Στην ομιλία του στον Οργανισμό των Ηνωμένων Εθνών, ο Τραμπ επιτέθηκε με σφοδρότητα εναντίον της Βόρειας Κορέας, απειλώντας την ευθέως με αφανισμό. Σε ένα φόρουμ που δημιουργήθηκε με στόχο την ειρηνική διευθέτηση των διαφορών ανάμεσα στα κράτη, ο Τραμπ δεν άφησε κανένα περιθώριο για διπλωματία ή για διαπραγματεύσεις. Την ίδια στιγμή κατήγγειλε τη συμφωνία του Ομπάμα για το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν ως τη χειρότερη συμφωνία που έχει συνάψει ποτέ η Αμερική. Μια θεμελιώδης αντίφαση, τη στιγμή που η συμφωνία αυτή απέτρεψε το Ιράν από το να γίνει Βόρεια Κορέα. Να καταστεί, δηλαδή, μια πυρηνική δύναμη που θα αποτελούσε απειλή για την ειρήνη στη Μέση Ανατολή αλλά και ευρύτερα. Η ενδεχόμενη ακύρωση της συμφωνίας όχι μόνο θα βλάψει την αξιοπιστία των ΗΠΑ, αλλά θα δημιουργήσει προβλήματα στις σχέσεις της με τις άλλες μεγάλες δυνάμεις που συμμετέχουν σε αυτή. Και ουσιαστικά θα δημιουργήσει άλλη μια απειλή απέναντι στην οποία η Αμερική δεν θα έχει πολλές και καλές επιλογές. Την ώρα μάλιστα που το Ιράν φαίνεται να τηρεί τους όρους της συμφωνίας.

Η ομιλία του θύμισε την ομιλία του Μπους για τον «άξονα του κακού». Μόνο που ο Τραμπ δεν έδειξε καμιά διάθεση για το νεοσυντηρητικό πρότζεκτ του εκδημοκρατισμού της Μέσης Ανατολής ή οποιασδήποτε άλλης περιοχής του κόσμου.

Το δόγμα που ξεδίπλωσε στην ομιλία του αντλεί από την πολιτική παράδοση του Αντριου Τζάκσον, μια παράδοση λαϊκισμού και εσωστρέφειας. Που εστιάζει περισσότερο στα εσωτερικά πράγματα και δείχνει ελάχιστο ενδιαφέρον να ηγηθεί της Δύσης.

Ο κόσμος του Τραμπ είναι το κρατοκεντρικό μοντέλο της Βεστφαλίας. Ενας κόσμος κυρίαρχων κρατών που δρουν με γνώμονα το εθνικό συμφέρον. Ενα σύστημα ισορροπίας των μεγάλων δυνάμεων, τις οποίες ο Τραμπ απέφυγε επιμελώς να θίξει στην ομιλία του. Και ο ρόλος της ηγέτιδας δύναμης της Δύσης συρρικνώνεται σε μια στενή αντίληψη του εθνικού συμφέροντος που συμπυκνώνεται στο σύνθημα «πρώτα η Αμερική». Είναι ένα σύνθημα και ένα όραμα που απευθύνεται στις δυνάμεις του εθνικισμού απέναντι στις δυνάμεις της παγκοσμιοποίησης, που στην Αμερική έφεραν την εκλογή του Τραμπ.

Ο Τραμπ περιέγραψε τη συμμετοχή της Αμερικής στις διεθνείς συμβάσεις απλά ως μια συναλλαγή από την οποία δεν μπορεί να παίρνει λιγότερα απ’ όσα δίνει. Είτε πρόκειται για το ΝΑΤΟ είτε πρόκειται για εμπορικές συμφωνίες είτε πρόκειται για τη συμφωνία για την κλιματική αλλαγή.

Ηταν η πρώτη φορά, μεταπολεμικά, που αμερικανός πρόεδρος δεν έδωσε ένα όραμα για τη θέση της Αμερικής στον κόσμο και για τη συμβολή της στην αντιμετώπιση των μεγάλων προκλήσεων και των προβλημάτων που αντιμετωπίζει ο πλανήτης. Ηταν μια ομιλία που θύμιζε τη σκοτεινή περίοδο του Μεσοπολέμου.

Ο Κωνσταντίνος Αρβανιτόπουλος είναι καθηγητής Διεθνούς Πολιτικής, πρώην υπουργός

Τελευταία Νέα