Κοντά σε έναν πόλεμο όσο ποτέ άλλοτε τα τελευταία τριάντα χρόνια είναι η ανθρωπότητα, δηλώνει ο γενικός γραμματέας του ΝΑΤΟ. Και είναι μια δήλωση που δεν μπορεί να αγνοήσει κανείς, όχι μόνο της νατοϊκής ιδιότητας αλλά και του ίδιου του προσώπου: του μετριοπαθούς Σοσιαλδημοκράτη και πρώην πρωθυπουργού της Νορβηγίας Γενς Στόλτενμπεργκ. «Η σημερινή κατάσταση μπορεί να έχει απρόβλεπτη εξέλιξη» δήλωσε στην «Γκάρντιαν» με αφορμή την επίσκεψή του στις βρετανικές δυνάμεις που έχουν στρατοπεδεύσει στην Τάπα της Εσθονίας, 120 χιλιόμετρα από τα σύνορα με τη Ρωσία.
Η άλλη πλευρά των ανατολικοευρωπαϊκών συνόρων δεν είναι αφύλακτη –το αντίθετο: περίπου 100.000 είναι οι ρώσοι στρατιώτες που βρίσκονται εκεί. Το πρόβλημα, όμως, δεν εντοπίζεται μόνο εκεί. Βρίσκεται στα πολλά μέτωπα όπου μπορεί να κλιμακωθεί η ένταση ανάμεσα στη Δύση και την Ανατολή: «Εχουμε τη ραγδαία εξάπλωση των όπλων μαζικής καταστροφής στη Βόρεια Κορέα, την τρομοκρατία, την πολιτική και την οικονομική αστάθεια. Και έχουμε και μια πιο αποφασισμένη Ρωσία» επισημαίνει ο Στόλτενμπεργκ.
Στην Κορεατική Χερσόνησο για παράδειγμα, η κυβέρνηση της Νότιας Κορέας εγκατέστησε στο έδαφός της το αντιπυραυλικό σύστημα THAAD προκειμένου να αντιμετωπίσει πιθανές επιθέσεις από τη Βόρεια Κορέα, η οποία προ ημερών εκτόξευσε έναν βαλλιστικό πύραυλο πάνω από την Ιαπωνία, ενώ προχώρησε και στη δοκιμή μιας θερμοπυρηνικής βόμβας. Και σαν να μην έφταναν όλα αυτά, ένας αμερικανός πρόεδρος δείχνει έτοιμος ανά πάσα στιγμή να εκραγεί –ποιος ξεχνά ότι είχε απειλήσει με «οργή και φωτιά» την Πιονγκιάνγκ; «Είναι ένας πιο επικίνδυνος κόσμος» σημειώνει ο Στόλτενμπεργκ. «Γι’ αυτό, πέρα από τις στρατιωτικές επιλογές που έχουμε, η δουλειά μου είναι να διερευνήσω και να υποστηρίξω την έρευνα μιας πολιτικής λύσης στην κρίση».
Αλυσιδωτές ασκήσεις. Ενας γ.γ. του ΝΑΤΟ στον ρόλο της περιστεράς; Ακριβώς. Στο μεταξύ, πάντως, η Σουηδία φαίνεται να πορεύεται με το ρωμαϊκό ρητό si vis pacem, para bellum –εάν θέλεις ειρήνη προετοιμάσου για πόλεμο: σήμερα η Στοκχόλμη ξεκινά σε συνεργασία με τη Βορειοατλαντική Συμμαχία την «Aurora 2017», τη μεγαλύτερη στρατιωτική αμυντική άσκηση των τελευταίων 23 χρόνων. Θα συμμετάσχουν είκοσι χιλιάδες σουηδοί στρατιώτες μαζί με δυνάμεις από τις ΗΠΑ (χίλιοι άνδρες μαζί με ομάδες ελικοπτέρων Απάτσι), τη Δανία, την Εσθονία, τη Φινλανδία, τη Γαλλία, τη Λιθουανία και τη Νορβηγία. Τα γυμνάσια, υπενθυμίζουν οι «Φαϊνάνσιαλ Τάιμς», θα διαρκέσουν τρεις εβδομάδες, δηλαδή μέχρι να ολοκληρωθεί η ρωσική στρατιωτική άσκηση «Δύση 2017» που αρχίζει την ερχόμενη Πέμπτη.
Για πολλούς στην Ανατολική Ευρώπη αυτή η ρωσική άσκηση συνιστά κάτι περισσότερο από σήμα κινδύνου. Σύμφωνα με τον πρόεδρο της Ουκρανίας Πέτρο Ποροσένκο, «η Ρωσία ετοιμάζεται για έναν μακρύ και εκτεταμένο πόλεμο με τη Δύση». Ο ίδιος εκτιμά ότι το Κρεμλίνο δεν προτίθεται να αποσύρει τις ρωσικές δυνάμεις που θα παρατάξει στα σύνορα με τη Λιθουανία και στον ρωσικό θύλακο του Καλίνινγκραντ μετά το πέρας της στρατιωτικής άσκησης, στην οποία συμμετέχει η Λευκορωσία.
Στην άσκηση «Δύση», που θα ολοκληρωθεί στις 20 Σεπτεμβρίου, υποτίθεται ότι συμμετέχουν 5.500 ρώσοι στρατιώτες και 7.200 Λευκορώσοι. Σύμφωνα με δυτικές πηγές ωστόσο, οι εμπλεκόμενοι στρατιώτες θα ξεπεράσουν τους 100.000 κι αυτό από μόνο του αποτελεί ένα πρόβλημα: με βάση το «έγγραφο της Βιέννης» το οποίο έχουν συνυπογράψει τα μέλη της Οργάνωσης για την Ασφάλεια και τη Συνεργασία στην Ευρώπη (ΟΑΣΕ) «όποιο μέλος σχεδιάζει στρατιωτικές ασκήσεις με περισσότερους από 13.000 στρατιώτες θα πρέπει να ενημερώσει τα υπόλοιπα μέλη και να αποδεχθεί την παρουσία ενός ικανού αριθμού παρατηρητών». Στην άσκηση «Δύση», ωστόσο, έχουν προσκληθεί μόλις τρεις παρατηρητές.
Η Ουκρανία ανησυχεί. «Υπάρχουν αναρίθμητες ενδείξεις ότι οι Ρώσοι προετοιμάζονται για έναν πόλεμο ευρωπαϊκών διαστάσεων» επιμένει ο πρόεδρος της Ουκρανίας Πέτρο Ποροσένκο. Αυτό που είναι γνωστό προς το παρόν είναι πως στις ρωσικές ασκήσεις θα συμμετάσχουν εβδομήντα μαχητικά αεροσκάφη και στρατιωτικά ελικόπτερα, άρματα μάχης Τ-72, καθώς και 200 μονάδες του πυροβολικού, πέρα από τα δέκα πολεμικά πλοία που θα πλέουν στα διεθνή ύδατα της Βαλτικής Θάλασσας. Οι στρατηγοί της Μόσχας επιμένουν πάντως ότι δεν υπάρχει τίποτε το επιλήψιμο πίσω από τη μεγαλύτερη συγκέντρωση ρωσικών στρατευμάτων στα ανατολικά σύνορα της Ευρώπης από την εποχή του Ψυχρού Πολέμου.
