«Οι κλοπές με θύματα τουρίστες έχουν γίνει δυστυχώς ρουτίνα. Δεν περνά ημέρα που εμείς οι μαγαζάτορες να μην ακούσουμε παράπονα από τουρίστες ότι τους έχουν κλέψει πορτοφόλια, χρήματα και άλλα αντικείμενα. Και σύμφωνα με όσα ακούμε από συναδέλφους καταστηματάρχες, τα κρούσματα των κλοπών καθημερινά είναι πολλά. Περισσότερα ακόμα και από πέρυσι, που επίσης ήταν μια πολύ δύσκολη χρονιά. Η εγκληματικότητα του δρόμου είναι το μεγάλο “αγκάθι” όχι μόνο για μας τους καταστηματάρχες και τους τουρίστες πελάτες μας, αλλά για τη χώρα, για την τουριστική βιομηχανία της, η οποία δυσφημείται».
Η Ευγενία Μελά διατηρεί κατάστημα στην καρδιά της Πλάκας, σε έναν από τους πλέον πολυσύχναστους τουριστικούς – εμπορικούς δρόμους στην οδό Πανδρόσου, και περιγράφει με τα πιο μελανά χρώματα την εικόνα η οποία επικράτησε και φέτος στην περιοχή λόγω της αυξημένης εγκληματικότητας. Σε μια περιήγηση στην πιο δυναμική από πλευράς τουριστικής κίνησης περιοχή της Αθήνας, οι απόψεις καταστηματαρχών, ξενοδόχων για το μεγάλο πρόβλημα της «μικροεγκληματικότητας του δρόμου» με θύματα κυρίως τουρίστες, αλλά και για την ανεπάρκεια της Αστυνομίας να προστατεύσει με ένα οργανωμένο και αποτελεσματικό σχέδιο αστυνόμευσης την τουριστική περιοχή, ταυτίζονται.
Ο αυξημένος αριθμός αφίξεων τουριστών φέτος στην Αθήνα έφερε, σύμφωνα με την εικόνα που έχουν αρμόδιοι παράγοντες του τουρισμού, εντυπωσιακή άνοδο της εγκληματικότητας, η οποία εκτιμάται ότι θα ξεπεράσει ακόμα και το 40% σε σχέση με πέρυσι.
Οι χρυσές δουλειές του καλοκαιριού
Τα στατιστικά στοιχεία της ΕΛ.ΑΣ. –παρά τον σκοτεινό αριθμό, καθώς σε μεγάλο ποσοστό τα θύματα, όταν πρόκειται για κλοπές μικροποσών, αποφεύγουν τις καταγγελίες –συνηγορούν ως προς την έκταση του προβλήματος το οποίο αποτελεί πληγή για τον τουρισμό. Σύμφωνα με τα στοιχεία του αρμόδιου γραφείου εξυπηρέτησης επισκεπτών για το 2016, το κρίσιμο εξάμηνο από τον Απρίλιο μέχρι τον Σεπτέμβριο, στη full season, καταγγέλθηκαν 1.715 κλοπές, με κορύφωση τον Ιούλιο που έφθασαν τις 532. Επιπλέον το ίδιο χρονικό διάστημα έγιναν 2.615 δηλώσεις απώλειας αντικειμένων και εγγράφων, με κορύφωση πάλι τον Ιούλιο που έφθασαν τις 866.
Πέρυσι ήταν η πρώτη χρονιά λειτουργίας του γραφείου εξυπηρέτησης επισκεπτών και πολλοί τουρίστες αγνοούσαν την ύπαρξή του. Φέτος, μετά την καμπάνια ενημέρωσης, αναμένεται ο αριθμός τουριστών που θα προσέλθουν στο γραφείο να είναι αυξημένος και όπως διαφαίνεται κατά πολύ αυξημένος και ο αριθμός των καταγγελιών για κλοπές..
Στη μνήμη παραγόντων του τουρισμού έχει χαραχθεί η «μαύρη» χρονιά του 2015, όταν ένα μεγάλο κύμα εγκληματικότητας «σάρωσε» τουριστικούς προορισμούς της Αθήνας και κάποιες ημέρες παρατηρήθηκε αύξηση που άγγιξε το ποσοστό 1.000% σε κλοπές και ληστείες μικροποσών.
Τα κυκλώματα «έκαναν χρυσές δουλειές», ο τζίρος εκτοξεύτηκε ώστε, σύμφωνα με πληροφορίες, τα αρχηγικά στελέχη για να προλάβουν την αυξημένη κίνηση «νοίκιασαν» κλέφτες, πορτοφολάδες και τσιλιαδόρους κυρίως από τη δεξαμενή των παράτυπων μεταναστών για να τους κάνουν τις δουλειές.
