Με πρόσφατο άρθρο ο κ. Ανδρέας Δρυμιώτης εκφράζει την απογοήτευσή του, επειδή σε άρθρο μου στα «ΝΕΑ» (7.9.2017) υποστήριξα ότι η ηλεκτρονική ψηφοφορία στην Κεντροαριστερά εξυπηρετεί τον σημαντικό δημοκρατικό στόχο της διευκόλυνσης της συμμετοχής, όμως απαιτούνται προσεκτικές ρυθμίσεις για τη διασφάλιση της ταυτοποίησης των ψηφοφόρων, ενόψει της διεθνούς εμπειρίας, προκειμένου να μην αμφισβητηθούν το αδιάβλητο, η μυστικότητα και η αξιοπιστία της. Ο κ. Δρυμιώτης θεωρεί την αυτοπρόσωπη παραλαβή μυστικών κωδικών «πρόσχημα» και προτρέπει να «ξεπεράσουμε τον επαρχιωτισμό μας και να υιοθετήσουμε διαδικασίες οι οποίες σε άλλες χώρες δεν αποτελούν πρόοδο, αλλά καθημερινή πρακτική». Απαντώ, ξεκινώντας με ορισμένες ερωτήσεις.
Είναι τεχνοφοβικοί οι Νορβηγοί, που την προηγούμενη Κυριακή ψήφισαν μόνο με φυσική κάλπη, έπειτα από πολυετείς πειραματισμούς στο e-voting; Είναι οπισθοδρομική η ψηφιακά υπερανεπτυγμένη Εσθονία, η μόνη χώρα που εφαρμόζει την εξ αποστάσεως ψηφοφορία, επειδή επιμένει στην αυτοπρόσωπη παραλαβή των μυστικών κωδικών; Είναι αδαείς και αναχρονιστές οι Αμερικανοί, οι Ολλανδοί, οι Φινλανδοί και οι Αυστραλοί που επισημαίνουν τους κινδύνους της ηλεκτρονικής ψηφοφορίας και διστάζουν να την εφαρμόσουν; Αποτελεί πρόσχημα η απόφαση του διεθνούς κύρους Γερμανικού Συνταγματικού Δικαστηρίου, που ακύρωσε την ηλεκτρονική ψηφοφορία σε ομόσπονδο κρατίδιο κρίνοντας ότι δεν πείθει τους πολίτες για το αδιάβλητο και την αξιοπιστία της; Γιατί τα γαλλικά πολιτικά κόμματα δεν έκαναν το βήμα, παρότι εφάρμοσαν την ηλεκτρονική ψηφοφορία στο εξωτερικό, με αυστηρότατη πιστοποίηση σε συνεργασία με τα προξενεία; Θεωρούμε το υπό διαμόρφωση κόμμα της Κεντροαριστεράς αποτελεσματικότερο από όλους τους προηγούμενους;
Ο κ. Δρυμιώτης επικαλείται το παράδειγμα των τραπεζών, παρότι, όπως αναγνωρίζει, «υπάρχουν περιπτώσεις παράνομης χρήσης κάποιας κάρτας». Ας μου επιτρέψει δύο απορίες: Ποια ελληνική τράπεζα ανοίγει λογαριασμό χωρίς έστω μία αυτοπρόσωπη παρουσία; Ιδίως, όμως, ποιος πιστεύει ότι σε μια εκλογική διαδικασία είναι εξίσου ανεκτό το (επιχειρηματικό) ρίσκο που αναλαμβάνουν οι τράπεζες; Ο καθηγητής Πληροφορικής του διάσημου MIT Ron Rivest, σε συνέδριο στο Πανεπιστήμιο Princeton, αφού αναγνωρίζει ότι ουδείς μπορεί να εγγυηθεί το αδιάβλητο στην ηλεκτρονική ψηφοφορία, επισημαίνει: «Μία τράπεζα μπορεί να αποφασίσει πόσο θα ρισκάρει επιχειρηματικά. Ομως οι εκλογές αποτελούν ένα διαφορετικό ζήτημα, αφού η αδιάβλητη ψηφοφορία είναι αδιαπραγμάτευτη». Είναι επαρχιώτης ο Ron Rivest και οι ερευνητές των καλύτερων πανεπιστημίων του κόσμου ή αναζητούν προσχήματα;
Στην αυτοπαρουσίασή του, το περίφημο σύστημα Helios, στο οποίο βασίζονται τα σύγχρονα συστήματα ψηφοφοριών, κλείνοντας αναφέρει: «Αν επιθυμείτε ένα πλήρως επαληθεύσιμο σύστημα ψηφοφορίας, τότε συστήνουμε την αυτοπρόσωπη ψήφο». Το περίφημο IDEA (International Institute for Democracy and Electoral Assistance) εξηγεί ότι σε χώρες με υψηλό δείκτη πολιτικής δυσπιστίας το e-voting δεν ενδείκνυται. Το Πανεπιστήμιο Michigan και το βρετανικό Open Rights Group χαρακτήρισαν διαβλητή ακόμη και την εσθονική διαδικασία που προβλέπει αυτοπρόσωπη παραλαβή PIN και συστήνουν την κατάργηση του e-voting. Μήπως όλα τα προηγούμενα ισχύουν κατά μείζονα λόγο σε μια διαδικασία ανοιχτού καταλόγου, όπως στην Κεντροαριστερά, όπου θα μπορεί να ψηφίσει όποιος θέλει και το αρχείο ψηφισάντων θα καταστρέφεται σε λίγες εβδομάδες; Επιστρέφω λοιπόν το ερώτημα στον κ. Δρυμιώτη: Ποια αντίληψη πάσχει τελικά από ανεύθυνο επαρχιωτισμό και τι (λαϊκιστικά) πολιτικά παιχνίδια λανθάνουν;
Ο Ξενοφών Κοντιάδης είναι καθηγητής Συνταγματικού Δικαίου, πρόεδρος του Ιδρύματος Τσάτσου