«Ηχηρό χαστούκι» προς τις κυβερνήσεις της Ουγγαρίας και της Σλοβακίας ήταν η χθεσινή οριστική απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου, που απέρριψε στο σύνολό τους τις προσφυγές των δύο χωρών εναντίον της μετεγκατάστασης προσφύγων στο έδαφός τους. Σύμφωνα με τον μηχανισμό υποχρεωτικού διαμοιρασμού 120.000 προσφύγων που έφθασαν σε Ελλάδα και Ιταλία το 2015, η Ουγγαρία και η Σλοβακία έπρεπε να δεχθούν υποχρεωτικά να φιλοξενήσουν ένα ποσοστό αυτού του προσφυγικού πληθυσμού. Αντιδρώντας όμως οι κυβερνήσεις τους προσέφυγαν εναντίον του σχεδιασμού της ΕΕ. Η χθεσινή απόφαση δικαίωσε την ΕΕ, ανοίγει όμως ένα νέο κύκλο αντιπαράθεσης των Βρυξελλών με τις χώρες της Ανατολικής Ευρώπης.
«Το Δικαστήριο απορρίπτει τις προσφυγές της Σλοβακίας και της Ουγγαρίας κατά του προσωρινού μηχανισμού για την υποχρεωτική μετεγκατάσταση ζητούντων άσυλο» αναφέρει σε ανακοίνωσή του το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο. «Ο μηχανισμός κατά βάση συμβάλλει στη συνδρομή προς την Ελλάδα και την Ιταλία να διαχειριστούν τον αντίκτυπο της μεταναστευτικής κρίσης του 2015 και λειτουργεί αναλογικά» επισημαίνεται.
Το πρόγραμμα συστήθηκε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή τον Σεπτέμβριο του 2015 και εγκρίθηκε κατά πλειοψηφία από τα κράτη-μέλη. Οι χώρες που μειοψήφησαν ήταν τα κράτη της Ανατολικής Ευρώπης, οι κυβερνήσεις των οποίων ισχυρίστηκαν ότι οι κοινωνίες τους δεν μπορούν να απορροφήσουν τους μουσουλμάνους μετανάστες. Βάσει του προγράμματος, προβλέπεται η μετεγκατάσταση 120.000 έως 160.000 προσφύγων. Μέχρι στιγμής έχουν μετεγκατασταθεί μόλις 25.000 εξ αυτών.
Η ΑΠΟΦΑΣΗ. Το δικαστήριο, που έχει έδρα στο Λουξεμβούργο, έκανε ξεκάθαρο ότι οι δύο χώρες θα πρέπει να συμμορφωθούν πλήρως με την απόφαση. Επισήμανε ότι η χρησιμότητα του μηχανισμού δεν μπορεί να αμφισβητηθεί εκ των υστέρων με το επιχείρημα ότι δεν έχει επιτευχθεί ο ζητούμενος αριθμός μετεγκαταστάσεων, καθώς μάλιστα ο περιορισμένος βαθμός επιτυχίας του προγράμματος οφείλεται εν μέρει στην «έλλειψη συνεργασίας που επέδειξαν ορισμένα κράτη-μέλη», όπως αναφέρεται στην απόφαση σε μία έμμεση αιχμή προς τη στάση της Ουγγαρίας και της Σλοβακίας.
Οσον αφορά τη διαδικασία, το Ευρωδικαστήριο έκρινε ότι τα όργανα της ΕΕ «έχουν το δικαίωμα να λάβουν όλα τα προσωρινά μέτρα που είναι αναγκαία για την αποτελεσματική και ταχεία αντιμετώπιση επείγουσας καταστάσεως», όπως ήταν η προσφυγική κρίση. Στην απόφαση διευκρινίζεται ότι η διαδικασία με την οποία θεσπίστηκε ο μηχανισμός δεν αποκλίνει από όσα προβλέπουν οι συνθήκες, ούτε έρχεται σε σύγκρουση με τη νομοθεσία, καθότι έχει συγκεκριμένη χρονική διάρκεια και δεν αντικαθιστά καμία νομοθετική πράξη. Η ισχύς του μηχανισμού προβλέπεται να εκπνεύσει στις 26 Σεπτεμβρίου.
