…Τα φουγάρα καπνίζουν. Τα σπίτια «δίνουν την ψευδαίσθηση της στέγης». Οι δρόμοι της «λαβύρινθοι με δυσωδία». Μια προσφυγογειτονιά του Μεσοπολέμου η Δραπετσώνα στις αρχές του 20ού αιώνα. Οι άνθρωποί της ζουν στις παράγκες. Υποφέρουν από τη φτώχεια και τον ξεριζωμό. Θα εργαστούν στα Λιπάσματα και τα Τσιμέντα. Θα πολεμήσουν στην Αντίσταση, θα εξοριστούν στη χούντα. Οι εργατικές συνοικίες θα στηθούν πλάι στους ρεμπέτικους τεκέδες με θαμώνες τον Βαμβακάρη και τον Μπάτη, δίπλα στους οίκους ανοχής, εκεί όπου αργότερα θα ζήσουν την μεγάλη απόδραση των Βούρλων.
Ενας ιστορικός περίπατος στους δρόμους της, που θα αποκαλύψει τα υλικά από τα οποία είναι φτιαγμένη η Δραπετσώνα αλλά και τις ανθρώπινες ιστορίες που τη συνοδεύουν, θα πραγματοποιηθεί την Κυριακή 1η Οκτωβρίου από το Εθνικό Ιδρυμα Ερευνών, το ΕΜΠ και την Αντιπεριφέρεια Πειραιά. Μια ιδιαίτερη ξενάγηση πλάι στις παράγκες και τα παραπήγματα, στα ερειπωμένα εργοστάσια και τις εργατικές πολυκατοικίες.
ΠΡΟΣΕΓΓΙΖΟΝΤΑΣ ΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑ. «Η Δραπετσώνα έζησε για πάρα πολλά χρόνια στη σκιά της πόλης του Πειραιά και ταυτίστηκε προπολεμικά με το περιθώριο λόγω των πορνείων, των τεκέδων, του κόσμου του λιμανιού. Στη συνέχεια οι κάτοικοί της μπλέχτηκαν στην Αντίσταση, πολέμησαν στη γερμανική κατοχή με το ΕΑΜ και τον ΕΛΑΣ και σιγά σιγά όπως πολλές προσφυγικές περιοχές απέκτησε τα χαρακτηριστικά της κόκκινης γειτονιάς. Μεταπολεμικά έζησε και πάλι την περιθωριοποίηση λόγω της αριστερής τοποθέτησης των κατοίκων της. Επειτα οι παράγκες γκρεμίστηκαν, η γειτονιά άλλαξε», λέει η Ελένη Κυραμαργιού, η οποία θα πραγματοποιήσει την ξενάγηση ως ιστορικός και επιστημονική συνεργάτρια στο Ινστιτούτο Ιστορικών Ερευνών του ΕΙΕ. «Αυτοί οι περίπατοι έχουν πολλαπλό ενδιαφέρον. Και η ανταπόκριση του κόσμου είναι σημαντική. Πριν από τρία χρόνια είχα ξανακάνει ξενάγηση στη Δραπετσώνα και συμμετείχαν περίπου 800 άτομα. Ηταν κάτοικοι, εκπαιδευτικοί αλλά και κάποιοι που θέλουν να γνωρίζουν μια περιοχή όχι με μια απλή βόλτα αλλά μέσω της ιστορίας της. Είχαν έρθει άνθρωποι των οποίων οι γονείς εργάστηκαν στα εργοστάσια της Δραπετσώνας και θεώρησαν ευκαιρία να επισκεφθούν το μέρος όπου έζησαν οι δικοί τους», συμπληρώνει.
Η ξενάγηση θα πραγματοποιηθεί στο πλαίσιο διεπιστημονικού ερευνητικού προγράμματος του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών και του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου με τίτλο «Προσφυγικές γειτονιές του Πειραιά – Από την ανάδυση στην ανάδειξη της ιστορικής μνήμης», που έχει ως στόχο να μελετήσει το σύνολο των προσφυγικών συνοικισμών οι οποίοι αναπτύχθηκαν στην περιοχή μετά το 1922 και να δημιουργήσει τον πολεοδομικό και ιστορικό άτλαντα του προσφυγικού Πειραιά.
«ΤΑ ΝΕΑ» παρουσιάζουν σήμερα τους βασικούς σταθμούς της ξενάγησης.
