Εξτρα δόσεις λιτότητας με νέα μέτρα εμφανίζεται διατεθειμένη να χορηγήσει η κυβέρνηση στην ελληνική κοινωνία στον βαθμό που απειληθεί ο στόχος για πλεόνασμα 3,5% του ΑΕΠ το 2018.
«Εκτιμώ ότι δεν θα υπάρξει μεγάλη απόκλιση για το 2018» είπε χθες κορυφαίος αξιωματούχος του υπουργείου Οικονομικών συμπληρώνοντας πως «αν υπάρξει, θα το δούμε, είμαστε δεσμευμένοι στο 3,5% του ΑΕΠ».
Μέχρι σήμερα, το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο δεν έχει μεταβάλει τις εκτιμήσεις του. Θεωρεί ότι το επόμενο έτος το μάξιμουμ πλεονάσματος που μπορεί να επιτευχθεί είναι 2,2% του ΑΕΠ. Αν οι προβλέψεις του αποδειχθούν ορθές ή έστω αν περάσει στην επικείμενη αξιολόγηση η δική του γραμμή όπως έχει συμβεί στο παρελθόν ακόμα και με λάθος προβλέψεις, ο κίνδυνος για νέα μέτρα που μπορεί να προσεγγίζουν ακόμα και τα 2 δισ. ευρώ είναι ορατός. Ηδη άλλωστε το Ταμείο έχει στρώσει τον δρόμο για επίσπευση της νέας μείωσης του αφορολογήτου, αν όχι και των συντάξεων, και για μετάθεση των αντιμέτρων στο μακρινό, σε συνάρτηση με τον εκλογικό κύκλο, 2023.
Η παράμετρος ΔΝΤ αποτελεί για την κυβέρνηση μία από τις μεγαλύτερες εστίες ανησυχίας. Οχι τη μοναδική.
Ο ορίζοντας για την καθαρή έξοδο από το Μνημόνιο είναι παραπάνω από θολός, με τον αξιωματούχο του υπουργείου Οικονομικών να αποφεύγει την επανάληψη της κατηγορηματικής διαβεβαίωσης του Πρωθυπουργού για καθαρή έξοδο. Ανάμεσα στο clean exit και τις προληπτικές γραμμές πίστωσης υπάρχει πολύ μεγάλο φάσμα, ανέφερε ο αξιωματούχος του υπουργείου, παραπέμποντας όμως στην απόφαση του Eurogroup του Ιουνίου για να υπογραμμίσει πως «πολύς κόσμος θέλει η Ελλάδα να βγει από το πρόγραμμα».
Πριν φτάσουμε στον Αύγουστο του 2018, όταν θεωρητικά τελειώνει το τρίτο Μνημόνιο, προηγείται ένα καυτό φθινόπωρο διαπραγματεύσεων και ένας βαρύς χειμώνας με 95 προαπαιτούμενα έως τα Χριστούγεννα. Το πρώτο ορόσημο εκπνέει στα τέλη Οκτωβρίου. Αξιωματούχος των Βρυξελλών διεμήνυσε χθες ότι τα 800 εκατ. ευρώ της δόσης για την εξόφληση ληξιπρόθεσμων οφειλών δεν θα είναι διαθέσιμα για πάντα, αλλά θα πρέπει να έχουν εκταμιευθεί έως το τέλος του Οκτώβρη. Μετά χάνονται. Μέχρι τότε το υπουργείο Οικονομικών θα πρέπει να αποδείξει με στοιχεία ότι για κάθε δύο ευρώ από την πρώτη δόση του Ιουλίου έβαλε ένα επιπλέον ευρώ ιδίων εσόδων και κυρίως δεν δημιουργήθηκε νέα γενιά ληξιπρόθεσμων υποχρεώσεων.
ΚΑΜΠΑΝΑΚΙΑ. Προς το παρόν, το ενδεχόμενο πρόσθετων μέτρων το 2018 συντηρείται σε χαμηλά επίπεδα από το ευρωπαϊκό σκέλος των δανειστών. Αξιωματούχος της ευρωζώνης, παραμονές της συνεδρίασης του Eurogroup, δήλωσε χθες επί του θέματος πως είναι πολύ νωρίς να πει οτιδήποτε για τον προϋπολογισμό του 2018 πριν υπάρξει ξεκάθαρη εικόνα για τις δημοσιονομικές και οικονομικές επιδόσεις του 2017.
Στον προϋπολογισμό όμως τα πρώτα ανησυχητικά σημάδια με υστέρηση εσόδων κατά 563 εκατ. ευρώ έχουν καταγραφεί ήδη από τον Ιούλιο, γεγονός το οποίο κάθε άλλο παρά απαρατήρητο έχει περάσει. «Μαθαίνω ότι ο φόρος εισοδήματος δεν πηγαίνει καλά, αν και άλλοι φόροι έχουν πάει καλύτερα» πρόσθεσε ο κοινοτικός αξιωματούχος.
Ο στόχος για πρωτογενές πλεόνασμα 1,75% του ΑΕΠ φέτος εκτιμάται από το υπουργείο Οικονομικών πως θα υπερκαλυφθεί αλλά οι τάσεις οχύρωσης ελευθέρων επαγγελματιών και αγροτών απέναντι στο τσουνάμι φόρων και εισφορών προβληματίζουν. Τα εισοδήματα τα οποία δήλωσαν φέτος οι ελεύθεροι επαγγελματίες ήταν χαμηλότερα κατά τουλάχιστον 20% σε σχέση με πέρυσι, ναρκοθετώντας και τις προσδοκίες εσόδων του 2018.
Τα προβλήματα για την κυβέρνηση δεν εξαντλούνται στα πλεονάσματα . Οι απαιτήσεις του ΔΝΤ για άμεση διενέργεια νέων ελέγχων ποιότητας ενεργητικού, το στοίχημα της αναδιανομής των κοινωνικών επιδομάτων με μοιραίες περικοπές για ορισμένες κατηγορίες δικαιούχων και η λίστα των 95 προαπαιτουμένων για τα οποία πρέπει να τρέξει σχεδόν σύσσωμο το Υπουργικό Συμβούλιο συνιστούν πονοκεφάλους.
Ο «ΜΠΟΝΑΜΑΣ». Τα γλυκαντικά σε μια στυφή πολιτική διαδικασία έως τα Χριστούγεννα προβλέπονται ανύπαρκτα. Ακόμα και εάν επιβεβαιωθούν οι προβλέψεις του υπουργείου Οικονομικών για υπερπλεόνασμα και φέτος, η κυβέρνηση δεν θα έχει τη δυνατότητα να επαναλάβει τον περσινό μποναμά στους συνταξιούχους. Η κυβέρνηση έχει ήδη δεσμευθεί (με την περσινή επιστολή Τσακαλώτου) πως ενδεχόμενη υπέρβαση του πλεονάσματος μπορεί να δοθεί μέσω παρεμβάσεων χωρίς επαναλαμβανόμενο χαρακτήρα «σε στοχευμένα μέτρα για την ενδυνάμωση της κοινωνικής προστασίας (ΚΕΑ) και /ή για τη μείωση των φορολογικών βαρών, για τη δημιουργία μαξιλαριού ρευστότητας ή /και για την αποπληρωμή ληξιπρόθεσμων οφειλών».
Ορισμένες πληροφορίες αναφέρουν πως αν υπάρξει πράγματι παραπάνω πλεόνασμα οι δανειστές θα ζητήσουν να τροφοδοτήσει το μαξιλάρι ρευστότητας για την επόμενη μέρα του τρίτου Μνημονίου.