Σε σχέση με τη δημόσια αρχιτεκτονική στην Ελλάδα, επιγραμματικά θα ήθελα να επισημάνω τα εξής: Θεωρώ πως δεν πρόκειται για την αρχιτεκτονική ποιότητα της κάθε μελέτης, αλλά για τους θεσμούς στο πλαίσιο των οποίων καλείται να συμβάλει σ’ αυτήν η αρχιτεκτονική κοινότητα. Πιστεύω πως ο θεσμός της «μελέτης – κατασκευής», γύρω από τον οποίο οργανώνεται κάθε δημόσιο κτίριο και χώρος στην Ελλάδα, είναι πλέον αναχρονιστικός και πρέπει να αλλάξει κατά τα σύγχρονα ευρωπαϊκά και παγκόσμια πρότυπα υλοποίησης. Αυτό διότι οι όροι της κατασκευής / εργολαβίας εκτοπίζουν την αρχιτεκτονική ποιότητα εν τη γενέσει της, όταν τα κριτήρια αξιολόγησης ενός έργου είναι ελάχιστα αρχιτεκτονικά και κατά κύριο λόγο κατασκευαστικά, αποκλείοντας παντελώς τον δημιουργό από το ίδιο του το έργο, ακόμα και κατά τη διάρκεια της υλοποίησής του.
Σήμερα τον πρώτο λόγο τον έχει ο εκάστοτε ανάδοχος, ο οποίος και είναι ο υπογράφων υπεύθυνος της κατασκευής, την οποία υλοποιεί με δικά του κυρίως μετρήσιμα οικονομικά κριτήρια και σε καμία περίπτωση αρχιτεκτονικά κριτήρια, τα οποία ενδεχομένως ακόμα και να αγνοεί, μια και δεν είναι ο δημιουργός. Από την άλλη, ο αναθέτων, δηλαδή το κράτος, δεν διαθέτει δομές και θεσμούς συντήρησης του έργου. Αυτό νομίζω είναι πασιφανές αν παρατηρήσουμε το αστικό περιβάλλον στο οποίο ζούμε.
Τελευταία αναφερόμαστε πολύ συχνά στο έργο του Ρέντσο Πιάνο του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος, το οποίο πρόσφατα παρέδωσε με συγκεκριμένους όρους στο κράτος και από το οποίο αδιαμφισβήτητα θα μπορούσαμε να διδαχθούμε πάρα πολλά σε σχέση με τους κανόνες και την κατασκευαστική οργάνωση μιας σύγχρονης κατασκευής αυτής της κλίμακας για τη συμβολή και τη σχέση του αρχιτέκτονα με το έργο του, αλλά και για την οργάνωση της λειτουργίας και συντήρησής του σε βάθος χρόνου!
Εν κατακλείδι, μια εκ βάθρον αλλαγή και εκσυγχρονισμός του θεσμικού πλαισίου παραγωγής δημόσιων έργων εν γένει θα συνέβαλλε με τον καλύτερο τρόπο στην ανάπτυξη μιας αστικής κουλτούρας που τόσο ανάγκη έχει αυτός ο τόσο ιστορικά πλούσιος τόπος.
Ο Νίκος Κτενάς είναι αρχιτέκτονας και διδάσκει στο Politecnico di Milano της Ιταλίας
Τελευταία Νέα