«Δεν έχω την τόλμη να σε διώξω χωρίς γνώμη της πόλης, προτού ρωτήσω αυτήν τι να κάνω» λέει ο κάτοικος του Ιππιου Κολωνού προς τον Οιδίποδα στο κορυφαίο έργο του Σοφοκλή. Το ζήτημα της πόλης ως πεδίου ανθρώπινης συνύπαρξης ήταν από τότε κρίσιμο και θα έφτανε να απασχολεί μέχρι σήμερα μελετητές, θεατρικούς σκηνοθέτες και πολίτες. Ποια είναι όμως η σύγχρονη πόλη; Ποιες οι δυναμικές, οι συγκρούσεις, οι συλλογικές διαδικασίες που τη διαμορφώνουν; Ιδού μερικά ερωτήματα που αναμένεται να τεθούν από το τριετές καλλιτεχνικό και ερευνητικό πρόγραμμα «Αρχαίο δράμα: Διεπιστημονικές και διακαλλιτεχνικές προσεγγίσεις», με ειδικό για φέτος θεματικό άξονα την κουλτούρα της πόλης ή τους εντός της μετασχηματισμούς και ανακατατάξεις. Πραγματοποιείται στο Ιδρυμα Μιχάλης Κακογιάννης και είναι ενταγμένο στο Περιφερειακό Επιχειρησιακό Πρόγραμμα «Αττική 2014-2020».
Από τους βασικούς συμμετέχοντες, το διεθνές δίκτυο ερευνητών και καλλιτεχνών Contested Cities (ελληνιστί Αμφισβητούμενες Πόλεις) που με ορμητήριο πανεπιστήμια όπως του Λιντς και της Μαδρίτης έρχεται να ανοίξει και στην Ελλάδα τον διάλογο μεταξύ αρχαίου δράματος και σπουδών αστικού χώρου, εστιάζοντας στις έννοιες του εξευγενισμού (gentrification) και του εκτοπισμού. «Αναζητούμε τις πρακτικές εκτοπισμού πληθυσμών εντός μιας πόλης –πρακτικές που από τη Λατινική Αμερική σταδιακά μεταφέρονται και στον ευρωπαϊκό χώρο –αλλά και τις δυναμικές, τις συγκρούσεις και τις νοηματοδοτήσεις κοινοτήτων που προκύπτουν, με τη βοήθεια εργαστηρίων, σεμιναρίων, φωτογραφικών εκθέσεων ή καλλιτεχνικών δράσεων» εξηγούσε ο ερευνητής του Πανεπιστημίου του Λιντς, Μάικλ Γιανόσκα.
«ΑΝΤΙΓΟΝΗ» ΚΑΙ ΠΡΟΣΦΥΓΕΣ. Η παράσταση «d_i_s_P_L_A_C_E_d», (28-30 Σεπτεμβρίου), υπό την καθοδήγηση των σκηνοθετών Χουάνφρα Ροντρίγκεζ και Μαρία Εσκομπάρ και με τη δραματουργία του Γιώργου Ροδοσθένους, αναπληρωτή καθηγητή του Πανεπιστημίου του Λιντς, αναμειγνύει θέατρο και χορό και συνδυάζει αποσπάσματα από την «Αντιγόνη», τις «Τρωάδες» ή τον «Οιδίποδα επί Κολωνώ» με μαρτυρίες προσφύγων της Μικράς Ασίας, πολιτικών εξορίστων του ελληνικού Εμφυλίου ή κατοίκων τού υπό αναβάθμιση αθηναϊκού κέντρου.
Στα σεμινάρια και εργαστήρια (έως 26/9), για τις έννοιες της αποξένωσης ή της κοινότητας και του συλλογικού μπορεί κανείς να παρακολουθήσει εισηγήσεις με τίτλους όπως «Εξουσία και χώρος – μια ύπουλη αλληλεπίδραση» της Γεωργίας Αλεξανδρή από το Αυτόνομο Πανεπιστήμιο της Μαδρίτης (και εκ των συντελεστών του όλου προγράμματος), ένα εργαστήριο με θέμα «Ο ήχος στην πόλη» του βέλγου ντοκιμενταρίστα Ρούβεν Ρεχ, αλλά και ένα ακόμα με τίτλο «Ο Δούρειος Ιππος» της πορτογαλικής καλλιτεχνικής κολεκτίβας Left Hand Rotation, στο οποίο το ξύλινο άλογο του Επειού θα συμβολίζει την αντιμετώπιση του εξευγενισμού ως «δώρου πολιτισμού».
Στο διεθνές φόρουμ με τίτλο «Αρχαίο δράμα και αστικός χώρος» (23-24 Σεπτεμβρίου), ο πρύτανης της ΑΣΚΤ Πάνος Χαραλάμπους θα παρουσιάσει μια εισήγηση με τίτλο «Voice-o-graph» και ο ηθοποιός Αργύρης Πανταζάρας θα μιλήσει για την παράσταση «Μητρόπολη» ως «ανασύνθεση των υλικών του αρχαίου δράματος», ο καθηγητής Γεωγραφίας του Πανεπιστημίου του Λιντς, Πολ Ρούτλετζ, θα κάνει λόγο για «Εισβολείς του χώρου, χωρικές στρατηγικές και τόπους παρέμβασης στα αστικά κοινά», ενώ η Αγγελική Πούλου, υποψήφια διδάκτωρ του Πανεπιστημίου της Σορβόννης και επί της διαμόρφωσης του περιεχομένου δράσεων του ιδρύματος, θα μιλήσει για τις «Αναπαραστάσεις της πόλης στις παραστάσεις αρχαίας ελληνικής τραγωδίας στο ψηφιακό θέατρο». «Ελπίζουμε να φανεί ότι το αρχαίο δράμα λειτουργεί ως βαρόμετρο, ως καλειδοσκόπιο του παρόντος» έλεγε η Πούλου στη χθεσινή παρουσίαση. «Και όχι ως αποθήκη όπου προστρέχουμε όταν δεν έχουμε έμπνευση».