Αναζήτηση
Το μέλλον, όπως συχνά το φανταζόμαστε, είναι εδώ! Αυτοματισμοί, ρομπότ, κώδικες, τεχνητή νοημοσύνη. Σε μια παγκόσμια κοινότητα που εξελίσσεται και τεντώνει τις κεραίες της για να υποδεχτεί τη λεγόμενη 4η Βιομηχανική Επανάσταση, η Ελλάδα αντιδρά στα μηνύματα των καιρών δίνοντας στους νέους 5 ευρώ τον μήνα επιδότηση για Ιντερνετ…
Μοιάζει πραγματικά αστεία η εξαγγελία ενός υπουργείου που ξόδεψε φέτος περίπου 4 εκατομμύρια ευρώ για να καλύψει ένα μέρος των μηνιαίων συνδρομών των 72.000 πρωτοετών φοιτητών για πρόσβαση στο Διαδίκτυο, όταν κανένας στο κτίριο του Αμαρουσίου δεν φαίνεται να προβληματίζεται για το αν τα πανεπιστήμια θα πληρώσουν και φέτος τις συνδρομές τους στα επιστημονικά περιοδικά ή θα τις κόψουν στο μέλλον οι διαχειριστές τους, όπως και στο παρελθόν.
Στον υπόλοιπο κόσμο, ωστόσο, η ατζέντα έχει αλλάξει. Οι προβληματισμοί που αναπτύσσονται σχετικά με την ψηφιακή σύγκλιση αλλά και την 4η Βιομηχανική Επανάσταση είναι πολύ διαφορετικοί. Τα περισσότερα εκπαιδευτικά συστήματα της υφηλίου κινούνται στους ρυθμούς μιας εποχής που εισάγει τους αυτοματισμούς όλο και περισσότερο στην καθημερινότητα των πολιτών της, ανακατευθύνοντας το παγκόσμιο οικονομικό οικοδόμημα. Κάτι που βεβαίως αλλάζει τελείως τα δεδομένα που διαμορφώνονται στην αγορά εργασίας –σβήνει ολόκληρα επαγγέλματα, εισάγει άλλα και αναδιατάσσει τα προγράμματα σπουδών των ιδρυμάτων ανώτατης εκπαίδευσης παγκοσμίως.
«Η 4η Βιομηχανική Επανάσταση θα αλλάξει όσα ξέρουμε στην παραγωγή, στην απασχόληση, στην εκπαίδευση, στον τρόπο που σκεφτόμαστε και επικοινωνούμε μεταξύ μας, αλλά και με τις μηχανές» λέει σχετικά ο Γιάννης Μαστρογεωργίου, διευθυντής του Δικτύου για τη Μεταρρύθμιση στην Ελλάδα και την Ευρώπη, που ολοκλήρωσε πρόσφατα την πρώτη μεγάλη μελέτη για το θέμα στη χώρα μας.
Τι σημαίνει αυτό; Ολόκληρα επαγγέλματα χάνονται. Με πρώτα στη λίστα με τις κόκκινες εγγραφές τα επαγγέλματα των οδηγών νταλίκας (4 εκατομμύρια άνθρωποι αναμένεται ότι θα μείνουν άνεργοι στις ΗΠΑ τα επόμενα 5 με 10 χρόνια), αλλά και των… ασκούμενων δικηγόρων (η έρευνα που έκαναν στο παρελθόνσε αρχεία κ.λπ. θα γίνεται στο μέλλον από αυτοματοποιημένα συστήματα).
Οπως αναφέρουν τα στοιχεία που έχουν συγκεντρωθεί, κατά την περίοδο 2010-2014 η μέση αύξηση των πωλήσεων ρομπότ ανήλθε στο 17% ετησίως, το δε 2014 οι πωλήσεις αυξήθηκαν κατά 29%, επρόκειτο δηλαδή για τη μεγαλύτερη κατ’ έτος αύξηση που έχει καταγραφεί ποτέ, με τους προμηθευτές εξαρτημάτων για αυτοκίνητα και τη βιομηχανία ηλεκτρικών-ηλεκτρονικών ειδών να αποτελούν τους βασικούς μοχλούς αύξησης των πωλήσεων αυτών.
Σύμφωνα με ανάλυση της McKinsey, 54 εκατομμύρια θέσεις πλήρους απασχόλησης και πάνω από $1,7 τρισ. αμοιβές σχετίζονται με δραστηριότητες οι οποίες μπορούν να αυτοματοποιηθούν στις πέντε μεγαλύτερες οικονομίες της Ευρώπης, Γαλλία, Γερμανία, Ιταλία, Ισπανία και Ηνωμένο Βασίλειο.
Κατ’ επέκταση, η υπόλοιπη υφήλιος δεν συζητά σήμερα αν θα δίνει δωρεάν Ιντερνετ στους φοιτητές της, αλλά πώς θα αναπροσαρμόσει τα εκπαιδευτικά συστήματα, πώς θα μάθει όσο περισσότερους ανθρώπους να διαβάζουν κώδικες και αλγορίθμους, χωρίς να τους στερήσει όμως και τη γνώση του Ομήρου ή του Θουκιδίδη.
