H Πορτογαλία ξεμπέρδεψε με τα Μνημόνια, έχει βγει στις αγορές και προχθές είχε μια ακόμη επιτυχία: αναβαθμίστηκαν τα ομόλογά της σε «επενδυτική βαθμίδα» –δεν είναι πλέον junkbonds, μπορούν να τα αγοράζουν και θεσμικοί επενδυτές, όχι μόνο κερδοσκόποι. Υπήρξε και μια άλλη πορτογαλική επιτυχία φέτος: ο σοσιαλιστής πρώην πρωθυπουργός της Αντόνιο Γκουτέρες είναι από την 1η Ιανουαρίου γενικός γραμματέας του ΟΗΕ. Ο ίδιος ήταν προηγουμένως επί δέκα χρόνια ύπατος αρμοστής του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες. Και ένας άλλος πορτογάλος πρωθυπουργός, κεντροδεξιός αυτός, ο Εμανουέλ Μπαρόζο ήταν για δέκα χρόνια πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.
Επειδή τα κράτη τα διαχειρίζονται πολιτικοί, οι επιτυχίες (των κρατών, όχι των πολιτών τους) πρωτίστως οφείλονται στα προσόντα των πολιτικών τους –και οι αποτυχίες τους, φυσικά. Μάλλον σχετίζονται λοιπόν οι αποτυχίες του ελληνικού κράτους με το γεγονός ότι δεν υπάρχουν έλληνες πολιτικοί με προσόντα που να επιτρέπουν διεθνή αναγνώριση. Και δεν είναι θέμα μεγέθους ή πλούτου, η Πορτογαλία είναι μικρότερη από την Ελλάδα σε όλα: έκταση, πληθυσμό, οικονομία.
Ας προσθέσω ότι και βούλγαροι πολιτικοί τα πάνε πολύ καλά: Η Κρισταλίνα Γκεοργκίεβα εγκατέλεψε πέρυσι την αντιπροεδρία τηςΚομισιόν για να αναλάβει τη διοίκηση της Παγκόσμιας Τράπεζας και η Ιρίνα Μπόκοβαείναι γενική διευθύντρια τηςUNESCO. Για την ποιότητα του πολιτικού μας προσωπικού δεν φταίει λοιπόν ούτε η Τουρκοκρατία ούτε ότι «εδώ είναι Βαλκάνια». Ας σκεφθούμε όμως κάτι άλλο: αρχαιότερος βουλευτής της Μπούντεσταγκ είναι ο Βόλφανγκ Σόιμπλε και της Βουλής ο Γιάννης Τραγάκης. Χρειάζονται μεγάλες πολιτικές ικανότητες για να εκλέγεσαι αδιαλείπτως επί 45χρόνια –στη Γερμανία πρέπει να έχεις αυτές του κ. Σόιμπλε, στην Ελλάδα αυτές του κ. Τραγάκη.
Υπάρχουν χιλιάδες επιστήμονες, καλλιτέχνες, αθλητές, συγγραφείς, επιχειρηματίες που έχουν διαπρέψει διεθνώς. Οι πολιτικοί μας διαπρέπουν μόνο στη χώρα μας. Ναι, αλλά εμείς τους εκλέγουμε, εικόνα μας είναι. Δεν συμφωνώ: δεν εκλέγουμε όποιον θέλουμε αλλά μεταξύ αυτών που μας προτείνουν τα κόμματα. Και για να προταθείς για δημόσιο αξίωμα, πρέπει να περάσεις από φίλτρα –που δεν έχουν σχέση με τον κόσμο αλλά με τον κομματικό μικρόκοσμο. Φίλτρα που δεν είναι αξιοκρατικά, είναι εξουσιαστικά: περνάνε από τους πόρους τους μόνο όσοι υπηρετούν τις υπάρχουσες κομματικές εξουσιαστικές σχέσεις. Κάποιος που μπορεί να σταδιοδρομήσει αλλού δεν έχει λόγο να εμπλακεί στην πολιτική. Υπάρχουν φυσικά εξαιρέσεις, που τις γνωρίζουμε και τις τιμάμε, αλλά τα ελληνικά κόμματα έχουν γίνει αποκομμένοι από την κοινωνία μηχανισμοί αναπαραγωγής εξουσίας ομάδων και οικογενειών. Και αν δεν αλλάξει αυτό, θα συνεχίσουμε να έχουμε πολιτικούς που θα θεωρούνται σπουδαίοι μόνο μεταξύ μας –και ίσως τελικά, μόνο μεταξύ τους. Εμείς θα υφιστάμεθα τα Μνημόνια που θα υπογράφουν.