Η Βουδαπέστη έχει αρνηθεί να παραλάβει έστω και έναν από τους 1.249 πρόσφυγες που της αναλογούν με βάση τις ποσοστώσεις, ενώ άλλες ανατολικοευρωπαϊκές χώρες, όπως η Πολωνία και η Τσεχία, έχουν δεχθεί ελάχιστους.
Η ΟΥΓΓΡΙΚΗ ΑΝΤΙΔΡΑΣΗ. Χθες το βράδυ, η κυβέρνηση της Ουγγαρίας ανακοίνωσε ότι θεωρεί «απεχθή και ανεύθυνη» την απόφαση της ευρωπαϊκής δικαιοσύνης. Ο ούγγρος υπουργός Εξωτερικών Πέτερ Σιγιάρτο ανέφερε ότι «η απόφαση αυτή θέτει σε κίνδυνο την ασφάλεια και το μέλλον ολόκληρης της Ευρώπης», υποστήριξε πως η απόφαση βασίστηκε σε πολιτικούς, παρά σε νομικούς ή επαγγελματικούς υπολογισμούς και κατέληξε: «Η πολιτική βίασε τον ευρωπαϊκό νόμο και αξίες». Σε ερώτηση δημοσιογράφων τόνισε ότι η χώρα του «θα συνεχίσει να μάχεται κατά των υποχρεωτικών ποσοστώσεων, αν η Ευρωπαϊκή Επιτροπή συνεχίσει να θέλει να επιβάλλει την εφαρμογή τους». «Η αληθινή μάχη αρχίζει τώρα και θα χρησιμοποιήσουμε όλα τα νόμιμα μέσα».
Ο ούγγρος πρωθυπουργός Βίκτορ Ορμπαν έχει χαρακτηρίσει τη μετανάστευση «δηλητήριο» που αυξάνει τους κινδύνους της τρομοκρατίας και έχει αναγάγει το προσφυγικό σε Νο 1 θέμα στην προεκλογική εκστρατεία που έχει ξεκινήσει άτυπα στη χώρα του για τις εκλογές που θα γίνουν σε επτά μήνες. Μάλιστα αναλυτές θεωρούν ότι η κόντρα του Ορμπαν με τις Βρυξέλλες θα τον ενισχύσει, καθώς οι ψηφοφόροι του συμμερίζονται τις αντιμεταναστευτικές απόψεις του. Το κόμμα του Fidesz προηγείται σταθερά στις δημοσκοπήσεις. Το 2016 ο Ορμπαν διεξήγαγε δημοψήφισμα για το εάν πρέπει η χώρα να δεχθεί πρόσφυγες από την ΕΕ και η πλειοψηφία των συμμετεχόντων, περίπου 3 εκατομμύρια Ούγγροι, απέρριψαν τον μηχανισμό της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Η συμμετοχή τους στις εκλογές του Απριλίου δείχνει ότι ο Ορμπαν θα κερδίσει και τρίτη θητεία.
Αυστηρά πρόστιμα. Η Κομισιόν ανακοίνωσε χθες ότι είναι έτοιμη να ξεκινήσει εντός των προσεχών εβδομάδων δικαστικές διαδικασίες που μπορεί να οδηγήσουν στην επιβολή υψηλών προστίμων εις βάρος της Ουγγαρίας, της Σλοβακίας, της Τσεχίας και της Πολωνίας, αν συνεχίσουν να αρνούνται να δεχθούν στο έδαφός τους πρόσφυγες από την Ελλάδα και την Ιταλία, οι οποίοι έχουν υποβάλει αίτηση για παροχή ασύλου. Το ευρωπαϊκό δικαστήριο έχει την εξουσία να επιβάλλει οικονομικές ποινές σε κυβερνήσεις οι οποίες δεν συμμορφώνονται προς τη νομοθεσία της ΕΕ.
