Η λάθος απόφαση

Ηκαγκελάριος Ανγκελα Μέρκελ στο πλαίσιο της προεκλογικής εκστρατείας της ανακοίνωσε ότι μετά τη νέα εκλογή της στις 24 Σεπτεμβρίου θα επιδιώξει τον τερματισμό της διαπραγματευτικής διαδικασίας για την ένταξη της Τουρκίας στην Ευρωπαϊκή Ενωση (ΕΕ). Την ίδια θέση υιοθέτησε και ο υποψήφιος των Σοσιαλδημοκρατών (SPD) Μάρτιν Σουλτς. Πρόκειται για λάθος θέση. Για την πραγματοποίηση της οποίας βέβαια ως πολιτικής της Ενωσης θα πρέπει να αποφασίσει με ομοφωνία το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο (ίσως τον ερχόμενο Οκτώβριο).

Βεβαίως η Τουρκία δεν πληροί αυτή τη στιγμή κανένα κριτήριο για ένταξη. Και οι διαπραγματεύσεις είναι ουσιαστικά «παγωμένες» εδώ και χρόνια. Αλλά τυπικά τουλάχιστον παραμένουν εν ζωή και στέλνουν το μήνυμα ότι εφόσον η Τουρκία εκπληρώσει τις προϋποθέσεις θα μπορέσει να ενταχθεί έστω στο απώτερο μέλλον. Ο επίσημος τερματισμός θα στείλει το ακριβώς αντίθετο μήνυμα –ότι η Τουρκία δεν μπορεί κάτω από οποιεσδήποτε συνθήκες να προσβλέπει σε ένταξη. Ετσι η Τουρκία σπρώχνεται μετά βεβαιότητας σε άλλους δρόμους, οριστικά εξωευρωπαϊκούς, εξωδημοκρατικούς, εξαιρετικά επικίνδυνους για την ευρύτερη περιοχή και ιδιαίτερα για την Ελλάδα.

Η ελληνική πολιτική από το 1999 και μετά (Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Ελσίνκι) βασίστηκε στη στήριξη –με προϋποθέσεις –της ευρωπαϊκής προοπτικής της Τουρκίας. Και αυτό οφείλει να συνεχίσει να κάνει. Με άλλα λόγια, εάν η κυρία Μέρκελ φέρει το θέμα στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, να «μπλοκάρει» ασκώντας βέτο σε απόφαση για τυπικό τερματισμό της ενταξιακής διαπραγμάτευσης, εμμένοντας όμως στην πίεση προς την Αγκυρα για την επιστροφή στη δημοκρατική ομαλότητα και τις άλλες προϋποθέσεις. Δεν θα είναι η μόνη.

Και θα είναι μια από τις σπάνιες περιπτώσεις που ένα βέτο θα είναι δικαιολογημένο.

Η ΕΕ δεν θα πρέπει να δημιουργήσει ένα νέο «Ανατολικό ζήτημα» σπρώχνοντας την Τουρκία έξω από το ευρωπαϊκό σύστημα. Θα πρέπει να διατηρήσει τους διαύλους επικοινωνίας και τις προοπτικές ανοιχτές αλλά κάτω από αυστηρή αιρεσιμότητα. (Και σε κάθε περίπτωση εάν πρόκειται να τερματισθούν οι διαπραγματεύσεις καλό είναι να είναι συμφωνημένη απόφαση των δύο πλευρών, ΕΕ – Τουρκίας).