Οι τουρίστες που δέχθηκαν επιθέσεις αναγκάζονταν να ταλαιπωρούνται με τις ώρες σε αστυνομικά τμήματα όπως της Ομόνοιας, του Συντάγματος και της Ακροπόλεως, τα οποία απορροφούν και χειρίζονται την πιο σκοτεινή πλευρά της πρωτεύουσας. Για να καταγγείλουν μια κλοπή ή μια απώλεια, αναγκάζονταν να περιμένουν με τις ώρες και να έρχονται αντιμέτωποι με σκληρές εικόνες κατηγορουμένων για βαριά αδικήματα.
«Η κατάσταση ήταν τραγική. Οι τουρίστες ήταν έξαλλοι και επιπλέον ήταν δύσκολο να εξυπηρετηθούν από ανθρώπους που δεν γνώριζαν τη γλώσσα τους» επισημαίνει ο πρόεδρος της Ενωσης Ξενοδόχων Αθήνας Αλέξανδρος Βασιλικός. «Εμείς στο θέμα της αστυνόμευσης για την αντιμετώπιση της εγκληματικότητας δεν μπορούμε να κάνουμε παρεμβάσεις. Μπορούμε όμως να παρέμβουμε στο ζήτημα της εξυπηρέτησης ώστε να μπορούν τουλάχιστον οι τουρίστες να κάνουν τις καταγγελίες τους κάτω από αξιοπρεπείς συνθήκες. Με δική μας πρωτοβουλία αποφασίσθηκε η λειτουργία του ειδικού αυτού τμήματος επί υπουργίας του κ. Πανούση». Η υπηρεσία εγκαινιάσθηκε από τον αναπληρωτή υπουργό Προστασίας του Πολίτη Νίκο Τόσκα.
Το Ξενοδοχειακό Επιμελητήριο Ελλάδος χρηματοδοτεί κάθε μήνα το ενοίκιο του κτιρίου και η Ενωση Ξενοδόχων Αθηνών – Αττικής έχει αναλάβει τη χρηματοδότηση του εξοπλισμού του μαζί με τα αναλώσιμα.
Κέντρο υψηλής επικινδυνότητας
«Εγκλωβισμένοι» στο επικίνδυνο και προβληματικό κέντρο της πρωτεύουσας, συνορεύοντας με ζώνες υψηλής επικινδυνότητας, όπως οι περιοχές της Ομόνοιας, βρίσκονται οι τουριστικοί προορισμοί της Αθήνας. Το γεγονός αυτό σε συνδυασμό με άλλους παράγοντες οξύνει και δυσχεραίνει την αντιμετώπιση του προβλήματος.
Το κέντρο της Αθήνας δεν ησυχάζει χειμώνα – καλοκαίρι. Στενά δρομάκια – παγίδες εγκληματικότητας για τους πεζούς. Ολόκληρες περιοχές γύρω από την Ομόνοια έχουν μετατραπεί εδώ και χρόνια σε γκέτο, με τα βίαια σκηνικά να διαδέχονται το ένα το άλλο. Πιάτσες διακίνησης ναρκωτικών, όπου βρίσκεται σε έξαρση κάθε μορφή παρανομίας, και δρόμοι επικίνδυνοι και απροσπέλαστοι ακόμα και την ημέρα συνθέτουν την κατάσταση.
Η διαφοροποίηση και η επικίνδυνη πρωτοτυπία, σε σχέση με άλλες ευρωπαϊκές πρωτεύουσες, που παρουσιάζει το κέντρο της Αθήνας με τις εμβόλιμες ζώνες επικινδυνότητας σε τουριστικούς προορισμούς και εμπορικούς δρόμους αποτελεί σημαντικό παράγοντα για την κατάσταση που διαμορφώνεται στο μέτωπο της εγκληματικότητας.
«Για να είμαστε ρεαλιστές, όλες οι ευρωπαϊκές πρωτεύουσες έχουν προβληματικές περιοχές » τονίζει ένας ξενοδόχος. «Στην Αθήνα όμως βρίσκονται στην καρδιά της πρωτεύουσας. Σε άλλες χώρες, για να πάει ένας ανυποψίαστος τουρίστας σε περιοχή-γκέτο θα πρέπει να έχει χαθεί. Στη μεικτή ζώνη της Αθήνας, ένας δρόμος μπορεί να χωρίζει ένα προβληματικό σημείο από έναν τουριστικό προορισμό.
Αυτό δυσχεραίνει την αστυνόμευση. Οι τουρίστες είναι πιο ευάλωτοι και πέφτουν ευκολότερα θύματα επειδή δεν είναι ενημερωμένοι για τα περίεργα και επικίνδυνα σημεία της πρωτεύουσας. Σημεία τα οποία είναι γνωστά στους κατοίκους τους και φροντίζουν να τα αποφύγουν».
Ο ξενοδόχος φέρνει ως χαρακτηριστικό παράδειγμα το Πεδίον του Αρεως. Για έναν τουρίστα το πάρκο θα μπορούσε να είναι ένας ιδανικός προορισμός για τζόγκινγκ. Η κατάσταση όμως στο πάρκο, όπου ανθούν η εγκληματικότητα, η δράση των κυκλωμάτων διακίνησης ναρκωτικών και πορνείας, το καθιστά επικίνδυνο ».
