Η Ελλάδα αριστεύει, αλλά δεν επωφελείται! Διακόσιες πενήντα χιλιάδες έλληνες επιστήμονες εργάζονται αυτή τη στιγμή στο εξωτερικό (αριθμός ρεκόρ σε σύγκριση με άλλες χώρες), ενώ η χώρα μας παράγει 2.000 διδακτορικές διατριβές ετησίως σε επιστημονικούς τομείς αιχμής.
«ΤΑ ΝΕΑ»» παρουσιάζουν αδημοσίευτα στοιχεία του Εθνικού Κέντρου Τεκμηρίωσης που φωτογραφίζουν τον επιστημονικό χάρτη της Ελλάδας και δείχνουν ότι η χώρα μας έχει αυτή τη στιγμή στο δυναμικό της περίπου 82.683 επιστήμονες πρώτης γραμμής στην κατηγορία της έρευνας και ανάπτυξης (στον δημόσιο και τον ιδιωτικό τομέα). Διαθέτει όμως και έναν… σκοτεινό αριθμό εξ αυτών πιθανά υποαπασχολούμενους.
Μάλιστα, όπως προκύπτει από τα στοιχεία, η Ελλάδα είναι απλά κοντά στον μέσο όρο των χωρών της ΕΕ στα νούμερα πτυχιούχων που αποφοιτούν από τα πανεπιστήμιά της, αλλά αρκετά πιο πάνω από τον μέσο όρο σε διδάκτορες και εξειδικευμένους επιστήμονες. Πού βρίσκονται όλοι αυτοί οι άνθρωποι;
Την ίδια στιγμή, όμως, η φετινή έκθεση του ΟΟΣΑ για την παιδεία («Education at a glance 2017») αποκαλύπτει ότι η Ελλάδα είναι τρίτη από το τέλος στις χώρες με τη μεγαλύτερη απορρόφηση πτυχιούχων από την αγορά εργασίας με 35% άνεργους πτυχιούχους, με αμέσως επόμενες την Ιταλία και τη Σαουδική Αραβία!
Αυξάνονται οι δημοσιεύσεις
Σε μια προσπάθεια να καταγράψει όλα τα δεδομένα στα θέματα του brain drain, το Ελληνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης συγκεντρώνει για πρώτη φορά στοιχεία για το θέμα, από τα οποία και προκύπτει ότι αυξάνονται οι επιστημονικές δημοσιεύσεις Ελλήνων στο εξωτερικό, κάτι που δείχνει ότι οι αριθμοί εκείνων που εγκαταλείπουν τη χώρα αυξάνονται στην περίοδο της κρίσης.
Στην Ελλάδα έχουμε πολύ υψηλά ποσοστά νέων υποψήφιων διδακτόρων (22%-23%) σε δυναμικές επιστημονικές περιοχές, όπως οι επιστήμες μηχανικού και τεχνολογίας και οι επιστήμες υγείας και πρόνοιας, καταλαμβάνοντας τη 2η και την 3η θέση αντίστοιχα στην ΕΕ28.
Οπως αναφέρουν τα στοιχεία του Κέντρου Τεκμηρίωσης, η εγχώρια επιστημονική κοινότητα καταγράφει διαχρονικά μια αυξανόμενη παρουσία στις επιστημονικές δημοσιεύσεις ακόμα και μέσα στην περίοδο της οικονομικής κρίσης. Σύμφωνα με τα στοιχεία της βάσης Web of Science για τις δημοσιεύσεις σε επιστημονικά περιοδικά που συλλέγει και επεξεργάζεται το ΕΚΤ, το 2014 καταγράφηκαν 10.793 δημοσιεύσεις επιστημόνων από ελληνικά ιδρύματα.
Αν, δε, σχετιστεί ο αριθμός των δημοσιεύσεων ως προς τις δαπάνες για έρευνα και ανάπτυξη, τότε η επιστημονική «παραγωγικότητα» της χώρας βρίσκεται στην 3η θέση στην ΕΕ.
Εργο με διεθνή αναγνώριση
Τη ίδια στιγμή, αυξάνονται οι αναφορές που λαμβάνουν οι ελληνικές επιστημονικές δημοσιεύσεις (αναφορές δηλαδή ξένων επιστημόνων στο έργο τους).
Για το 2010-2014, οι αναφορές ανήλθαν στις 334.992, όταν το 2008-2012 ήταν 287.802 (αύξηση πάνω από 16%).
Μεγάλη σημασία παρουσιάζει ο δείκτης απήχησης των επιστημονικών δημοσιεύσεων, αφού οι ελληνικές δημοσιεύσεις λαμβάνουν κατά μέσον όρο 6,13 αναφορές ανά δημοσίευση και υπερβαίνουν τον ευρωπαϊκό μ.ό. και του ΟΟΣΑ. Τέλος, ένα μεγάλο ποσοστό δημοσιεύσεων από διάφορες επιστημονικές περιοχές ξεπερνά κατά πολύ σε απήχηση τον παγκόσμιο μ.ό. και κατατάσσεται στο 1% και και 5% των καλύτερων δημοσιεύσεων στον κόσμο.
Η χώρα μας καταγράφει 1.820 συμμετοχές ελληνικών φορέων σε 1.139 έργα συνολικής χρηματοδότησης ύψους 565 εκατ. ευρώ, κάτι που σημαίνει ότι η χώρα βρίσκεται στην 9η θέση μεταξύ των χωρών της ΕΕ.
«Παρά την ύπαρξη αξιόλογου επιστημονικού και ερευνητικού ανθρώπινου δυναμικού στη χώρα, είτε αυτό εκφράζεται σε όρους προσωπικού Ε&Α είτε σε όρους αποφοίτων Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης και νέων διδακτόρων, η σύνδεση του ερευνητικού κόσμου με τις επιχειρήσεις αποτελεί ζητούμενο για την ελληνική κοινωνία και οικονομία» λένε εκπρόσωποι του Κέντρου.
