Ο Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ, ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, καλεί τα κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης να αξιοποιήσουν το Brexit και την ευνοϊκή οικονομική συγκυρία που σταδιακά τα ωθεί να ξεπεράσουν την κρίση προκειμένου να οικοδομήσουν μια ισχυρότερη ΕΕ, με την ευρωζώνη στην καρδιά του παγκόσμιου εμπορίου.
Ο πρόεδρος της Κομισιόν προτείνει, στην ετήσια ομιλία του για την Κατάσταση της Ενωσης ενώπιον του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στο Στρασβούργο, σχέδιο δράσης για τα εναπομείναντα δύο χρόνια της θητείας του, η οποία θα ολοκληρωθεί λίγο αφότου η Βρετανία θα έχει αποχωρήσει από την ΕΕ, τον Μάρτιο του 2019.
Καθώς η κατάσταση διαφέρει αισθητά από εκείνη των δύο προηγούμενων ετών, όταν κυριαρχούσαν οι υπαρξιακές ανησυχίες λόγω της κρίσης χρέους, η κρίση των προσφύγων και των μεταναστών και το δημοψήφισμα του 2016 για την αποχώρηση της Βρετανίας, αξιωματούχοι σημειώνουν ότι ο Γιούνκερ πρόκειται να καλέσει την ΕΕ να αδράξει την ευκαιρία που της έχει παρουσιαστεί και να προχωρήσει στην περαιτέρω ολοκλήρωσή της.
Συμφωνίες ελεύθερων εμπορικών συναλλαγών
Στην ομιλία του, ο Γιούνκερ αναμένεται να επαναλάβει πως η ΕΕ πρέπει να συνεχίσει να συνάπτει συμφωνίες ελεύθερων εμπορικών συναλλαγών, καθώς οι ΗΠΑ επί των ημερών του προέδρου Ντόναλντ Τραμπ εισέρχονται σε πιο απομονωτική τροχιά. Μετά την Ιαπωνία, η Αυστραλία, η Νέα Ζηλανδία και η Νότια Αμερική είναι οι περιοχές που οι Βρυξέλλες βολιδοσκοπούν για να συναφθούν νέες συμφωνίες.
Παράλληλα, ο Γιούνκερ αναμένεται να ζητήσει από την ΕΕ την υιοθέτηση αυστηρότερης στάσης έναντι της Κίνας για το ντάμπινγκ τιμών και στο εξής να μελετά εξονυχιστικά μελλοντικές επενδύσεις σε στρατηγικούς ευρωπαϊκούς πόρους από δημόσιες επιχειρήσεις κρατών εκτός Ευρώπης.
Ο Γιούνκερ έχει κρούσει επανειλημμένα τον κώδωνα του κινδύνου για τις θορυβώδεις διενέξεις σχετικά με τα ευρωπαϊκά προγράμματα, τα αστικά και τα πολιτικά δικαιώματα, τη δημοσιονομική πολιτική και την εθνική κυριαρχία, που διχάζουν τις χώρες του βορρά και του νότου, τις πλούσιες και τις φτωχές, τις δυτικές και τις ανατολικοευρωπαϊκές του πάλαι ποτέ σοσιαλιστικού μπλοκ.
Η ομιλία καταγράφεται σε μια περίοδο που το ιδρυτικό ζευγάρι της Ενωσης, η Γαλλία και η Γερμανία, προετοιμάζεται για έντονο διάλογο σχετικά με την ενίσχυση του ευρώ και της ευρωζώνης.
Η μεταρρύθμιση της ευρωζώνης
Ο Γιούνκερ αναμένεται να αναφερθεί, σύμφωνα με αξιωματούχους, στο πώς η ευρωζώνη θα μπορούσε να προχωρήσει στη στενότερη ολοκλήρωσή της, με κοινό προϋπολογισμό και κοινό υπουργό Οικονομικών, όπως προτείνει η Γαλλία συναντώντας επιφυλάξεις από μέρους της Γερμανίας, ενώ ταυτόχρονα θα προσπαθήσει να μην αποξενώσει τη μειονότητα των χωρών, ιδίως της ανατολικής Ευρώπης, που δεν έχει ακόμη υιοθετήσει το ευρώ και η φωνή της οποίας στην ΕΕ θα αποδυναμωθεί ακόμη πιο πολύ με την αποχώρηση της Βρετανίας, της σημαντικότερης δύναμης που δεν εντάχθηκε ποτέ στην οικονομική και νομισματική ένωση.
Αναμένεται να εξισορροπήσει τις επικρίσεις εναντίον κυβερνήσεων, ιδιαίτερα της Πολωνίας και της Ουγγαρίας, καθώς και υποψηφίων προς ένταξη χωρών, όπως της Τουρκίας -η οποία κατηγορείται πως υπονομεύει τα δημοκρατικά δικαιώματα-, κάνοντας προτάσεις οι οποίες θα ικανοποιήσουν ανατολικοευρωπαϊκά κράτη, που καταγγέλλουν μέτρα προστατευτισμού στην αγορά εργασίας από μέρους δυτικοευρωπαϊκών χωρών.
Βετεράνος ηγέτης ενός από τα μικρότερα κράτη μέλη της ΕΕ, του Λουξεμβούργου, ο Γιούνκερ υπερασπίζεται πάγια τα δικαιώματα των εθνικών κυβερνήσεων, ιδίως σε ζητήματα όπως είναι η φορολογία, όμως αναμένεται να απευθύνει έκκληση στις κυβερνήσεις να μειώσουν τα πεδία στα οποία ασκούν βέτο στην κοινή, ευρωπαϊκή πολιτική.
Αν και ο Γιούνκερ μπορεί να περιμένει γενικά θερμή υποδοχή στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, με τη θορυβώδη εξαίρεση κομμάτων που τάσσονται εναντίον της ΕΕ, το εάν οι προτάσεις του θα βρουν εφαρμογή θα το δείξουν οι αντιδράσεις των κυβερνήσεων των 27 χωρών-μελών τους επόμενους μήνες.
