακριβώς ενοχλήθηκαν; Τι προκάλεσε την οργή τους;
Νόμιζαν άραγε ότι ο Εμφύλιος ήταν μονόπαντος; Οτι μόνο οι παππούδες σκότωναν τους κομμουνιστές, αλλά όχι οι κομμουνιστές τους παππούδες; Ή μήπως πίστεψαν ότι οι μεν δολοφονούσαν ήρωες κι οι άλλοι προδότες;
Ομολογώ ότι η αντίδραση κρύβει περισσότερη παράνοια από τη δράση. Διότι δείχνει έναν λαό που ακόμη και σήμερα δυσκολεύεται να συζητήσει και να επεξεργαστεί το παρελθόν του. Που έχει πρόβλημα να κοιταχτεί στον καθρέφτη.
Δείχνει όμως και κάτι άλλο.
Μετά το 1974 κι όταν άρχισαν να επουλώνονταν οι πληγές, οι νικητές του Εμφυλίου αντιμετώπισαν με γενναιοδωρία τους ηττημένους. Ετσι έπρεπε –η γενναιοδωρία είναι προνόμιο των νικητών!
Αντιθέτως, οι ηττημένοι εξακολουθούν να συμπεριφέρονται με ένα πάθος και μια μισαλλοδοξία που δεν δικαιολογείται ούτε από την πολιτική συγκυρία, ούτε από τα προσωπικά τους βιώματα –οι πιο παθιασμένοι ήταν αγέννητοι τότε.
Επιτίθενται σε επιστήμονες που κάνουν τη δουλειά τους –ένας Θεός ξέρει τι έχουν ακούσει ο Καλύβας κι ο Μαραντζίδης… Χλευάζουν ή διαβάλλουν όποιον τολμά να αμφισβητήσει τη δική τους εκδοχή των γεγονότων.
Ανακυκλώνουν την ανυπόστατη εικόνα μιας σύγκρουσης στην οποία μια παράταξη αγγέλων πολέμησε εναντίον μιας παράταξης δαιμόνων.
Κάνουν και εξαγωγές ανοησίας σε χώρες που συμβαίνει να έχουν διαφορετικά ιστορικά βιώματα –αν ήμουν στη θέση του Κοντονή δεν θα ήξερα πού να κρυφτώ με την επιστολή που του έστειλαν οι Εσθονοί.
Από πού προκύπτει τόση μανία και τόσος φανατισμός;
Ποιος τους έδωσε το δικαίωμα να χαρακτηρίζουν ακροδεξιό όποιον συμβαίνει να μη συμμερίζεται τις δικές τους αντιλήψεις ή να μην έχει βρεθεί στην ίδια πλευρά της ιστορίας ή να έχει απλώς μια δική του ιστορία να διηγηθεί;
Με ποια ηθική βάση διεκδικούν τον σεβασμό που οι ίδιοι αρνούνται στους αντιπάλους τους;
Αντιλαμβάνομαι ότι για να διαχειριστεί ψυχολογικά τις ήττες της η Αριστερά επινόησε ένα ιστορικό αφήγημα που (νομίζει ότι) τη δικαιώνει.
Κι ότι γαντζώνεται ζηλότυπα πάνω του λες κι είναι ο πιο πολύτιμος θησαυρός της.
Κατανοητό. Αλλά κι άδικος κόπος.
Δεν χρειάζεται να τα βάζουν με παππούδες για να καταλάβουν ποιον δικαίωσε η Ιστορία. Αρκεί να κοιτάξουν γύρω τους.
