Η ελληνική κυβέρνηση βλέπει φως στο τούνελ. Στην ευρωζώνη, όμως, σχεδιάζουν τούνελ μακράς διαρκείας για την επόμενη μέρα της λήξης του τρίτου Μνημονίου, με ενδεχόμενα νέα μέτρα, δεδομένη πολυετή αυστηρή εποπτεία και πιθανόν χωρίς πρόσθετη χρηματοδότηση. Κάτι σαν Μνημόνιο χωρίς λεφτά, το οποίο προφανώς μπορεί να μην ονομάζεται Μνημόνιο για ευνόητους λόγους. Ενας νέος μηχανισμός ειδικά για την Ελλάδα των ειδικών συνθηκών.
Τα ακριβή χαρακτηριστικά της επόμενης μέρας σήμερα δεν τα γνωρίζει κανείς. Είναι οι παράγοντες της χρονικής και συνεπούς ολοκλήρωσης της τρίτης αξιολόγησης, του συσχετισμού πολιτικών δυνάμεων κυρίως στη Γερμανία, αλλά και της στάσης του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου αστάθμητοι προς το παρόν. Μια πρόγευση όμως των όσων σχεδιάζονται έδωσε η συνέντευξη του επικεφαλής του EuroWorking Group Τόμας Βίζερ (στο insider.gr).
Ο αυστριακός επικεφαλής του EWG, ο οποίος συχνά πυκνά έχει ταυτιστεί με τη γραμμή Σόιμπλε, προδιαγράφει τη λήξη του τρίτου Μνημονίου το καλοκαίρι του 2018, υπό την προϋπόθεση ομαλών εξελίξεων στο μέτωπο των εκκρεμών αξιολογήσεων, σκληρή εποπτεία στη συνέχεια σε ένα νέο πλαίσιο κομμένο και ραμμένο στις ιδιαιτερότητες της Ελλάδας και μάλιστα χωρίς την ύπαρξη προληπτικής γραμμής στήριξης. Το ενδεχόμενο πρόσθετων μέτρων, ανοιχτό.
Η ΓΡΑΜΜΗ ΠΙΣΤΩΣΗΣ. Κατά την άποψή του, η ελληνική κυβέρνηση δεν θα ζητήσει την παροχή προληπτικής γραμμής πίστωσης, αλλά παράλληλα «ούτε και τα άλλα κράτη-μέλη θα θελήσουν να συνεχιστεί η στήριξη της Ελλάδας». Η απουσία ανάγκης χρηματοδοτικής στήριξης ερμηνεύεται υπό το πρίσμα των περιορισμένων χρηματοδοτικών αναγκών μετά το πέρας του τρίτου Μνημονίου, συνδέεται με τη δέσμευση πρωτογενών πλεονασμάτων 3,5% του ΑΕΠ έως και το 2022 και λιγότερο –απ’ ό,τι φαίνεται –με ενδεχόμενη ρύθμιση του ελληνικού χρέους.
Ο Βίζερ δεν μετατοπίζεται σε σχέση με την επίσημη γραμμή του Eurogroup πως, εφόσον χρειαστεί, μετά τη λήξη του προγράμματος θα υπάρξουν πρόσθετες παρεμβάσεις στο μέτωπο του χρέους, αν και σε δύο σημεία της συνέντευξής του υπογραμμίζει τις εξαιρετικά ευνοϊκές συνθήκες χρηματοδότησης που απολαμβάνει η Ελλάδα. Κάνει λόγο για «χρηματοοικονομική νιρβάνα» και για ένα «εξαιρετικά ευεργετικό πρόγραμμα δανεισμού σε σύγκριση με οποιαδήποτε άλλη κυβέρνηση παγκοσμίως, εκτός από το Βατικανό, με υπερ-εκτενείς ωριμάσεις και περιόδους χάριτος καθώς και με υπερ-χαμηλά επιτόκια». Οι δηλώσεις αυτές δεν προδιαγράφουν διάθεση γενναιόδωρων νέων ρυθμίσεων στο χρέος. Ακόμα όμως και εάν υπάρξουν νέες παρεμβάσεις, όπως η αναμενόμενη επιστροφή των κερδών των κεντρικών τραπεζών και της ΕΚΤ από τη διακράτηση των ελληνικών ομολόγων, δεδομένο είναι πλέον ότι θα συνοδεύεται από προϋποθέσεις.
