Είναι πολιτική πράξη η κήρυξη ενός αρχαιολογικού χώρου ή έστω η προσωρινή οριοθέτησή του; Οσα συνέβησαν εντός κι εκτός της αίθουσας όπου συνεδριάζει το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο το βράδυ της Τρίτης σχετικά με την τύχη των αρχαιοτήτων στην περιοχή όπου προβλέπεται η επένδυση του Ελληνικού δείχνουν πως είναι, και μάλιστα με βαρύνουσα σημασία.
Απόδειξη ότι το κτίριο της οδού Μπουμπουλίνας μετατράπηκε σε πεδίο εξόφθαλμων αντιπαραθέσεων.
Στο ένα στρατόπεδο η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ που επιδιώκει να διευκολύνει το έργο στο Ελληνικό και για τον λόγο αυτόν η υπουργός Πολιτισμού Λυδία Κονιόρδου υπέγραψε Μνημόνιο Συναντίληψης και Συνεργασίας μεταξύ του ΥΠΠΟ και της εταιρείας Ελληνικό ΑΕ.
Λογάριασε όμως χωρίς το άλλο στρατόπεδο: εκείνο του Συλλόγου Ελλήνων Αρχαιολόγων –μεγάλο ποσοστό του Διοικητικού Συμβουλίου πρόσκειται στην εξωκοινοβουλευτική Αριστερά και κυρίως στην ΑΝΤΑΡΣΥΑ –που ζητά επίμονα την κήρυξη μέρους τουλάχιστον έκτασης της επένδυσης ως αρχαιολογικού χώρου (σύμφωνα με την πρόταση της αρμόδιας Εφορείας Αρχαιοτήτων, περί το 50%), υποστηρίζοντας ότι το Μνημόνιο είναι παράνομο. Ο ΣΕΑ προειδοποιεί ότι θα προσφύγει στη Δικαιοσύνη στην περίπτωση που δεν εισακουστεί, προκαλώντας καθυστερήσεις στην εξέλιξη της επένδυσης. Στο πλάι των αρχαιολόγων, μία ακόμη ομάδα της εξωκοινοβουλευτικής Αριστεράς, εκείνη της Λαϊκής Ενότητας του Παναγιώτη Λαφαζάνη, η οποία εκπροσωπήθηκε τόσο από την καθηγήτρια Αρχιτεκτονικής Ελένη Πορτάλιου όσο και από τη συνεργαζόμενη με τη ΛΑΕ Νάντια Βαλαβάνη, η οποία εμφανίστηκε στην αρχή της συνεδρίασης ως εκπρόσωπος των κατοίκων Αλίμου, ζητώντας την αναβολή του θέματος.
Κάπου εκεί μπαίνει στο παιχνίδι και η γενική γραμματέας του υπουργείου Πολιτισμού και πρόεδρος του ΚΑΣ Μαρία Ανδρεαδάκη – Βλαζάκη, η οποία δεν διατηρεί, όπως λέγεται, και τις καλύτερες σχέσεις με την πολιτική προϊσταμένη της. Πολλοί της χρεώνουν ότι δεν την προστατεύει από διάφορα ατοπήματα, τα οποία έχουν στοιχίσει ακριβά, σε επικοινωνιακό τουλάχιστον επίπεδο, στη Λυδία Κονιόρδου. Η έμπειρη αρχαιολόγος διατηρεί πολύ καλές σχέσεις με τα μέλη του ΣΕΑ και επιδιώκει τη στήριξή τους, την οποία είχε και πριν αναλάβει τη θέση, όταν απομακρύνθηκε από τη θέση της γενικής διευθύντριας Αρχαιοτήτων με φωτογραφική διάταξη από την προηγούμενη κυβέρνηση –είχε την ευκαιρία να συνταχθεί με τα αιτήματα των αρχαιολόγων, κίνηση που θα εξέθετε για μία ακόμη φορά την υπουργό, καθώς θα έπρεπε ή να ακυρωθεί το Μνημόνιο που προ δεκαημέρου είχε υπογράψει ή θα έπρεπε να διορθωθεί από τις υφιστάμενές της υπηρεσίες κατόπιν εορτής.
