Βία των βομβών και των αισθημάτων

Το γαλλικό αστυνομικό μυθιστόρημα που τις δεκαετίες του 1970 και του 1980 έβγαλε σημαντικούς συγγραφείς και βιβλία έδωσε για ένα διάστημα την εντύπωση μιας σημαντικής υποχώρησης. Δύο από τους πρωτοπόρους εκείνης της περιόδου, ο Ζαν-Πατρίκ Μανσέτ και ο Ζαν-Κλοντ Ιζό, αριστεροί και οι δύο (διαφορετικών αποχρώσεων) που ήταν 25άρηδες τον Μάη του ’68, πέθαναν νέοι. Είχαν πάντως αφήσει πίσω τους ισχυρό στίγμα και ένα καινούργιο είδος αστυνομικού που βαφτίστηκε neo-polar και έδινε έμφαση στη διαπραγμάτευση των κοινωνικών αιτίων πολύ σημαντικών γεγονότων και καταστάσεων, επιχειρώντας μέσα από τις ατομικές περιπτώσεις των ηρώων τους να ρίξουν φως, πάντα από τη δική τους οπτική γωνία, σε ευρύτερου ενδιαφέροντος κοινωνικές διεργασίες.

Η παράδοση αυτή, στην οποία ανήκαν πολλοί ακόμη συγγραφείς, φάνηκε να χάνει τη δυναμική της ενώ η εμφάνιση, δύο δεκαετίες μετά, του σκανδιναβικού αστυνομικού, ενός μυθιστορήματος πολύ λιγότερο πολιτικού, με ποικίλες αναφορές, ακόμη και σε εγκληματικές συμπεριφορές (όπως των σίριαλ κίλερ) που απαντώνται περισσότερο στις ΗΠΑ παρά στη δική μας ήπειρο –και πολύ λιγότερο στην Κεντρική και Νότια Ευρώπη -, το οποίο όμως είχε πρωτοφανή επιτυχία, έκανε τη γαλλική εκδοχή να επισκιαστεί και σχεδόν να ξεχαστεί.

Η επανάκαμψη

Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι το γαλλικό αστυνομικό έπαψε να υπάρχει. Υπήρχε όλα αυτά τα χρόνια, έστω και με μικρότερη ένταση, και τώρα δείχνει να επανακάμπτει και να διεκδικεί και πάλι μια διεθνή παρουσία. Δεν είναι τυχαίο ότι και στην Ελλάδα μεταφράζονται ξανά γάλλοι συγγραφείς της ίδιας αλλά και μιας νεότερης γενιάς: από τον Ζιλ Βενσάν (Καστανιώτης) μέχρι τον Ζαν-Πολ Νοζιέρ (Πόλις) ή την Ντομινίκ Μανοτί (Εκδόσεις του Εικοστού Πρώτου και Πόλις). Η κατεύθυνση είναι και πάλι αριστερόστροφη και η διάθεση των συγγραφέων να κάνουν κοινωνικό μυθιστόρημα, προφανής.

Μία από τις καλύτερες περιπτώσεις συγγραφέων αυτής της κατηγορίας είναι ο Ερβέ λε Κορ. Στα 62 του αυτή τη στιγμή, έχει αναδειχθεί σε έναν από τους πιο ενδιαφέροντες και με τις περισσότερες διακρίσεις γάλλο συγγραφέα αστυνομικού, ίσως τον καλύτερο στην ειδικότερη κατηγορία που αποκαλείται «νουάρ». Ο Λε Κορ είναι εκπαιδευτικός, που γεννήθηκε και ζει στο Μπορντό και κυκλοφόρησε το πρώτο του μυθιστόρημα το 1990.

Οι Εκδόσεις του Εικοστού Πρώτου έχουν κυκλοφορήσει ήδη τρία μυθιστορήματά του. Το Μετά τον πόλεμο (Βραβείο Ευρωπαϊκού Αστυνομικού Μυθιστορήματος «Le Point») που αναφέρεται στον πόλεμο της Αλγερίας θεωρείται το δεύτερο καλύτερο μυθιστόρημα του συγγραφέα μετά το αμετάφραστο, προς το παρόν, L’homme aux lèvres de saphir που αναπλάθει έξοχα την εποχή της παρισινής Κομμούνας και των κοινωνικών αγώνων του 1870. Εχει επίσης μεταφραστεί το Καρδιές σακατεμένες (Βραβείο Mystère, Μεγάλο Βραβείο Αστυνομικής Λογοτεχνίας, Βραβείο Nouvel Observateur), ενώ πριν από λίγο καιρό κυκλοφόρησε στα ελληνικά και το Αμμος στο στόμα. Αναμένεται δε η κυκλοφορία ενός ακόμη βιβλίου, του Περνώντας τους λύκους για σκύλους.

Εμβάθυνση χαρακτήρων

Το Αμμος στο στόμα είναι από τα πρώτα βιβλία του που ξανακυκλοφόρησαν πρόσφατα στα γαλλικά από τις εκδόσεις Rivages, με μικρές διορθώσεις του συγγραφέα. Κάποιες από τις αρετές του που θα αναπτύξει στα επόμενα βιβλία του υπάρχουν σαφέστατα και σε αυτό: η στέρεα ιστορία, η εμβάθυνση στους χαρακτήρες (η βαθιά κατανόηση των χαρακτήρων του θεωρείται από τα καλύτερα στοιχεία του), η νουάρ ατμόσφαιρα, η ανάπλαση μιας εποχής (επίσης από τα πιο δυνατά του σημεία).