«Αν υπάρξει απόφαση για ελάφρυνση χρέους, τότε θα πρέπει να εφαρμοστεί μετά την ολοκλήρωση του προγράμματος. Κάποιες αποφάσεις θα εφαρμοστούν άμεσα, ενώ άλλες θα υλοποιούνται τμηματικά στο πέρασμα του χρόνου, όπως η μεταφορά των κερδών SMP και ANFA» σημειώνει.
ΣΤΕΝΟΣ ΚΟΡΣΕΣ. Ο επικεφαλής του EWG είναι ιδιαίτερα αποκαλυπτικός και για τον στενό κορσέ των επόμενων ετών, ο οποίος σχεδιάζεται ειδικά για την Ελλάδα, χωρίς να αποκλείονται νέα μέτρα.
«Θα υπάρξει ένα πλαίσιο πολιτικής το οποίο μπορεί να ενεργοποιηθεί το 2019 και το 2020. Πρόκειται για ένα πλαίσιο που δεν είχαμε στις περιπτώσεις άλλων κρατών υπό πρόγραμμα και συνδέεται με τις αποφάσεις που λήφθηκαν για την ανάγκη νέων έκτακτων μέτρων εφόσον υπάρξει ανάγκη κατά τη διάρκεια των ετών 2019 και 2020. Μπορεί να δούμε νέα μέτρα, αλλά εξαρτάται από ποια σενάρια θα επαληθευτούν, οι πιο απαισιόδοξες προβλέψεις του ΔΝΤ ή οι πιο αισιόδοξες από την πλευρά των ευρωπαϊκών θεσμών και της ελληνικής κυβέρνησης».
Η κυβέρνηση, όπως είναι γνωστό, έχει ήδη ψηφίσει μέτρα ύψους 5,1 δισ. ευρώ, τα οποία αφορούν κυρίως την καθήλωση του αφορολόγητου ορίου σε έως και 5.700 ευρώ και το νέο μαχαίρι στις συντάξεις σε ποσοστό έως και 18%. Τα μέτρα αυτά έχει συμφωνηθεί πως θα εφαρμοστούν, βρέξει – χιονίσει, τη διετία 2019-20, αλλά δεν αποκλείεται να έρθουν πιο κοντά, ακόμα και από το 2018, αναλόγως των δημοσιονομικών και μακροοικονομικών εξελίξεων. Ακόμα και αυτά όμως ενδέχεται, όπως προκύπτει από τις δηλώσεις Βίζερ, να συμπληρωθούν με νέα.
ΤΙ ΕΧΕΙ ΓΙΝΕΙ. Μέχρι τώρα, η Ελλάδα έχει την ιδιαιτερότητα της μεγαλύτερης παραμονής –οκτώ χρόνια θα κλείσουμε και βλέπουμε –σε καθεστώς Μνημονίων. Ισπανία, Ιρλανδία, Πορτογαλία και Κύπρος βγήκαν από τα Μνημόνια πολύ πιο γρήγορα και μάλιστα με έξοδο «καθαρή». Η εποπτεία στις περιπτώσεις τους προβλέπεται μέχρι την αποπληρωμή του 75% των χρεών τους, αλλά η Ελλάδα είναι πολύ πιο σύνθετη περίπτωση. «Υπάρχει το πλαίσιο εποπτείας που έχει εφαρμοστεί στα κράτη τα οποία ήταν σε πρόγραμμα, όπως έγινε σε Ισπανία, Ιρλανδία, Πορτογαλία και Κύπρο.
Η Ελλάδα θα υπαχθεί σε ανάλογη εποπτεία μέχρι την αποπληρωμή του 75% των χρεών, αλλά ο βαθμός εποπτείας τουλάχιστον τα πρώτα χρόνια θα είναι πιο έντονος σε σύγκριση για παράδειγμα με την Ιρλανδία», σημειώνει ο Βίζερ.
