Το Βερολίνο έχει πολλά πρόσωπα. Στις εκλογές οι διαφορές γίνονται ακόμα πιο εμφανείς. Η Λαντσμπέργκερ Αλέ είναι η κεντρική λεωφόρος του Ανατολικού Βερολίνου για το Μαρτσάν, αριστερά και δεξιά δεσπόζουν τα πολυώροφα συγκροτήματα με τα ομοιόμορφα, απρόσωπα διαμερίσματα-κλουβιά. Τα περισσότερα έχουν ανακαινιστεί, σε πολλά προστέθηκε χρώμα στην πρόσοψη για να σπάει το μονότονο γκρίζο. Ηταν από τις πιο υποβαθμισμένες περιοχές του Ανατολικού Βερολίνου όταν έπεσε το Τείχος. Εκεί ζουν από τα μέσα της δεκαετίας του ’90 περίπου 30.000 Ρωσογερμανοί. Για τους φτωχούς συγγενείς, το Δυτικό Βερολίνο ήταν ακριβό, το Ανατολικό ήταν άδειο και φτηνό. Συνολικά 2,5 εκατομμύρια Ρωσογερμανοί ήρθαν από την πρώην Σοβιετική Ενωση. Είναι σήμερα η πολυπληθέστερη ομάδα μεταναστών που ψηφίζει στις εκλογές της Κυριακής.

Οι δρόμοι του Βερολίνου είναι γεμάτοι με αφίσες αυτές τις ημέρες, φτάνοντας όμως στο Μαρτσάν πληθαίνουν αισθητά οι αφίσες του AfD. Το νέο, ακροδεξιό, εθνικολαϊκιστικό κόμμα μοιάζει να πιάνει τον σφυγμό των Ρωσογερμανών. «Ενας από τους λόγους είναι ο φόβος που υπήρχε στη δεκαετία του ’90 για τον ισλαμικό κίνδυνο στη Ρωσία» εξηγεί στα «ΝΕΑ» ο Αλεξάντερ Ράιζερ, γεννημένος στο Βλαδιβοστόκ, που ήρθε στο Μαρτσάν με την οικογένειά του στα μέσα του ’90. «Οι Ρωσογερμανοί», λέει, «φοβούνται ότι και η Γερμανία θα βυθιστεί στο ίδιο χάος».

Υπάρχει και ο κοινωνικός φθόνος απέναντι στους σημερινούς πρόσφυγες. «Οταν ήρθαμε εμείς, δεν μας φρόντισε κανένας» συνηθίζουν να λένε οι Ρωσογερμανοί. «Δεν μας περίμεναν στους σταθμούς, δεν μοίρασαν δώρα. Τώρα έρχονται οι πρόσφυγες και είναι όλοι ενθουσιασμένοι». Είναι δύσπιστοι με το «θα τα καταφέρουμε» της Μέρκελ. Γνωρίζουν από τη δική τους εμπειρία πόσο δύσκολη είναι η ενσωμάτωση.

Η πρώτη γενιά δεν ήξερε τι είναι δημοκρατία, καθοριστική ήταν και είναι η εθνική ταυτότητα, η εθνικοφροσύνη που προπαγανδίζει το AfD. «Στο σοβιετικό διαβατήριο υπήρχαν η υπηκοότητα και η εθνικότητα. Εκεί έγραφε εθνικότητα γερμανική» λέει στα «ΝΕΑ» η Ολγα Βίτλιφ. «Στην οικογένεια διαπαιδαγωγήθηκα να είμαι υπερήφανη που είμαι Γερμανίδα, γιατί οι Γερμανοί είναι ιδιαίτερα εργατικοί, τακτικοί» λέει η 45χρονη Βίτλιφ. Η ίδια είναι μουσουλμάνα, από τη μητέρα της, αλλά φοβάται τον ισλαμικό εξτρεμισμό, με την έκρηξη της προσφυγικής κρίσης εντάχθηκε στο ΑfD, κολλάει αφίσες, μετέφρασε το πρόγραμμα στη ρωσική γλώσσα.

Αντίθετα, ο Αλεξάντερ Ράιζερ δίνει τη μάχη της ενσωμάτωσης των Ρωσογερμανών μέσα από τον σύλλογο Vision. Σε αντίθεση με τους νέους, λέει, η πρώτη γενιά βλέπει ρωσικά κανάλια, που διοχετεύουν ψευδείς ειδήσεις, fake news. Κραυγαλέα περίπτωση ήταν ο ανύπαρκτος βιασμός της έφηβης Λίζας από πρόσφυγες, αρχές του 2016, για τον οποίο έγιναν και διαδηλώσεις στο Βερολίνο. «Τα ρωσικά Μέσα», λέει ο Ράιζερ, «τροφοδοτούν συνεχώς την εικόνα της Ευρώπης που καταρρέει, την εικόνα χάους στην Ευρώπη, που πλησιάζει το τέλος της και οικονομικά, και αυτό ενισχύει το αίσθημα ανασφάλειας στους Ρωσογερμανούς».