Η Κεντροαριστερά εννοεί τον εαυτό της είτε ως πληρεξούσια, είτε ως οικόπεδο απειλούμενο με καταπάτηση, είτε ως αμαρτωλή, εν πάση περιπτώσει οι ιδεολογικές ανασφάλειες και οι αμφιβολίες για τη φυσιογνωμία της, την κάνουν απόκρημνη και αμυντική. Λόγω μιας εξαιρετικά περιπεπλεγμένης κατάστασης, στο ιδεολογικό, στο οργανωτικό, ακόμη και συναισθηματικό και προσωπικό επίπεδο, όλο το πρόβλημα καθορισμού ορίων, προσδιορισμού πολιτικού προσώπου και σχήματος, εξελίσσεται σε μια υπόθεση απλής πολιτικής γεωμετρίας. Πόσο απέχει από τη ΝΔ και πόσο από τον ΣΥΡΙΖΑ; Συχνά δε αυτό το τοπογραφικό αποτελεί την κύρια ορίζουσα των υποψηφίων. Αποστάσεις και μέτρα. Σε κάποιο βαθμό αυτό αποτελεί γενετικό στοιχείο της πολιτικής της εκφώνησης, ενώ θα έπρεπε να είναι περιφερειακό και δευτερεύον γνώρισμα. Η μέριμνα για καλογραμμένη απόσταση που τη διαφοροποιεί από τα δύο ισχυρότερα κόμματα μετατρέπεται σε κυτταρικό χαρακτηριστικό και καταδυναστεύει την ποιότητα της εκφώνησής της. Το πρόβλημα όμως είναι η ταυτότητα του χώρου κι όχι οι χιλιομετρικές αποστάσεις από τον αντίπαλο. Γιατί τότε γίνεσαι αντίλαλος. Στο «Νησί των καταραμένων» του Μάρτιν Σκορσέζε, ο ήρωας μη αντέχοντας τη δολοφονία των παιδιών του με πνιγμό από την ψυχασθενή σύζυγό του, μη αντέχοντας ότι στη συνέχεια τη σκότωσε πυροβολώντας την, μη αντέχοντας ότι δεν πρόβλεψε, ότι εν τέλει ο ίδιος συνοικοδόμησε το πολλαπλό φονικό, κατασκεύασε έναν άλλο εαυτό, μεταπήδησε σε μια νέα ταυτότητα, επιλέγοντας μια σειρά από ταυτίσεις, από μεταμφιέσεις, από μετατοπίσεις, από μεταθέσεις, διαμορφώνοντας ένα ολικό άλλο.
Το εύρημα του έργου πέρα από τους χώρους, τους χρόνους και τις φάτσες, πέρα από την υποβλητική οργάνωση ήχων, φωτός και κινήσεων, είναι ότι ο ήρωας είχε εν τέλει μια διάνοιξη στο συνειδησιακό μισοσκόταδο, μια θεραπευτική υπέρβαση της ψευδαίσθησης. Κατάλαβε την ψευδή ανάμνηση, τη μακρά οφθαλμαπάτη, ζύγισε ότι τελικά δεν αντέχει, και επέλεξε τη λοβοτομή. Μια πιο ακραία συνέχεια της διαύγασης του Βιζυηνού: «Μετεβλήθη εντός μου ο ρυθμός του κόσμου». Ναι, η ταυτότητα του μέσου πολίτη έχει κλονιστεί δομικά. Προσπαθεί να ανασυσταθεί στα κόμματα, κυρίως όμως βρίσκει τον εαυτό του στην εγκατάλειψη των κομμάτων. Είναι επιπόλαιο (και προϊόν έπαρσης) να ερμηνεύεται η Κεντροαριστερά ως απλή μάχη φιλοδοξιών. Είναι ένας ευαίσθητος χώρος, επιθετικός, αποκαμωμένος, αντιφατικός, με πολλές γλώσσες, μεικτή μνήμη με σχισματικές αναφορές. Σαν να περπατάει ο μέτοχος (του) στην έρημο, χωρίς σημάδια που να καθοδηγούν, χωρίς ίχνη να ακολουθήσει. Ο πυρήνας του νέου μικροαστού είναι η απέλευση, η απομάκρυνση, η απομάγευση, η εγκατάλειψη, παρά η έλευση, η προσέγγιση, η πίστη. Η μεγάλη και ταραχώδης κινητικότητα της Κεντροαριστεράς αναμοχλεύει ό,τι τη συνέστησε στις πολλές διακυμάνσεις και φάσεις της ιστορίας της. Δεξιές και αριστερογενείς πεποιθήσεις, προοδευτική σκέψη, άνιση συμπεριφορά, ένα κράμα κακίας, καθεστωτισμού, αίσθησης αδικίας, και μερικές φορές μακροσκοπικό βλέμμα. Είναι ο χώρος που πρέπει να κοπιάσει για να σταθεί εκ νέου στην ιστορική σιγουριά και να επικοινωνήσουν μαζί του οι εξ αριστερών «αντίπαλοι».
Ο Δημήτρης Σεβαστάκης είναι βουλευτής ΣΥΡΙΖΑ Σάμου και πρόεδρος της Διαρκούς Επιτροπής Μορφωτικών Υποθέσεων
