Μετωπική σύγκρουση για την αξιολόγηση

Κόκκινο πανί παραμένει η αξιολόγηση για τους δημοσίους υπαλλήλους, μετά και την τροπολογία που κατέθεσε την περασμένη εβδομάδα στη Βουλή η υπουργός Διοικητικής Ανασυγκρότησης Ολγα Γεροβασίλη. Ετοιμη να δώσει σκληρή μάχη δηλώνει σε όλους τους τόνους η ΑΔΕΔΥ, η οποία αποφάσισε τη συνέχιση της απεργίας – αποχής από την αξιολόγηση.

Την ερχόμενη εβδομάδα, πιθανότατα την Τρίτη, αναμένεται να ψηφιστεί στη Βουλή η τροπολογία του υπουργείου Διοικητικής Ανασυγκρότησης, με την οποία γίνεται μια ύστατη ενέργεια να «ξεμπλοκάρει» το θέμα της αξιολόγησης του Δημοσίου. Επειτα από τρεις αποτυχημένες προσπάθειες να εφαρμοστεί ο νόμος 4369/2016, το υπουργείο έρχεται με την τροπολογία να δώσει, όπως αναμένει, λύση στο πρόβλημα, καθώς η ολοκλήρωση της διαδικασίας είναι ένα από τα βασικά προαπαιτούμενα της τρίτης αξιολόγησης.

Υπενθυμίζεται πως η πρώτη εγκύκλιος του υπουργείου, προκειμένου να ολοκληρωθεί η αξιολόγηση των δημοσίων υπαλλήλων, έληξε στις 31 Μαρτίου. Η ηγεσία του υπουργείου επανήλθε με νέα εγκύκλιο, η οποία όμως είχε επίσης άδοξο τέλος τον περασμένο Ιούνιο. Η τρίτη και τελευταία προσπάθεια-τελεσίγραφο –κατά τους συνδικαλιστές, και η πιο εκφοβιστική –ώστε να τελειώσει το θέμα της αξιολόγησης έπεσε στο κενό, αφού στις 8 Αυγούστου, τελευταία ημέρα, κατά την οποία θα έπρεπε να έχουν ολοκληρωθεί και παραδοθεί τα φύλλα αξιολόγησης των υπαλλήλων, η αποχή τους από τη διαδικασία ήταν σχεδόν μαζική. Σημειώνεται ότι από τα μέσα Μαρτίου η ΑΔΕΔΥ έχει κηρύξει απεργία – αποχή από την αξιολόγηση, με τα ποσοστά αποχής να αγγίζουν τον περασμένο Αύγουστο το 90% –ακόμη και το 100% σε κάποιες υπηρεσίες, σύμφωνα με τη συνδικαλιστική οργάνωση.

Με τη νέα τροπολογία, η οποία αναμένεται να ψηφιστεί εντός της εβδομάδας στη Βουλή, ουσιαστικά το υπουργείο πετάει το μπαλάκι στους προϊσταμένους, οι οποίοι καλούνται να εφαρμόσουν την αξιολόγηση. Σύμφωνα με τα όσα προβλέπονται, αξιολογητές των υπαλλήλων θα είναι οι δύο ιεραρχικά προϊστάμενοί τους, οι οποίοι θα πρέπει να κινήσουν τη διαδικασία και να συμπληρώσουν τα χαρτιά, κρίνοντας τους υφισταμένους τους. Στην περίπτωση που δεν το πράξουν, δεν θα έχουν δικαίωμα εκ νέου διεκδίκησης θέσης ευθύνης, «δεν δύνανται να συμμετέχουν σε διαδικασίες επιλογής και τοποθέτησης προϊσταμένων», όπως αναφέρεται χαρακτηριστικά στο κείμενο της τροπολογίας.

Οπως είχε δηλώσει η υπουργός Ολγα Γεροβασίλη στη Βουλή, καλώντας τους βουλευτές να υπερψηφίσουν τις διατάξεις της τροπολογίας, «το σύστημα της αξιολόγησης αποτελεί αναγκαίο συστατικό για την εύρυθμη και δημοκρατική λειτουργία της Δημόσιας Διοίκησης. Αξιολόγηση για εμάς δεν σημαίνει ούτε διαθεσιμότητες ούτε απολύσεις. Ταυτόχρονα όμως δεν μπορεί να σημαίνει αποχή από τα εκ του νόμου καθήκοντα και απαξίωση της λειτουργίας των δομών του Δημοσίου. Αντίθετα, για εμάς αξιολόγηση σημαίνει αξιοκρατία, διαφάνεια και κοινωνική λογοδοσία. Σημαίνει βελτίωση του υπαλλήλου με στοχευμένες δράσεις επιμόρφωσης και αναβάθμισης των ικανοτήτων και δεξιοτήτων του. Σημαίνει βελτίωση συνολικά του παρεχόμενου διοικητικού έργου προς όφελος των πολιτών, και αυτή είναι η φιλοσοφία που διατρέχει όλες τις διατάξεις του συστήματος αξιολόγησης».