ΕΙΔΑΝ ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ. Το αόρατο χέρι στη σκακιέρα όμως ενδέχεται να ήρθε από το γραφείο του υπουργού Επικρατείας Αλέκου Φλαμπουράρη, ο οποίος ανησυχεί ιδιαιτέρως, καταπώς φαίνεται, για την υπόθεση του Ελληνικού.
Γι’ αυτό και έστειλε τον διευθυντή του πολιτικού γραφείου Στυλιανό Αποστόλου να παρακολουθεί τη συνεδρίαση του ΚΑΣ, γεγονός που προκάλεσε την μήνιν των μελών του ΣΕΑ και τη διακοπή της συνεδρίασης δύο φορές.
Και ναι μεν οι αρχαιολόγοι ενοχλήθηκαν από την εμφάνιση του υπουργικού συνεργάτη, καθώς θεώρησαν ότι επρόκειτο για ευθεία πολιτική παρέμβαση, με σκοπό να ασκηθεί πίεση και μόνο διά της παρουσίας του στα μέλη του Συμβουλίου. Ετέθη όμως και θέμα νομιμότητας της γνωμοδότησης, δεδομένου ότι οι συνεδριάσεις του Συμβουλίου είναι κλειστές και οι γνωμοδοτήσεις του μπορούν να προσβληθούν αν διαπιστωθεί η παρουσία οποιουδήποτε τρίτου δεν έχει νόμιμο λόγο παρουσίας στην αίθουσα.
Ηταν άρα από τον ίδιο το τηλεφώνημα που δέχτηκε ύστερα από συνεδρίαση επτά ωρών, λίγο πριν από τις δύο τα ξημερώματα, η Μαρία Βλαζάκη και λόγω του οποίου αναγκάστηκε να βγει από την αίθουσα, για να επιστρέψει φανερά αναστατωμένη προτείνοντας να διακοπεί η συζήτηση και αναζητώντας εναγωνίως τον σωστό νομικό τρόπο για να το πετύχει, αμφιταλαντευόμενη ανάμεσα στη λύση της διακοπής και σε εκείνη της αναβολής; Αν και κάποιοι υποστηρίζουν ότι στην άλλη άκρη της τηλεφωνικής γραμμής βρισκόταν η Λυδία Κονιόρδου από τη Μόσχα.
τ Α τηλεφωνήματα. Πάντως πριν ακόμη πέσει στο τραπέζι η ιδέα της διακοπής, τα στελέχη του ΤΑΙΠΕΔ και της εταιρείας Ελληνικό ΑΕ που είχαν «στρατοπεδεύσει» στον πέμπτο όροφο της οδού Μπουμπουλίνας άρχισαν να αποχωρούν, σαν να γνώριζαν τις εξελίξεις. Οι κακές γλώσσες μάλιστα θέλουν στο τηλεφώνημα που δέχτηκε η γενική γραμματέας να της ζητήθηκε ακόμη και η παραίτησή της, καθώς δεν κατάφερε να κινήσει τα νήματα κατά τέτοιο τρόπο ώστε να εξασφαλίσει γνωμοδότηση υπέρ της επένδυσης –εξέλιξη όχι ανέφικτη, όπως παραδέχονται ακόμη και εκπρόσωποι των αντιπάλων της -, αφήνοντας έκθετο τον Πρωθυπουργό, ο οποίος όχι απλώς θέλει να κλείσει το θέμα του Ελληνικού, που αποτελεί προαπαιτούμενο ενόψει της αξιολόγησης, αλλά ήθελε και να προβάλει την πρόοδο της συγκεκριμένης επένδυσης στην ομιλία του το ερχόμενο Σάββατο, στη Διεθνή Εκθεση Θεσσαλονίκης. Οσο για το θέμα –την έγκριση δηλαδή των Σχεδίων Ολοκληρωμένης Ανάπτυξης και Στρατηγικής Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων του έργου «Ανάπτυξη του Μητροπολιτικού Πόλου Ελληνικού – Αγ. Κοσμά» -, θα επανεισαχθεί ως προς τις αρχαιότητες στο ΚΑΣ το πιθανότερο σε 15 ημέρες, ενώ έλαβε θετική γνωμοδότηση χθες όσον αφορά τα νεότερα μνημεία του χώρου από το Κεντρικό Συμβούλιο Νεωτέρων Μνημείων χωρίς εντάσεις και παρατράγουδα.