Η Ευρώπη προχωράει με «τον αέρα στα πανιά της» όπως είπε ο πρόεδρος της Επιτροπής Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ. Η Ελλάδα όμως απουσιάζει (ή μήπως αποκλείεται;). Απουσιάζει από επιμέρους συναντήσεις κρατών-μελών της Ενωσης που πραγματοποιούνται με θεματολογία που ενδιαφέρει άμεσα τη χώρα μας. Καταγράφω ορισμένες από τις πλέον πρόσφατες συναντήσεις άμεσου ελληνικού ενδιαφέροντος από τις οποίες η Ελλάδα ήταν απούσα: (α) η συνάντηση που συγκάλεσε ο πρόεδρος της Γαλλίας Εμανουέλ Μακρόν με θέμα τη μετανάστευση και με συμμετοχή Γερμανίας, Ιταλίας και Ισπανίας. Μπορεί η έμφαση να ήταν στη μετανάστευση από τις χώρες της Αφρικής αλλά και η Ελλάδα δέχεται σημαντικό αριθμό μεταναστών και από την αφρικανική ήπειρο, (β) η συνάντηση της «διαδικασίας του Βερολίνου», η οποία ασχολείται με θέματα των Δυτικών Βαλκανίων και στην οποία συμμετείχαν Γερμανία, Γαλλία, Ιταλία, Αυστρία και οι βαλκανικές χώρες, (γ) η συνάντηση του Νότιου Κουαρτέτου (Southern Quartet) με συμμετοχή Γαλλίας, Ιταλίας, Ισπανίας και Πορτογαλίας για την ενίσχυση της ασφάλειας της μεσογειακής λεκάνης, (δ) η συνάντηση του Στρατηγικού Φόρουμ του Blend – Σλοβενία (Blend Strategic Forum) με θέμα και πάλι τα Βαλκάνια και στην οποία συμμετείχαν παράγοντες της Ευρωπαϊκής Ενωσης αλλά και ο τούρκος υπουργός Εξωτερικών Μεβλούτ Τσαβούσογλου αλλά απουσίαζε βεβαίως η Αθήνα. Η Ελλάδα συμμετέχει μόνο στη Σύνοδο του Ευρωπαϊκού Νότου μαζί με τις άλλες μεσογειακές χώρες (η επόμενη συνάντηση έχει προγραμματισθεί για 9-10 Οκτωβρίου στη Λευκωσία).
Η πλέον χτυπητή και ζημιογόνα απουσία είναι αυτή από τις διαδικασίες /συναντήσεις που αφορούν τα Δυτικά Βαλκάνια και την προοπτική ένταξής τους στην Ενωση. Και η απουσία είναι ακόμη πιο ενοχλητική καθώς η Ελλάδα με την «Ατζέντα της Θεσσαλονίκης» υπήρξε η χώρα που στην προεδρία του 2003 άνοιξε την ευρωπαϊκή προοπτική για τις βαλκανικές χώρες. Αλλά βεβαίως ήταν το 2003, την περίοδο που η Ελλάδα είχε φωνή, λόγο, επιρροή στην Ευρώπη και ευρύτερα.
Αυτονόητο είναι ότι η Ελλάδα θα πρέπει να συμμετέχει σε ομαδοποιήσεις / διαδικασίες / συναντήσεις που αποβλέπουν στην προώθηση και όχι υπονόμευση των στόχων της ενοποιητικής διαδικασίας. Ως υπονομευτική λ.χ. θεωρείται η Πρωτοβουλία των Τριών Θαλασσών (Three Seas Initiative) που ξεκίνησε από τις Πολωνία και Κροατία και φέρνει σ’ ένα κοινό πλαίσιο χώρες που βρίσκονται ανάμεσα σε τρεις θάλασσες, τη Βαλτική, Αδριατική και Μαύρη Θάλασσα, δηλαδή δώδεκα συγκεκριμένες χώρες –Αυστρία, Βουλγαρία, Εσθονία, Κροατία, Τσεχία, Ουγγαρία, Λετονία, Λιθουανία, Πολωνία, Ρουμανία, Σλοβενία, Σλοβακία. Στόχος της πρωτοβουλίας είναι –υποτίθεται –η προώθηση των βασικών δικτύων υποδομής (ενέργεια, κ.ά.). Ωστόσο η γεωγραφική διάταξη των χωρών αυτών εγείρει σοβαρότερα ερωτήματα, καθώς παραπέμπει ευθέως σε προσπάθειες του Μεσοπολέμου για τη δημιουργία ομάδας κρατών ανάμεσα στη Γερμανία και τη Ρωσία για την αναχαίτιση και τον «έλεγχο» των δύο αυτών δυνάμεων. Κάτι αντίστοιχο υποπτεύεται το Βερολίνο ότι επιχειρείται αυτή τη στιγμή με την Πρωτοβουλία των Τριών Θαλασσών –ότι έχει δηλαδή γεωπολιτικές προεκτάσεις που μπορεί να έχουν ως κατάληξη τη διαίρεση της Ευρώπης και την υπονόμευση της ευρωπαϊκής ενοποίησης…