Την έντονη αντίδρασή της εκφράζει η ΑΔΕΔΥ, η οποία κάνει λόγο για νομοθέτηση της απεργοσπασίας. Οπως επισημαίνει στα «ΝΕΑ» ο προεδρεύων της ΑΔΕΔΥ Γιάννης Πάιδας, «το θέμα της αξιολόγησης είναι θεμελιώδες για εμάς και φυσικά είμαστε υπέρ μιας αξιολόγησης στον δημόσιο τομέα, αρκεί αυτή να γίνεται με τον σωστό τρόπο και με αξιοκρατικά κριτήρια και όχι εκβιαστικά και τιμωρητικά, όπως προωθείται τώρα».

Κι αυτό, όπως εξηγεί, είναι κάτι που προβλέπει ήδη ο νόμος που έχει ψηφίσει η κυβέρνηση. «Αυτό που ζητάμε εντόνως είναι να εφαρμοστεί ο νόμος, ο οποίος αναφέρει πως πρώτα, πριν προχωρήσει η αξιολόγηση των υπαλλήλων, θα πρέπει να γίνει η αξιοκρατική επιλογή των στελεχών της Δημόσιας Διοίκησης. Αντί αυτού, το υπουργείο θέλει να πραγματοποιήσει την αξιολόγηση με τμηματάρχες “εκλεκτούς” της κυβέρνησης» προσθέτει ο Γιάννης Πάιδας.

Σε σύσκεψη όλων των ομοσπονδιών του Δημοσίου που πραγματοποιήθηκε την περασμένη Τετάρτη στην Αθήνα, η ΑΔΕΔΥ αποφάσισε ομόφωνα –κι αυτό, σύμφωνα με τους συνδικαλιστές, έχει μεγάλη σημασία –τη συνέχιση της απεργίας – αποχής. «Μέχρι στιγμής, η αποχή των δημοσίων υπαλλήλων στα υπουργεία από τη διαδικασία είναι πολύ υψηλή. Είναι ενδεικτικό πως η μη συμμετοχή στην αξιολόγηση στο υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης φτάνει το 93%. Εμείς δεν πρόκειται να μπούμε σε αυτό το εκβιαστικό δίλημμα. Ο εκφοβισμός και η ρύθμιση για ανταπεργία δεν θα περάσουν. Θα το φτάσουμε μέχρι τέλους» δηλώνει το μέλος της Εκτελεστικής Επιτροπής της ΑΔΕΔΥ Δημήτρης Μπράτης.

Οπως τονίζει ο προεδρεύων της ΑΔΕΔΥ Γιάννης Πάιδας, μετά την κατάθεση της τροπολογίας, όπως είναι λογικό, υπάρχει ανησυχία και προβληματισμός στους κόλπους των δημοσίων υπαλλήλων, κυρίως στους προϊσταμένους. «Σκεφτείτε ότι υπάρχουν άνθρωποι με πολλά προσόντα που ενδιαφέρονται να εξελίξουν την καριέρα τους και τώρα το υπουργείο τούς βάζει το μαχαίρι στον λαιμό. Στη σύσκεψη που είχαμε, αποφασίσαμε να συμπαρασταθούμε και να στηρίξουμε με κάθε τρόπο προϊσταμένους και διευθυντές, στους οποίους πέφτει τώρα το βάρος. Επίσης, σε περίπτωση αρνητικής αξιολόγησης η υπουργός δήλωσε πως η αξιολόγηση δεν συνδέεται με απολύσεις ή διαθεσιμότητα, ωστόσο κάποιος με μια αρνητική αξιολόγηση ποιος μας λέει ότι δεν θα έχει δυσμενή αντιμετώπιση μέσα στην υπηρεσία του;» αναρωτιέται.

