Ενα κολασμένο τρίμηνο μαζικών ηλεκτρονικών πλειστηριασμών στρατηγικών κακοπληρωτών, πωλήσεων κόκκινων δανείων και ρευστοποιήσεων μη βιώσιμων επιχειρήσεων θα πρέπει να τρέξουν οι τράπεζες προκειμένου να αυξήσουν τη βαθμολογία τους στα επικείμενα stress tests. Η φωτιά που άναψε το ΔΝΤ με την απαίτηση διενέργειας διαγνωστικών ελέγχων ποιότητας Ενεργητικού έσβησε προς το παρόν με την απόφαση της ΕΚΤ να φέρει πιο κοντά (στις αρχές του 2018) τα προγραμματισμένα stress tests για τις ελληνικές τράπεζες. Η εστία τέθηκε υπό έλεγχο. Αναλόγως του προς τα πού θα φυσήξει ο άνεμος της αξιολόγησης από το ΔΝΤ και σε συνάρτηση με το πρόσωπο που θα αναλάβει τη θέση του Σόιμπλε στο γερμανικό υπουργείο Οικονομικών, η εστία ενδέχεται να αναζωπυρωθεί. Ακόμα και αν σβήσει εντελώς, πολιτικά η κυβέρνηση θα βρεθεί σε περιβάλλον αυξημένων κοινωνικών πιέσεων.
Μέχρι σήμερα οι πλειστηριασμοί ακούγονται σαν απειλή, κινητοποιώντας τους Anonymous και άλλες ομάδες αντίδρασης. Προκειμένου να αυξηθούν οι πιθανότητες ολοκλήρωσης της αξιολόγησης εντός χρονοδιαγράμματος, η κυβέρνηση θα πρέπει να μεταλλάξει το προεκλογικό της σύνθημα σε κάτι που θα απηχεί την ιδέα «κάθε απλήρωτο σπίτι στα χέρια τραπεζίτη»…
ΚΙΝΗΤΟΠΟΙΗΣΗ. Ο συμβιβασμός με το ΔΝΤ δεν ήρθε τυχαία. Τις προηγούμενες ημέρες υπήρξε μια μεγάλη κινητοποίηση σε ανώτατο επίπεδο, με τον Πρωθυπουργό να επικοινωνεί με την Κριστίν Λαγκάρντ, ομάδα τραπεζιτών υπό τον πρόεδρο της Ενωσης Ελληνικών Τραπεζών Νίκο Καραμούζη να συναντά την επικεφαλής του ΔΝΤ, τον Ευκλείδη Τσακαλώτο να συνομιλεί καθημερινά με ανώτερα στελέχη της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, τον Γιάννη Στουρνάρα να βρίσκεται σε ανοιχτή επικοινωνία με όλους τους εμπλεκομένους και τις πληροφορίες να αναφέρουν ακόμα και παρέμβαση του γάλλου υπουργού Οικονομικών. Ο Μάριο Ντράγκι πήρε την υπόθεση στα χέρια του. Μετά την ανακοίνωση της επιτάχυνσης των προγραμματισμένων stress tests από τον πρόεδρο της ΕΚΤ, ο Πολ Τόμσεν επανήλθε στο προσκήνιο σπεύδοντας να καθησυχάσει ότι «δεν βλέπουμε καμία ανησυχία για τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα στην Ελλάδα», σημειώνοντας όμως εμφατικά ότι το Ταμείο θέλει να είναι σίγουρο ότι θα αντιμετωπιστεί αποτελεσματικά το θέμα των πολύ υψηλών μη εξυπηρετούμενων δανείων.
Η δήλωση Τόμσεν ήταν απαραίτητη. Ο φόβος κρυβόταν στο «ατύχημα». Οπως αναφέρουν τραπεζικές πηγές, το ύψος των δεικτών κεφαλαιακής επάρκειας είναι πολλαπλάσιο του απαιτουμένου, όμως το κλίμα που είχε δημιουργηθεί εις βάρος των ελληνικών τραπεζών θα μπορούσε να δημιουργήσει συνθήκες «αυτοεκπληρούμενης προφητείας», προκαλώντας ανυπολόγιστη ζημιά στο τραπεζικό σύστημα και την οικονομία ευρύτερα αλλά και ανατινάζοντας τις όποιες προοπτικές άμεσης ολοκλήρωσης της τρίτης αξιολόγησης.
ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ ΣΤΗΝ ΑΘΗΝΑ. Οι επικεφαλής των δανειστών σχεδιάζεται να έρθουν στην Αθήνα στα μέσα Οκτωβρίου, μετά την ετήσια Σύνοδο του ΔΝΤ στην Ουάσιγκτον, όπου η Ελλάδα αναμένεται να βρεθεί στο επίκεντρο των συζητήσεων ιδίως μετά το αποτέλεσμα των γερμανικών εκλογών.
Τα σύννεφα στον ορίζοντα έχουν αρχίσει να πυκνώνουν, παρά τη συστηματική προσπάθεια του ευρωπαϊκού σκέλους των δανειστών να δημιουργήσει ένα περιβάλλον ευοίωνων προοπτικών εφόσον η κυβέρνηση τηρήσει τα συμφωνηθέντα. Ντεϊσελμπλούμ και Ρέγκλινγκ έδειξαν, υπό την προϋπόθεση τήρησης των συμφωνηθέντων, την έξοδο από το Μνημόνιο το καλοκαίρι του 2018, περιγράφοντας μάλιστα ένα πλαίσιο τυπικής και όχι ειδικής εποπτείας για την Ελλάδα, ανάλογο αυτού που υπάρχει στην Κύπρο ή την Ιρλανδία. Σε κατ’ ιδίαν συζητήσεις, στελέχη τα οποία παρακολουθούν από κοντά τις εξελίξεις εκτιμούν πως το πλαίσιο εποπτείας θα αναμορφωθεί τους επόμενους μήνες, δεδομένου ότι στον ESM βρίσκεται το μισό δημόσιο χρέος της Ελλάδας και η περίοδος αποπληρωμής των δανείων φτάνει έως το 2059. «Δεν θα αφήσουν τις εξελίξεις στην ελληνική οικονομία στην τύχη τους» εκτιμούν, προδιαγράφοντας στενό κορσέ υποχρεώσεων τα επόμενα χρόνια σε συνάρτηση με τις όποιες αποφάσεις ληφθούν για το χρέος. Το τοπίο όμως παραμένει ακόμα θολό. Προς το παρόν οι καθησυχαστικές δηλώσεις φαίνεται να συνέδραμαν στην επιστροφή καταθέσεων στις ελληνικές τράπεζες, δίνοντας την ικανότητα πολιτικής διαχείρισης δύσκολων αποφάσεων τους επόμενους μήνες με το στόρι της καθαρής εξόδου από το Μνημόνιο. Πληροφορίες αναφέρουν μάλιστα ότι οι καταθέσεις αυξήθηκαν κατά 1,5 δισ. ευρώ την τελευταία εβδομάδα. Η κίνηση δεν θα αργήσει να είναι αντίστροφη αν «στραβώσουν» η αξιολόγηση και οι προοπτικές.
ΤΑ ΠΡΟΑΠΑΙΤΟΥΜΕΝΑ. Η επιστροφή των τεχνικών κλιμακίων στην έδρα τους και η αναλυτική παρουσίαση των στοιχείων που αντλήθηκαν ανέδειξαν, κατά πληροφορίες, μεγάλες καθυστερήσεις στην υλοποίηση των 95 προαπαιτουμένων, πολλά από τα οποία θεωρητικά θα έπρεπε να έχουν γίνει από τον Ιούλιο. Το καλοκαίρι δεν προχώρησε σχεδόν τίποτα.
