Σε τεντωμένο σκοινί το στόρι της ανάπτυξης

Στο Μαξίμου βιάζονται να γυρίσουν σελίδα. Βλέπουν την ελληνική οικονομία σε τροχιά δυναμικής ανάπτυξης, βλέπουν την Ελλάδα εκτός Μνημονίου με σφραγίδα Τσίπρα. Το αφήγημα όμως μπάζει νερά.

Τα στοιχεία τα οποία ανακοίνωσε χθες η ΕΛΣΤΑΤ δείχνουν αναιμική ανάπτυξη το δεύτερο τρίμηνο, σαφώς κατώτερη των προσδοκιών, ώστε να υποστηριχθεί με ασφάλεια ο στόχος για μεγέθυνση της ελληνικής οικονομίας κατά 1,8% φέτος. Αν η ανάπτυξη αποδειχθεί πολύ χαμηλότερη, το πουλόβερ των πλεονασμάτων θα αρχίζει να ξηλώνεται και τα νέα μέτρα δεν θα αργήσουν.

Την ίδια ώρα, τα μηνύματα από την πλευρά των δανειστών κάθε άλλο παρά προαναγγέλλουν μια βελούδινη τρίτη αξιολόγηση και τα μηνύματα των αγορών δεν συμβαδίζουν με το αφήγημα της νέας σελίδας. Η νέα έξοδος στις αγορές, η οποία σχεδιαζόταν πριν από την έναρξη της τρίτης αξιολόγησης, πληροφορίες αναφέρουν πως μετατίθεται για τον Ιανουάριο και οι προϋποθέσεις να λάβει χαρακτήρα διαφορετικό από το πυροτέχνημα του Ιουλίου προς το παρόν παραμένουν έωλες. Στο τέλος του δρόμου του τρίτου Μνημονίου, τον Αύγουστο του 2018, ο κίνδυνος να κρύβονται νέα μέτρα και παράταση της επιτροπείας καραδοκεί.

Η μεγαλύτερη πληγή στην οικονομία το δεύτερο τρίμηνο του έτους ήρθε από το –θεωρητικά –δυνατό χαρτί της κυβέρνησης. Οι επενδύσεις έκαναν ελεύθερη πτώση όπως υποδεικνύει η μείωση κατά 17,4% στον ακαθάριστο σχηματισμό κεφαλαίου. Η αύξηση της κατανάλωσης, ανεπαίσθητη από την πλευρά των νοικοκυριών (0,4%), αλλά το παιχνίδι έσωσαν οι δαπάνες της γενικής κυβέρνησης στην κατανάλωση (αύξηση 3,3%). Οι εξαγωγές κατέγραψαν σημαντική αύξηση (9,2%), ενώ οι εισαγωγές αυξήθηκαν με συγκριτικά μικρότερο ρυθμό (3,1%).

Το αποτέλεσμα ήταν αύξηση του ΑΕΠ κατά 0,8% το δεύτερο τρίμηνο του έτους και μετά την (τρίτη κατά σειρά) αναθεώρηση των εκτιμήσεων της ΕΛΣΤΑΤ για το πρώτο τρίμηνο (0,5% επέκταση έναντι 0,4%) διαμορφώνεται ένας μέσος ρυθμός ανάπτυξης κοντά στο 0,7% για το πρώτο τρίμηνο του έτους. Απογείωση δεν το λες.

Προκειμένου να προκύψει ρυθμός ανάπτυξης 1,8% σε ετήσια βάση (τα μαξιμαλιστικά για επέκταση κατά 2,7% που προέβλεπε αρχικά ο προϋπολογισμός έχουν εγκαταλειφθεί εδώ και καιρό) απαιτείται ένα μικρό θαύμα. Η ελληνική οικονομία θα πρέπει να αναπτύσσεται με ρυθμό 3% τα δύο τελευταία τρίμηνα του έτους. «Τουλάχιστον αμφίβολο» σύμφωνα με αναλυτές.

ΟΛΑ ΕΙΝΑΙ ΚΟΝΤΡΑ. Ο άνεμος της αξιολόγησης είναι ήδη κόντρα. Η γρήγορη ολοκλήρωση της τρίτης αξιολόγησης αποτελεί κλειδί για τις εξελίξεις σε οικονομικό αλλά και σε πολιτικό επίπεδο.

«Το επόμενο δωδεκάμηνο είναι το πιο κρίσιμο από όταν η Ελλάδα μπήκε στα Μνημόνια» εκτιμά ευρωπαϊκή πηγή, σημειώνοντας πως το μεγάλο πρόβλημα, πολλαπλάσιο των μεταρρυθμίσεων, είναι η έλλειψη πολιτικής συναίνεσης.

«Απαιτείται ένα μίνιμουμ πολιτικής συναίνεσης για να μπορέσουν να εμπιστευτούν την Ελλάδα οι αγορές» υπογραμμίζει, με την επισήμανση πως κάτι τέτοιο δεν φαίνεται στον ορίζοντα. Χωρίς την εμπιστοσύνη των αγορών, αν επιχειρηθεί ένα clean exit από το Μνημόνιο, η συνέχεια θα είναι καταστροφική.