Συμπληρώνει, δε, πως είναι απορίας άξιο το γεγονός ότι το υπουργείο για ένα τόσο σημαντικό θέμα που αφορά το Δημόσιο δεν κάλεσε σε διαβούλευση την ΑΔΕΔΥ, που εκπροσωπεί 650.000 δημοσίους υπαλλήλους. Με ανακοίνωσή της η Εκτελεστική Επιτροπή της ΑΔΕΔΥ καλεί όλους τους εργαζομένους στο Δημόσιο, αύριο Τρίτη 19 Σεπτεμβρίου στη 1 το μεσημέρι, σε συγκέντρωση διαμαρτυρίας στηνΠλατεία Κλαυθμώνος και πορεία προς τη Βουλή, κηρύσσοντας παναττική στάση εργασίας από τις 12.30 έως τη λήξη του ωραρίου λειτουργίας των υπηρεσιών.

Πάντως, μιλώντας σε ραδιοφωνικό σταθμό την περασμένη Πέμπτη, ο υπουργός Εσωτερικών Πάνος Σκουρλέτης δήλωσε έτοιμος να συζητήσει πρόταση της ΑΔΕΔΥ για την αξιολόγηση. «Ανεξάρτητα από το τι λέει η κυβέρνηση, θέλω να δω να κατατίθεται από την ΑΔΕΔΥ η άποψη των εργαζομένων για την αξιολόγηση και να συζητήσουμε πάνω σε αυτήν την πρόταση. Εάν συμφωνήσουμε σε αυτό, όλα τα άλλα είναι εύκολα» τόνισε.

Κύκλοι του υπουργείου επισημαίνουν στα «ΝΕΑ» πως η αίσθηση που υπάρχει είναι πως η διαδικασία της αξιολόγησης, μετά και την ψήφιση της τροπολογίας, θα προχωρήσει κανονικά και πως αναμένεται να έχει ολοκληρωθεί έως τα τέλη του Οκτωβρίου. Εξάλλου, όπως υπογραμμίζουν, η αξιολόγηση που αφορά το 2016 δεν θα προσμετράται ως βαθμολογικό κριτήριο, καθώς θα έχει έναν πιο πιλοτικό χαρακτήρα. «Θέλουμε αρχικά να εδραιωθεί η κουλτούρα της αξιολόγησης και από την επόμενη εφαρμογή της διαδικασίας να έχουν καθοριστεί με ακρίβεια όλες οι παράμετροι. Η λογική είναι ότι ακόμη κι όσοι λάβουν αρνητική αξιολόγηση να έχουν τη δυνατότητα να βελτιωθούν μέσα από εκπαιδεύσεις και σεμινάρια». Πηγές του υπουργείου, πάντως, υποστηρίζουν πως ο μέσος υπάλληλος δεν φοβάται την αξιολόγηση και πως όλο αυτό το αρνητικό κλίμα έχει να κάνει και με το γεγονός ότι επί εποχής Μητσοτάκη είχε συνδεθεί με διαθεσιμότητες.

Η αξιολόγηση θα πρέπει να είναι κομμάτι της συλλογικής αξιοποίησης του ανθρώπινου δυναμικού, τονίζει στα «ΝΕΑ» ο καθηγητής της Εθνικής Σχολής Δημόσιας Διοίκησης και πρώην βουλευτής του Ποταμιού Παναγιώτης Καρκατσούλης.

«Ολες οι προσπάθειες αξιολόγησης έχουν αποτύχει για έναν βασικό λόγο: την αξιολόγηση θα την κάνουν διευθυντές και προϊστάμενοι, οι οποίοι βρίσκονται στις θέσεις που απασχολούνται κατ’ ανάθεση, αφού κρίσεις έχουν να γίνουν από το 2014. Υπάρχει, λοιπόν, τρομακτικό έλλειμμα εμπιστοσύνης. Την αξιολόγηση θα πρέπει να την κάνει μια ανεξάρτητη Αρχή, η οποία θα λογοδοτεί στη Βουλή και όχι στην κυβέρνηση. Τώρα, με τον φόβο μήπως η αξιολόγηση έχει δυσμενείς επιπτώσεις για τους αξιολογητές, όλοι θα πάρουν “άριστα”».

Για τον Παναγιώτη Καρκατσούλη, η συγκεκριμένη απόπειρα αξιολόγησης θα μείνει στα χαρτιά. «Βρίσκονται σε πανικό για να κλείσουν όπως όπως την αξιολόγηση, καθώς θα πρέπει να δείξουν κάτι στους θεσμούς. Η αξιολόγηση μπάζει από παντού».