Σε τι χρησιμεύουν οι ανασκαφές και τα αρχαία ευρήματα; Πρώτον στους αρχαιολόγους για να γράψουν εργασίες τις οποίες, αν τις διαβάσουν, θα τις αξιοποιήσουν και οι ιστορικοί για να κατανοήσουμε καλύτερα το παρελθόν –κάτι που είναι πιο χρήσιμο στους συγγραφείς ιστορικών μυθιστορημάτων παρά στους πολιτικούς που καμιά διάθεση δεν έχουν να διδαχθούν από το παρελθόν, όπως ξέρουμε. Δεύτερον, τα βλέπουμε εμείς σε αρχαιολογικούς χώρους και μουσεία, τα απολαμβάνουμε, μας καλλιεργούν αισθητικά και ικανοποιούν την περιέργειά μας για το πώς ζούσαν παλιά οι άνθρωποι. Τρίτον, για να συσσωρεύονται σε αποθήκες μουσείων εκατοντάδες χιλιάδες θραύσματα αγγείων και γλυπτών που θα τα ανακαλύψουν ύστερα από χιλιάδες χρόνια άλλοι αρχαιολόγοι –και θα ξαναρχίσει ο κύκλος. Οπως οι σημερινοί επωφελούνται από τους αποθέτες αρχαίων ναών, τα πηγάδια δηλαδή, όπου οι νεωκόροι πετούσαν ό,τι θεωρούσαν άχρηστο.
Για την απόδειξη της «συνέχειας του ελληνισμού» δεν είναι πια χρήσιμες οι αρχαιότητες γιατί ανέλαβαν γενετιστές να αποδείξουν πως είμαστε απόγονοι των Μυκηναίων. Εχουν όμως άλλες δύο χρήσεις: πρώτη, να πλουτίζουν επιτήδειοι. Οι ιστορίες που έχουν αποκαλυφθεί για την Κνωσό και την Ακρόπολη αποδεικνύουν ότι υπάρχουν συμμορίες υπαλλήλων που πλουτίζουν από πλαστά εισιτήρια και από τις πωλήσεις στα εκθετήρια. Οι υπάλληλοι έχουν την κάλυψη συνδικαλιστών (που ίσως είναι συνεταίροι τους στη λεία) και για τούτο οι πολιτικοί δεν τολμούν να βάλουν τάξη –αν δεν είναι συνεταίροι και κάποιοι από αυτούς, αφού, όπως καταλάβαμε από τις αποκαλύψεις της κ. Λούβη, υπάρχει μεγάλη αδιαφάνεια στη διαχείριση των πόρων του ΤΑΠ.
Η δεύτερη χρήση προκύπτει από το ότι η προστασία των αρχαιοτήτων στη χώρα μας είναι εξαιρετικά ισχυρή. Μπορούν λοιπόν λογής λογής ομάδες και πρόσωπα να δημιουργούν προσκόμματα –προκειμένου να επιτύχουν στόχους ιδιοτελείς –οικονομικά ή πολιτικά ή επαγγελματικά σε οποιοδήποτε σημείο πρόκειται να δουλέψει εκσκαφέας. Με πρόσχημα την «προστασία της αρχαίας κληρονομιάς», με τελικό αποτέλεσμα όμως (πέρα από το όφελος των αυτόκλητων προστατών, άλλως νταβατζήδων) να συσσωρεύονται κεραμίδια στις αποθήκες των μουσείων (ή στις αυλές τους, γιατί οι αποθήκες ξεχείλισαν) από τα οποία θα ωφεληθούν, όπως είπαμε, οι συνάδελφοι των σημερινών αρχαιολόγων ύστερα από αιώνες. Γιατί το 99,9% των ευρημάτων ανήκει σε αυτή την κατηγορία.
Η κατασκευή του LHC, του επιταχυντή σωματιδίων του CERN για τον εντοπισμό του μποζονίου του Higgs, κόστισε κάπου έξι δισεκατομμύρια ευρώ –αλλά το κόστος το ανέλαβαν είκοσι χώρες και βεβαίως ο LHC συνεχίζει να λειτουργεί και για άλλα πειράματα. Το κόστος της ματαίωσης της αναμόρφωσης του Ελληνικού θα είναι περί τα 8 δισεκατομμύρια. Μήπως η αρχαιολογική έρευνα στην Ελλάδα και το ενδιαφέρον για τους αρχαιολόγους των απώτερων αιώνων κοστίζει λίγο παραπάνω από όσο αντέχουμε;