Οι προβληματισμοί για το τι περιμένει την Ελλάδα στο τέλος του δρόμου του τρίτου Μνημονίου επιτείνονται από μια σειρά παραμέτρων που έρχονται ήδη να θολώσουν το σενάριο της γρήγορης ολοκλήρωσης της τρίτης αξιολόγησης.

ΠΡΩΤΑ ΚΑΜΠΑΝΑΚΙΑ. Η κατάθεση του νομοσχεδίου για τα εργασιακά τις προηγούμενες ημέρες έκανε να χτυπήσουν ήδη τα πρώτα καμπανάκια από τους δανειστές. «Δεν υπάρχει καμία έγκριση από τους θεσμούς» αναφέρει χαρακτηριστικά αρμόδια πηγή, εξηγώντας πως αφενός οι δανειστές περίμεναν στις διατάξεις του νομοσχεδίου να περιληφθούν τα προαπαιτούμενα αναφορικά με τις αλλαγές στον συνδικαλιστικό νόμο (παραμονές της ΔΕΘ είναι ευνόητο πολιτικά, γιατί δεν περιελήφθησαν οι διατάξεις που φέρνουν τα πάνω κάτω στις απεργίες), αφετέρου θεωρούν πως ορισμένες από τις διατάξεις του νομοσχεδίου «δημιουργούν εμπόδια σε ήδη ψηφισμένα μέτρα».

Ενα δεύτερο κομβικό σημείο, με έντονες πολιτικές προεκτάσεις, έχει να κάνει με την αξιολόγηση στο Δημόσιο. Οι καθυστερήσεις είναι μνημειώδεις.

Η υπουργός Διοικητικής Ανασυγκρότησης Ολγα Γεροβασίλη δήλωσε (Real FM) πως εντός των ημερών θα κατατεθεί διάταξη νόμου στη Βουλή για να ξεμπλοκάρει η αξιολόγηση. Πληροφορίες αναφέρουν ότι για να προχωρήσει η αξιολόγηση «χωρίς τιμωρητική διάθεση», σύμφωνα με την υπουργό, θα προβλεφθεί πως όποιος δεν αξιολογηθεί δεν θα μπορεί και να προαχθεί. Η Ολγα Γεροβασίλη εκτιμά πως έως το τέλος Σεπτεμβρίου θα έχει ολοκληρωθεί η αξιολόγηση σε όλο το Δημόσιο για το έτος 2016 (!).

Πηγές των δανειστών σημειώνουν πως εκτός από την αξιολόγηση στο Δημόσιο, η κυβέρνηση θα πρέπει να λύσει και το ζήτημα των συμβασιούχων στους δήμους, εκεί όπου το δικαστικό μπλόκο στην παράταση των συμβάσεων επιχειρήθηκε να κουκουλωθεί με νέες συμβάσεις.

ΤΑ ΘΕΜΑΤΑ ΠΟΥ ΚΑΙΝΕ. Στους καυτούς φακέλους της αξιολόγησης περιλαμβάνονται ακόμη η πώληση των λιγνιτικών μονάδων της ΔΕΗ, το ψαλίδι στα κοινωνικά επιδόματα, αλλά και ο ρυθμός μείωσης των κόκκινων δανείων από τις τράπεζες. Το ΔΝΤ άλλωστε έχει δείξει τα δόντια του πιέζοντας για νέα διαγνωστικά τεστ στον τραπεζικό τομέα, ταχύτερη εφαρμογή της μείωσης του αφορολογήτου και μετάθεση των αντιμέτρων για το 2023.

Για το χρονοδιάγραμμα και τα αγκάθια της αξιολόγησης, ο αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών θα έχει μια πρώτη καλή εικόνα τη Δευτέρα στη συνεδρίαση του EuroWorking Group. Πληροφορίες οι οποίες διέρρευσαν από ευρωπαϊκές πηγές για ενδεχόμενο πράσινο φως στην εκταμίευση της υποδόσης των 800 εκατ. ευρώ για ληξιπρόθεσμα τη Δευτέρα δεν επιβεβαιώνονται από το υπουργείο Οικονομικών.

Την Τρίτη ο Γιώργος Χουλιαράκης μαζί με τον πολιτικό του προϊστάμενο Ευκλείδη Τσακαλώτο θα συναντηθούν στις Βρυξέλλες για τα προεόρτια της αξιολόγησης με τον κοινοτικό επίτροπο Πιερ Μοσκοβισί.

Οι πρώτες επισκέψεις στην Αθήνα αναμένονται το διάστημα 10-11 Σεπτεμβρίου με την έλευση των τεχνικών κλιμακίων και η αξιολόγηση θα μπει στα βαθιά με την άφιξη των επικεφαλής προς τα τέλη Οκτωβρίου. Ορισμένοι εύχονται ήδη «καλά Χριστούγεννα».