Χαρακτηριστική για τις παρενέργειες που προκαλούν οι εμβόλιμες ζώνες είναι η μαρτυρία του ιδιοκτήτη καταστήματος με τουριστικά είδη Στέλιου Μαυριδάκη. «Δυο πελάτισσές μου τουρίστριες είχαν κλείσει δωμάτιο σε καλό ξενοδοχείο στο κέντρο της Αθήνας. Ηταν ευχαριστημένες από τις παροχές και τη διαμονή, αλλά το βράδυ με όσα συνέβαιναν και τις εικόνες που έβλεπαν, όπως μου έλεγαν, φοβόντουσαν να επιστρέψουν».
Στο στόχαστρο από την πρώτη στιγμή
Οι δρόμοι της Πλάκας μεσημέρι του Ιουνίου έχουν πλημμυρίσει από τουρίστες. Χαλαροί στις διακοπές τους, προσπαθούν να αφήσουν τα προβλήματα στη χώρα τους, κάνουν βόλτες και χαζεύουν τις βιτρίνες. Στις τσέπες τους και στα σακίδιά τους έχουν συνήθως αρκετά μετρητά αφού βρίσκονται σε ξένη χώρα. Μαζί με τους τουρίστες, όμως, έρχονται τους μήνες της τουριστικής σεζόν και οι συμμορίες – κλίκες παρανόμων που εκμεταλλεύονται τον συνωστισμό και αδειάζουν με ταχύτητα τσέπες και σακίδια. Ομάδες με αρχηγούς επαγγελματίες, οι οποίοι κατευθύνουν τα μέλη τους, κλέφτες και πορτοφολάδες, τη στήνουν στα στενά και την κατάλληλη στιγμή χτυπούν αθόρυβα τον στόχο τους. Τσάντες και πορτοφόλια με ταχυδακτυλουργικό τρόπο και ταχύτητα αλλάζουν χέρια, περνούν από τον έναν στον άλλον. Και αυτό δεν γίνεται τυχαία, γιατί σε περίπτωση που εντοπισθεί και συλληφθεί ένας πορτοφολάς δεν θα βρεθεί τίποτα πάνω του ώστε να στοιχειοθετηθεί κατηγορία εις βάρος του.
Το πρόβλημα για τους τουρίστες ξεκινά από την ώρα που φθάνουν στην Αθήνα. Από το μετρό, τον ηλεκτρικό, τα λεωφορεία όπου δρουν επιτήδειοι πορτοφολάδες. Παγίδες αποτελούν και τα σημεία αφίξεων λεωφορείων αλλά και οι τουριστικοί προορισμοί, όπως οι αρχαιολογικοί χώροι, ο λόφος του Φιλοπάππου, τα δρομάκια και τα στενά της Πλάκας και της περιοχής του Μοναστηρακίου.
«Οι εξειδικευμένοι στις κλοπές δράστες εμφανίζονται καλοντυμένοι σαν τουρίστες και δύσκολα τους ξεχωρίζεις. Ακολουθούν τουρίστες και τους κλέβουν ακόμα και μέσα σε καταστήματα. Εμεις κάνουμε ό,τι μπορούμε να ενημερώσουμε τους τουρίστες και τους τσεκάρουμε στον χάρτη, τα SOS σημεία που πρέπει να προσέχουν ή να αποφεύγουν» προσθέτει κάποιος καταστηματάρχης.
Τα σχέδια αστυνόμευσης που εξαγγέλθηκαν για φέτος δεν φαίνεται ότι απέδωσαν, ώστε τουλάχιστον να ανακόψουν το κύμα της εγκληματικότητας και να προστατεύσουν τις τουριστικές περιοχές.
Οι αστυνομικοί με τα ποδήλατα που επιστρατεύθηκαν για τον Ιερό Βράχο της Ακρόπολης, στα δρομάκια και στους πεζόδρομους είναι καλοί για επικοινωνιακή πολιτική, να δίνουν πληροφορίες ή να βγάζουν selfies με τουρίστες, δεν μπορούν όμως να σηκώσουν το βάρος της αστυνόμευσης.
Οπως επισημαίνουν καταστηματάρχες, είναι επιτακτική ανάγκη να ληφθούν δραστικά μέτρα με ουσιαστική πρόληψη και συστηματική αποτρεπτική αστυνόμευση με συνεχή ένστολη παρουσία στις τουριστικές περιοχές. Αλλωστε η χρονική διάρκεια της αιχμής της τουριστικής σεζόν στην Αθήνα –κυρίως Ιούνιο και Ιούλιο και στη συνέχεια τον Σεπτέμβριο –είναι συγκεκριμένη και περιορισμένη και με την ενίσχυση της αστυνόμευσης θα μπορούσε να βελτιωθεί η κατάσταση.