Με τη Μαδρίτη να κάνει πλέον σχεδόν τα πάντα για να το σταματήσει οδεύει η Καταλωνία στο δημοψήφισμα της Κυριακής για την ανεξαρτησία της: ιστοσελίδες έκλεισαν, προεκλογικά σποτ απαγορεύτηκαν, τυπογράφοι έλαβαν την εντολή να μην τυπώσουν ψηφοδέλτια, αξιωματούχοι συνελήφθησαν, ενώ δήμαρχοι προειδοποιήθηκαν ότι η παράβαση καθήκοντος που θα συνιστούσε η διοργάνωση του δημοψηφίσματος θα μπορούσε να οδηγήσει στην έκπτωσή τους από το δημαρχιακό αξίωμα. Και σαν μην έφτανε όλη αυτή η δραστηριότητα, ο γενικός εισαγγελέας της Ισπανίας έκανε σαφές κι αυτός με τη σειρά του ότι στα χέρια των ισπανικών Αρχών μπορεί να καταλήξουν κι άλλοι αξιωματούχοι, μεταξύ των οποίων και ο πρόεδρος της Καταλωνίας Κάρλες Πουιγκντεμόντ.

«Γινόμαστε μάρτυρες της χειρότερης υποχώρησης για τη δημοκρατία από τον θάνατο του Φράνκο και μετά» δήλωσε ο τελευταίος. Που φαίνεται πάντως ότι έχει στο πλευρό του δύο πρόσωπα υπεράνω πάσης υποψίας: τους συμβούλους σε θέματα ανθρωπίνων δικαιωμάτων του ΟΗΕ Ντέιβιντ Κέι και Αλφρεντ ντε Ζάγιας, οι οποίοι εξέφρασαν την ανησυχία τους για την κατάσταση στην Καταλωνία, κάνοντας λόγο για παραβίαση βασικών ατομικών δικαιωμάτων και για μια «κρίσιμη στιγμή» για την ισπανική δημοκρατία. Οι δυο ανεξάρτητοι σύμβουλοι των Ηνωμένων Εθνών καταδίκασαν τις πρόσφατες συλλήψεις δεκατεσσάρων καταλανών αξιωματούχων και κάλεσαν τις ισπανικές Αρχές να «σεβαστούν εκείνα τα δικαιώματα που είναι ουσιαστικά για τις δημοκρατικές κοινωνίες ανεξάρτητα από τη νομιμότητα ή μη του δημοψηφίσματος».

Δεν φαίνεται πάντως ότι η ανακοίνωση των δυο αξιωματούχων θα επιδράσει κατευναστικά στα οξυμμένα πνεύματα. Οι οπαδοί της ανεξαρτησίας εξακολουθούν να κατηγορούν τον ισπανό πρωθυπουργό Μαριάνο Ραχόι ότι οδηγεί την Ισπανία πίσω στις σκοτεινές ημέρες του Φράνκο. Και η Μαδρίτη επιμένει ότι εκείνοι παραβιάζουν το ισπανικό Σύνταγμα ενθαρρύνοντας πράξεις πολιτικής ανυπακοής. «Εάν σταματήσεις κάποιον που κρατάει ένα πανό ζητώντας περισσότερη δημοκρατία, το πρόβλημα υπάρχει με εκείνον που του ζητά να το μαζέψει» θα δήλωνε από την πλευρά του ο καταλανός πρόεδρος.

Ανήκει σε αυτή την κατηγορία ο Ζοάν Ραμπασέδα, ο δήμαρχος του Αρένις ντε Μουντ, που οδηγήθηκε στο δικαστήριο επειδή αποφάσισε να διοργανώσει το δημοψήφισμα στη μικρή του πόλη; «Η ισπανική Δικαιοσύνη μπορεί να με διώκει, αλλά αυτή της η στάση δεν κάνει άλλο από το να ενώνει την πόλη μου ακόμη περισσότερο και να ενισχύει την αποφασιστικότητα των κατοίκων της να ψηφίσουν» δηλώνει στους «Νιου Γιορκ Τάιμς». Ο Ραμπασέδα θα μπορούσε να στερηθεί το αξίωμά του εάν κριθεί ένοχος για παραβίαση του Συντάγματος. Το ίδιο θα μπορούσε να συμβεί και με τους υπόλοιπους 750 δημάρχους της Καταλωνίας που υποστηρίζουν το δημοψήφισμα –οι «νομιμόφρονες» είναι μόλις 200.

Οχι ότι δεν έχουν και αυτοί πρόβλημα. Οι δήμαρχοι που είναι αποφασισμένοι να σεβαστούν το Σύνταγμα της χώρας τους πέφτουν συχνά θύματα εκφοβισμών και απειλών από τους υποστηρικτές της ανεξαρτησίας. Ενας από αυτούς, και ο Ζοσέπ Μονράς, δήμαρχος του Μολέτ ντε Βάλες. Ο Μονράς κατέθεσε μήνυση όταν περίπου εκατό οπαδοί της ανεξαρτησίας περικύκλωσαν το σπίτι του εκτοξεύοντας ύβρεις εις βάρος του. Οι διαδηλωτές χρησιμοποίησαν μάλιστα ντουντούκες και ξεδίπλωσαν πανό. «Κάθε δήμαρχος αναλαμβάνει τα καθήκοντά του με έναν όρκο που περιλαμβάνει τον σεβασμό του Συντάγματος» απαντά ο ίδιος.

Ζητούν από την ΕΕ να μεσολαβήσει

Η δήμαρχος της Βαρκελώνης Αντα Κολάου κάλεσε την Ευρωπαϊκή Ενωση να αναλάβει μεσολαβητικό ρόλο στην κρίση. Η ίδια είναι αντίθετη με την ανεξαρτητοποίηση της Καταλωνίας και επικριτική με τις «μονομερείς ενέργειες» της τοπικής κυβέρνησης, κατηγορεί ωστόσο την «αδιάλλακτη κυβέρνηση του ισπανού πρωθυπουργού Μαριάνο Ραχόι» ως υπεύθυνη για την «επιδείνωση της κατάστασης».