Το εγχείρημα της συγκρότησης του προοδευτικού χώρου, για να χρησιμοποιήσουμε μια έκφραση που φαίνεται να συνταιριάζει τις διάφορες εκδοχές που έχουν ακουστεί, αποτελεί την τελευταία ίσως προσπάθεια της πολιτικής και εκλογικής του ενιαιοποίησης. Η επιτυχής έκβασή της, ωστόσο, δεν εξαρτάται μόνο από την επιθυμία όσων συμμετέχουν και θέλουν να τη στηρίξουν, αλλά και από τον τρόπο που θα επιδιωχθεί και τη βάση πάνω στην οποία θα στηριχθεί.

Η αξιοποίηση της πείρας από ανάλογα εγχειρήματα που απέτυχαν τα τελευταία χρόνια είναι αναγκαία. Γιατί τινάχτηκαν στον αέρα τα διάφορα φόρα διαλόγου; Γιατί η ενθουσιώδης προσπάθεια των 58+ έμεινε στη μέση; Γιατί δεν φούντωσε η Ελιά; Γιατί το «κοινό πόρισμα» έμεινε στα χαρτιά; Διότι τη δύσκολη προσπάθεια της σύνθεσης των διαφορετικών πολιτικών σχεδίων για τον ρόλο και την πορεία της ενιαίας προοδευτικής παράταξης αντικατέστησαν οι συνήθεις διαγκωνισμοί των προσωπικών φιλοδοξιών και κομματικών σκοπιμοτήτων.

Η επεξεργασία μιας πολιτικής πρότασης με όραμα και σχέδιο δεν είναι εύκολη υπόθεση και δεν αφορά μόνο τη χώρα μας. Η σταδιακή και σημαντική υποχώρηση της σοσιαλδημοκρατίας με την παράλληλη άνοδο των εθνολαϊκιστικών δυνάμεων σε όλη σχεδόν την Ευρώπη είναι χαρακτηριστικά δείγματα της πολιτικής αμηχανίας του προοδευτικού χώρου. Δεν είναι τυχαίο ότι σε μια παρατεταμένη περίοδο κρίσης και δοκιμασίας για την ενωμένη Ευρώπη οι σοσιαλιστικές και σοσιαλδημοκρατικές δυνάμεις κινδυνεύουν να συμμετέχουν μόλις στο ένα τρίτο των ευρωπαϊκών κυβερνήσεων.

Είναι άραγε οι ευρωπαίοι πολίτες τόσο ικανοποιημένοι από τις συντηρητικές διακυβερνήσεις; Οχι βέβαια. Η δημοσκοπική έκρηξη του Μάρτιν Σουλτς, μετά την ανακοίνωση της υποψηφιότητάς του και του βασικού συνθήματος της καμπάνιας του για «κοινωνική δικαιοσύνη», μαρτυρά το αντίθετο. Η απουσία ωστόσο ενός ολοκληρωμένου αφηγήματος και μιας πειστικής πρότασης στη συνέχεια οδήγησε στην εκλογική κατάρρευση. Γιατί οι πολίτες, πέραν των οραματικών διακηρύξεων, αναζητούν τη σταθερότητα και την εξασφάλιση των συνθηκών της ζωής τους. Στο παρόν και στο μέλλον.

Η ευρωπαϊκή σοσιαλδημοκρατία υποχώρησε γιατί δεν αντιμετώπισε με αποφασιστικότητα και ρεαλισμό τα νέα μεγάλα προβλήματα που εμφανίστηκαν, γιατί δεν πήρε η ίδια στα χέρια της την υπόθεση της ευρωπαϊκής ενοποίησης.

Μια τέτοια πειστική και ρεαλιστική μεταρρυθμιστική πολιτική πρόταση είναι το ζητούμενο και για την υπό συγκρότηση νέα προοδευτική παράταξη της χώρας μας. Η κοινωνική της απήχηση και η μαζική συμμετοχή στην ψηφοφορία για την ανάδειξη της ηγεσίας της δεν θα εξαρτηθούν από διαδικαστικά τερτίπια και συγκρούσεις μηχανισμών. Θα κριθούν από τον ανένδοτο αγώνα που θα κηρύξει κατά του εθνολαϊκισμού, από το σχέδιό της για το ευνομούμενο ευρωπαϊκό μέλλον της χώρας. Γι’ αυτό και δεν χρειάζεται οι υποψήφιοι ηγέτες να επικαλούνται ιδεολογικές –διαχωριστικές καμιά φορά –ταμπέλες και πρόσημα ή παράσημα. Αν χρειάζεται να βάλουμε ένα πρόσημο στο νέο προοδευτικό κόμμα, δεν μπορεί να είναι άλλο από το θετικό πρόσημο στην αναπτυξιακή πορεία της χώρας.

Ο Γιάννης Μεϊμάρογλου είναι εκδότης του ηλεκτρονικού περιοδικού «Μεταρρύθμιση»