Πώς βλέπουν οι Ευρωπαίοι τις ψηφιακές ανατροπές
Πώς όμως αντιδρούν οι πολίτες απέναντι στα νέα δεδομένα που δημιουργεί η χρήση των ρομπότ;
Τον Μάιο του 2017, οι πολίτες των χωρών της ΕΕ σκέφτηκαν τα παραπάνω και απάντησαν στο Ευρωβαρόμετρο: Ανησυχούν, κατανοούν, ελπίζουν ή αδιαφορούν;
Το 75% των ερωτηθέντων πιστεύει ότι οι πιο πρόσφατες ψηφιακές τεχνολογίες έχουν θετικό αντίκτυπο στην οικονομία, 67% στην ποιότητα ζωής τους και 64% στην κοινωνία.
Οι στάσεις των Ευρωπαίων απέναντι στα ρομπότ και την τεχνητή νοημοσύνη είναι γενικά θετικές (61%). Περισσότεροι από οκτώ στους δέκα ερωτηθέντες συμφωνούν ότι τα ρομπότ είναι απαραίτητα, δεδομένου ότι μπορούν να κάνουν πολύ σκληρές ή υπερβολικά επικίνδυνες εργασίες (84%), ενώ το 68% συμφωνεί ότι τα ρομπότ και η τεχνητή νοημοσύνη είναι θετική εξέλιξη για την κοινωνία επειδή βοηθούν τους ανθρώπους να κάνουν τις δουλειές τους ή και να εκτελούν καθημερινές εργασίες στο σπίτι.
Γενικά οι θετικές απόψεις είναι υψηλότερες μεταξύ των ερωτηθέντων που έχουν ακούσει, διαβάσει ή δει κάτι σχετικά με την τεχνητή νοημοσύνη τους τελευταίους 12 μήνες σε σχέση με όσους δεν έχουν (75% έναντι 49%).
Οι ερωτηθέντες, όμως, ανησυχούν για τον αντίκτυπο των ρομπότ και της τεχνητής νοημοσύνης στην απασχόληση: το 74% των ερωτηθέντων αναμένει ότι λόγω της χρήσης ρομπότ και τεχνητής νοημοσύνης θα εξαφανιστούν περισσότερες θέσεις εργασίας από εκείνες που θα δημιουργηθούν.Το 72% των ερωτηθέντων πιστεύει ότι τα ρομπότ κλέβουν τις θέσεις απασχόλησης. Το 44% των ερωτηθέντων που εργάζονται επί του παρόντος πιστεύει ότι η τρέχουσα εργασία τους θα μπορούσε τουλάχιστον εν μέρει να γίνει με ρομπότ ή με τεχνητή νοημοσύνη.
Παρότι η μεγάλη πλειοψηφία των ερωτηθέντων δεν έχει χρησιμοποιήσει ένα ρομπότ στο σπίτι ή στην εργασία (85%), περισσότερο από το ένα τρίτο των ερωτηθέντων λένε ότι θα πρόσφερε άνεση ένα ρομπότ να τους βοηθήσει στη δουλειά (35%) ή να παραλάβει αγαθά (35%).
Πάνω από το ένα τέταρτο των ερωτηθέντων αισθάνονται άνετα με το να έχουν ρομπότ για να τους παρέχει υπηρεσίες και συντροφικότητα όταν θα νιώθουν πως είναι αδύναμοι ή ηλικιωμένοι (26%) ή με την άσκηση ιατρικής λειτουργίας από ρομπότ (26%), ενώ το 22% θα ήταν άνετο να είναι σε αυτοκίνητο χωρίς οδηγό.
Συνολικά, 88% των ερωτηθέντων συμφωνούν ότι τα ρομπότ και η τεχνητή νοημοσύνη είναι τεχνολογίες που απαιτούν προσεκτική διαχείριση εκ μέρους των κατασκευαστών, των αρμόδιων φορέων, της πολιτείας ως προς τη χρήση τους. Μια ελαφρά φοβική στάση αλλά παράλληλα ρεαλιστική και ισορροπημένη, αν συνυπολογίσουμε τον βαθμό γνώσης/άγνοιας των πολιτών επί του θέματος.
«Η χώρα δεν εξελίσσεται σε κανένα επίπεδο στις τεχνολογίες αιχμής, οπότε όλες οι εξελίξεις που έρχονται θα τη βρουν πίσω» λέει σχετικά ο Γιάννης Μαστρογεωργίου.
Φέτος εισήχθησαν 5.266 νέοι φοιτητές στα τμήματα Πληροφορικής αλλά και Αυτοματισμού των ανώτατων ιδρυμάτων της χώρας, με μόρια που ξεκινούσαν από 9.000 «κάτω από τη βάση» (σε τμήματα των ΤΕΙ της επαρχίας) και έφταναν πάνω από 18.000 στα περιζήτητα τμήματα των αστικών κέντρων.
Οι φοιτητές μας λοιπόν θα έχουν φέτος επιδότηση 5 ευρώ τον μήνα για τις συνδέσεις στο Ιντερνετ, αλλά θα έχουν πρόσβαση στα επιστημονικά περιοδικά και τις πηγές που είναι σημαντικές για τις σπουδές τους;
Οι συνδρομές των ΑΕΙ στα επιστημονικά περιοδικά πληρώθηκαν με κόπο τους προηγούμενους μήνες, αλλά ύστερα από ένα γερό… κόψιμο πολλών πηγών.