Το Μαξίμου, αυτή τη φορά, έχει διαμηνύσει σε όλους τους τόνους στους εμπλεκομένους πως θέλει πραγματικά να κλείσει η αξιολόγηση το συντομότερο δυνατό. Η κινητοποίηση για το ξεμπλοκάρισμα της επένδυσης στο Ελληνικό κρίνεται ως δείγμα προθέσεων, αλλά οι καθυστερήσεις είναι καταγεγραμμένες. Καθυστερήσεις σημειώθηκαν από τα τεχνικά κλιμάκια σχεδόν σε όλα τα παραδοτέα που θα έπρεπε να έχουν ήδη υλοποιηθεί. Από την κυβέρνηση έχει δοθεί σε κάθε υπουργό συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα ολοκλήρωσης των προαπαιτουμένων που του αναλογούν, αναφέρουν οι πληροφορίες. Τα «καυτά» προαπαιτούμενα, όπως για παράδειγμα οι αλλαγές στον συνδικαλιστικό νόμο και τις απεργίες, σχεδιάζεται να μείνουν στα μετόπισθεν. Είναι αυτά που θα πέσουν στο τραπέζι της διαπραγμάτευσης εάν ανακύψουν «παράλογες απαιτήσεις» από την πλευρά του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, σενάριο υπαρκτό το οποίο προκαλεί ήδη μεγάλη ανησυχία στο κυβερνητικό στρατόπεδο.
Η κάθοδος των δανειστών, την πρώτη φορά, δεν αναμένεται να βγάλει λευκό καπνό. Παρότι υπήρχαν σκέψεις να μην έρθουν στην Αθήνα πριν καταγραφεί ουσιαστική πρόοδος, το σενάριο άλλαξε προκειμένου να αυξηθεί η πίεση.
Μετά τις 16 Οκτωβρίου, οι επικεφαλής αναμένονται στην Αθήνα για έναν πρώτο γύρο επαφών λίγων ημερών. Στη συνέχεια αναμένεται να φύγουν για να επιστρέψουν «όταν είστε έτοιμοι».
ΤΑ ΛΗΞΙΠΡΟΘΕΣΜΑ. Την ίδια ώρα, οι πληροφορίες αναφέρουν ότι το Γενικό Λογιστήριο του Κράτους δεν κατάφερε ούτε τον Αύγουστο να μειώσει το στοκ των ληξιπρόθεσμων υποχρεώσεων του Δημοσίου. Τα στοιχεία τα οποία συζητήθηκαν στο EuroWorking Group της Πέμπτης, σύμφωνα με αρμόδιες πηγές, έδειξαν αύξηση των ληξιπρόθεσμων υποχρεώσεων του Δημοσίου στο τέλος Αυγούστου. Ο επικεφαλής του ESM Κλάους Ρέγκλινγκ κράτησε χαμηλά τους τόνους σε συνέντευξη Τύπου την Πέμπτη, σημειώνοντας ότι «υποθέτω πως τα στοιχεία για τις πληρωμές έως το τέλος Σεπτεμβρίου θα είναι διαθέσιμα τις επόμενες τέσσερις εβδομάδες προκειμένου να μπορέσουμε να εκταμιεύσουμε στο τέλος Οκτωβρίου». Σύμφωνα με τις έως τώρα αποφάσεις του ESM, η δόση των 800 εκατ. ευρώ για την εξόφληση ληξιπρόθεσμων υποχρεώσεων είναι διαθέσιμη έως το τέλος Οκτωβρίου υπό την προϋπόθεση ότι το στοκ των ληξιπρόθεσμων υποχρεώσεων θα πρέπει να έχει μειωθεί κατά 1,2 δισ. ευρώ. Στην αντίθετη περίπτωση, ο Τόμας Βίζερ έχει προϊδεάσει ότι η υποδόση παύει να είναι διαθέσιμη. Στο σενάριο των καθυστερήσεων, το οποίο δεν μπορεί να αποκλειστεί, αρμόδιες πηγές δεν αναφέρουν το ενδεχόμενο να δοθεί παράταση στο χρονικό διάστημα κατά το οποίο τα κεφάλαια αυτά θα είναι διαθέσιμα. Θα είναι όμως μια «κακή αρχή» για την τρίτη αξιολόγηση.