Τον γύρο της Ευρώπης με ποδήλατο μέσα από ένα ενιαίο δίκτυο ποδηλατοδρόμων που θα περνά και από την Ελλάδα θα έχουν τη δυνατότητα να πραγματοποιούν σε λίγο καιρό οι λάτρεις της ορθοπεταλιάς. Το Εurovelo, ένα φιλόδοξο πρόγραμμα που υλοποιεί η Ευρωπαϊκή Ομοσπονδία Ποδηλατών σε συνεργασία με εθνικούς φορείς, περιλαμβάνει ήδη 45.000 χιλιόμετρα ποδηλατικών μονοπατιών στη Γηραιά Ηπειρο, ενώ στην πλήρη ανάπτυξή του θα καλύπτει 15 διαδρομές συνολικής έκτασης 70.000 χιλιομέτρων. Η Ελλάδα περιλαμβάνεται στη μεσογειακή διαδρομή που διασχίζει έντεκα χώρες, ξεκινώντας από το Καντίθ της Ισπανίας και καταλήγοντας στην Κύπρο, αλλά και στη διαδρομή της Ανατολικής Ευρώπης, η οποία ξεκινά από το Βόρειο Ακρωτήρι στη Νορβηγία και μέσω Φινλανδίας, Εσθονίας, Λετονίας, Λιθουανίας, Πολωνίας, Ουγγαρίας, Σλοβακίας, Σερβίας, Σκοπίων και Θεσσαλονίκης καταλήγει στην Αθήνα (http://www.eurovelo.com/en/eurovelos).
Η ποδηλασία κερδίζει έδαφος τα τελευταία χρόνια και ο ποδηλατικός τουρισμός έχει μετατραπεί σε βιομηχανία με υψηλά κέρδη: Αρκεί να αναλογιστεί κάποιος ότι ο τζίρος από τον ποδηλατικό τουρισμό στην Ευρώπη ανέρχεται σε 44 δισ. ευρώ, ποσό συγκρίσιμο με τα οικονομικά μεγέθη της κρουαζιέρας… Το 2012, σύμφωνα με έρευνα του Ευρωκοινοβουλίου, στην Γηραιά Ηπειρο πραγματοποιούνταν ετησίως 2,3 δισεκατομμύρια τουριστικά ταξίδια με ποδήλατο, ενώ περισσότεροι από 20 εκατομμύρια ποδηλάτες διανυκτέρευαν για μία ή περισσότερες νύχτες κατά τη διαδρομή.
Παρά τις σοβαρές καθυστερήσεις που σημειώθηκαν στην Ελλάδα σε σχέση με άλλες χώρες –κάτι που έκανε την Ευρωπαϊκή Ομοσπονδία Ποδηλάτων να σκεφτεί ακόμη και να αφαιρέσει τη χώρα μας από τις διαδρομές της -, οι προσπάθειες για την υλοποίηση του σχεδιασμού επί ελληνικού εδάφους έχουν ξεκινήσει εδώ και λίγο καιρό –τουλάχιστον σε επίπεδο προγραμματισμού –με πρωτεργάτη την Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας. Οπως εξηγεί ο Σπύρος Παπαγεωργίου εκ μέρους της ΜΚΟ «Πόλεις για το Ποδήλατο», η οποία συνιστά τον ελληνικό εταίρο της Ευρωπαϊκής Ομοσπονδίας, «χάθηκαν πολύτιμα χρόνια και κατασπαταλήθηκαν χρήματα. Πλέον, όμως, η Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας έχει μπει μπροστά, έχει γίνει συνεργάτης στην υλοποίηση της διαδρομής και έχει δει θετικά το θέμα». Σημειώνεται ότι για τη μεσογειακή διαδρομή, η οποία διέρχεται από την Πάτρα, η Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας έχει προβλέψει προϋπολογισμό 252.400 ευρώ.
Η διαμόρφωση των διαδρομών με τρόπο που τις καθιστά κατάλληλες να ενταχθούν στο δίκτυο Eurovelo περιλαμβάνει συγκεκριμένα βήματα. «Κατ’ αρχάς επιλέγεται και σχεδιάζεται μια διαδρομή ευνοϊκή για αυτόν τον σκοπό. Δηλαδή διαδρομές με μικρές υψομετρικές διαφορές, διαδρομές που να μην είναι καθόλου επικίνδυνες από αυτοκίνητα, άρα δίκτυα όπου το ανώτατο επιτρεπόμενο όριο ταχύτητας είναι τα 50 χλμ./ώρα –όπως για παράδειγμα ένας παράδρομος κάποιας οδού ταχείας κυκλοφορίας ή μια παλιά Εθνική Οδός. Στη συνέχεια αυτά τα δίκτυα συνδέονται με δευτερεύοντες δρόμους όπως π.χ μικρούς εγκαταλειμμένους δρόμους ή καλά πατημένα μονοπάτια σε χωράφια» λέει ο Σπύρος Παπαγεωργίου. «Ο σχεδιασμός έχει ήδη γίνει για την Ελλάδα σε συνεργασία με την Ευρωπαϊκή Ομοσπονδία Ποδηλασίας. Στη συνέχεια, από τις περιφέρειες απαιτούνται τα εξής: Να τοποθετηθούν ενημερωτικές πινακίδες για τους ποδηλάτες, να υπάρξει καλή αστυνόμευση των δρόμων ώστε να μη γίνεται υπέρβαση του ορίου ταχύτητας –αυτό είναι το δυσκολότερο και μπορεί να επιτευχθεί μόνο σε συνεργασία με τις τοπικές κοινωνίες –και τέλος να αναδειχθούν οι διαδρομές».
Ιρλανδικό μοντέλο ανάπτυξης
Ενδεικτικό είναι το παράδειγμα της Ιρλανδίας. Μια παλιά εθνική οδός μήκους 43 χιλιομέτρων τέθηκε ξανά σε λειτουργία ως δρόμος για ποδηλάτες και ως τμήμα του δικτύου Eurovelo το 2011. Το έργο κόστισε 6 εκατ. ευρώ και το μονοπάτι δέχτηκε την πρώτη χρονιά 145.000 επισκέπτες, τη δεύτερη 175.000 και την τρίτη 200.000. Σύμφωνα με τα στοιχεία, δημιούργησε 38 νέες θέσεις εργασίας και βοήθησε στο να σταθεροποιηθούν άλλες 56 ενώ το κέρδος για την τοπική κοινωνία εκτιμάται σε τουλάχιστον 7,2 εκατ. ευρώ ετησίως.
